Değerlendirme Notu/ Bozkurt Aran

COVID-19 salgının ülkeleri almak zorunda bıraktığı, üretimi ve ticareti sınırlayan önlemler, küreselleşme konusunda yeni çekincelerin yaygın olarak dile getirilmesine de neden olmuştur. Küresel düzeyde yaygın bir şekilde “korumacılık” savları dile getirilmektedir. Kurallı ticaretin çağın getirdiği teknoloji gerekliliklerine yanıt verecek çok taraflı düzenlemeleri yapamadığı için Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) yetersizliği daha sık gündeme taşınmaktadır. DTÖ’nün ciddi bir yaşamsal kriz içinde olduğu ve kurallı ticaretin merkezi olma özelliğini yitirdiği iddiaları doğal olarak DTÖ’de “reform” arayışlarını beraberinde getirmektedir. Ayrıca ABD ve Çin arasında şiddetlenen ve içinde jeopolitik üstünlük arayışlarının da bulunduğu ticari anlaşmazlıklar ivme kazanmıştır. Bunlara ABD’deki Başkanlık seçiminin getirdiği belirsizlik ortamı da ilave edilmelidir.

Dünya Ticaret Örgütü’nün, kurallı ticaretin etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayan özelliğinin giderek sorgulanmaya başladığı bu devirde, dikkatlerin Genel Direktör seçimine yoğunlaşması talihsiz bir gelişmedir. DTÖ’de Genel Direktör arayışının böyle bir arka planda yapılmakta olması ilk önce kurallı ticaret ve dolayısıyla DTÖ bakımından yeni zorluklar getirmektedir.

Görev süresinin dolmasından bir yıl önce istifa edeceğini açıklayan Roberto Azavedo, 1 Eylül 2020 tarihinde DTÖ’den fiilen ayrılmıştır. Henüz Genel Direktör adayları ile ilgili seçim (selection) süreci tamamlanmadığı için üzerinde mutabakat sağlanacak Genel Direktör Yardımcılarından birisinin vekil olarak görevi üstlenmesi gerekiyordu. Ancak istenen mutabakat sağlanamadığı için dört Genel Direktör Yardımcısının birlikte örgütün sadece günlük işleyişini sağlayacak şekilde çalışması kararlaştırılmıştır.

Değerlendirme notunun tamamına erişmek için tıklayınız.