Türkiye’de bu alanda oluşturulan ilk merkezdir. 2012 yılında faaliyete geçmiştir. MUTS, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) esas olmak üzere küresel anlamda “kurallı ticarete” ilişkin gelişmeleri izlemektedir. Bu konuda uluslararası düşünce kuruluşları, merkezleri ve akademik nitelikli kurumlar ile kurulan yakın bir ilişki içerisinde ortak yayınlar yaparak uluslararası “network”un bir parçası haline gelmiştir. Böylece MUTS, küresel ticaret konularında ortaya atılan ve zaman içinde olgunlaşması beklenen yaklaşımları daha “düşünce” safhasında belirleme olanağına ulaşmaktadır.

Küresel ticaret kuralları hızlı bir gelişim ve değişim içindedir. Kapsamı da değişmektedir.  DTÖ, yeni kurallar ve kuralların değiştirilmesi arayışların 25 yıldır ancak oldukça sınırlı şekilde karşılamaktadır. Uluslararası ticaretin düzenlenmesinde ve küresel ticaret rejiminin tesisinde en önemli zemin hiç şüphesiz Dünya Ticaret Örgütü’dür (DTÖ). Çok taraflı ticaretin temelini oluşturan DTÖ bünyesindeki çok sayıda Anlaşma ve DTÖ bağlamında devam eden ticaret müzakerelerinin, bu sistemin bir parçası olan Türkiye tarafından da yakından takip edilmesi gerekir.

Teknolojik gelişmelerin de etkisiyle dünya ticaret hacmi hızla artmış ve uluslararası ticaret politikalarının kapsamı geleneksel anlamda tarife ve gümrük uygulamalarının ötesine geçmiştir. Günümüzde artık, doğrudan yabancı yatırım konuları, çevre ve iklim değişikliği, enerji, gıda güvenliği, hayvan ve bitki sağlığı, teknik standartlar, rekabet politikası, fikri mülkiyet hakları, kamu alımları, emek piyasasına ilişkin düzenlemeler ve kur politikası gibi geleneksel olarak ticaret anlaşmaların konusu olmayan hususlar da “küresel kurallı ticaret”in kapsamına dahil edilmiştir.

Diğer taraftan DTÖ dâhilinde Doha Turu çok taraflı ticaret müzakerelerinin geniş gündemi ve mevcut müzakere ilke ve pratiğine bağlı olarak zorluklarla karşılaşması başta AB ve ABD olmak üzere gelişmiş ülkeleri, DTÖ’nün yanı sıra farklı müzakere zeminlerinde de harekete geçirmiştir. Güncel konulara çok taraflı sistemin yanıt vermekte gecikmesi, söz konusu alanlarda daha derin ve bağlayıcı hükümler içeren ticaret düzenlemeleri yapmaya sevk etmektedir.

Özellikle AB’nin başını çektiği çok sayıda ülke bölgesel ticaret ortaklıklarına gittiği ve Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) yoluyla küresel ticaret alanına girmeye başlayan kapsamlı konuları ele almaktadır. ABD’nin öncülüğünde Pasifik ülkeleri arasında sonuçlanan Trans Pasifik Ortaklığı (TPP), AB ile ABD arasında yürütülen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) oyun değiştirici nitelikleri dolayısıyla yakından izlenmektedir.

Türkiye’nin dünya ticaretinde ve ekonomisinde daha iddialı bir yere ulaşabilmesi için küresel ticaretin dinamiklerini yansıtan bu zemin ve alanlarda daha aktif bir politika izlemek durumundadır. AB ile Gümrük Birliği (GB) temeline dayalı ilişkisi nedeniyle AB’nin STA anlaşmalarından ‘asimetrik’ şekilde etkilenen Türkiye’nin bu gelişmeler karşısında gerek çok taraflı, bölgesel ve çoklu müzakere kulvarlarında kendisini konumlandırırken, bu platformlarda meydana gelen gelişmeleri de yakından takip etmesi elzemdir.

TTIP ve TPP gibi ‘mega’ ticaret anlaşmalarının, küresel ticaretin kurallarının belirleneceği yeni zeminler olması iddiası ise, Türkiye’yi giderek daha yakından ilgilendirir hale gelmiştir.

Hizmet ticaretinin Türkiye’nin de dahil olduğu “çoklu” nitelikteki mutabakat arayışları (TISA vd.) de ayrıca incelenmelidir. Gümrük Birliğinin güncelleştirilmesinin Türkiye bakımından küresel ticaretteki gelişmelere ivedi uyum sağlayabilecek bir transformasyon girişimi olarak takip edilmektedir. MUTS bu bağlamda, Türkiye’nin küresel ticarete daha etkin katılımı bakımından önem arz eden Gümrük Birliği’nin güncellenmesi konusunda da araştırmalar yapmaktadır.

Bu gelişmeler ışığında dünya ticaret sisteminde, başta TOBB olmak üzere Türk özel sektörü ve iş dünyasını ilgilendiren gelişmeleri yakından takip edip yorumlamak, ilgili çevreleri bu konularda bilgilendirmek ve kamu kurumlarına öneriler sunmak için çalışmalar sürdürmektedir. MUTS, özel sektörün ilgili kurum, meslek kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile başta Ekonomi Bakanlığı olmak üzere diğer ilgili kamu kurumları ile yakın ilişki halinde küresel ticaret ve yatırımlara ilişkin gelişmeleri gündeme taşıyan etkinlikler düzenlemektedir.