Türkiye'nin içinde bulunduğu dönüşüm sürecinde alınacak politika kararlarının sektörel ve makro etkilerini analiz etmek, uygulanması önerilen politikaların, yasaların, programların değerlendirmesini yapmak, politika seçeneklerinin, etkilenecek taraflar açısından, fayda ve sakıncalarını ortaya koyarak, karar alıcıların ve ilgili tarafların politika oluşturma sürecinin iyileştirilmesine katkıda bulunmak, gerekçelerinin kamuoyuna daha iyi anlatılmasını sağlamak, TEPAV'ın temel işlevleri arasında görülmektedir. Etki analizinin, politika tedbirlerinin olumlu ve olumsuz muhtemel etkilerinin ve bu etkilerin toplum kesimleri arasında dağılımının sistematik olarak değerlendirilmesiyle, hesap verilebilirliğin ve karar alma sürecinin kalitesinin arttırılmasına yardımcı olan mantıksal bir süreç olduğu düşünülürse etki analizinin TEPAV'ın misyonuyla örtüştüğü görülür. 2002 yılından bu yana politika oluşturma süreçlerinin iyileştirilmesini amaçlayan AB de, kurumların yasal düzenlemelerinin etki analizine dayandırılmasını zorunlu kılmıştır. Bu bağlamda, AB'ye uyum sürecine girmiş olan Türkiye'de, etki analizi kapasitesinin oluşturulması ve geliştirilmesi ayrıca önem taşımaktadır.

TEPAV bünyesinde 2006 yılında hayata geçirilen TEPAV|MOD modelleme çalışmaları yukarıda belirtilen ihtiyaçlara cevap verebilmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu çalışmalarla amaçlanan politika kararlarına ışık tutacak etki analizlerini yapacak kurumsal kapasiteyi oluşturmak ve güçlendirmek, etki analizlerinde kullanılacak modelleri geliştirmektir. Bu kapsamda politika kararlarının ekonomideki aktörleri nasıl etkilediğini ölçümleyecek modeller kurulması, bu modellerin özel ve kamu kesiminde alınacak kararlara yön verici zemini oluşturabilmesi hedeflenmektedir. TEPAV|MOD modelleme çalışmaları ile amaçlanan sadece TEPAV'ın etki analizi kapasitesini geliştirmek değil, karar alıcılara politika önerileri sunmak durumunda olan kamu kurumlarında, güvenilir ve doğru analizlere dayalı politika oluşturacak sürdürülebilir kurumsal kapasitenin de geliştirilmesine yardımcı ve aracı olmaktır. TEPAV|MOD altında Türkiye Hesaplanabilir Denge Modeli çalışması yürütülmektedir.

Türkiye Hesaplanabilir Genel Denge Modeli

Genel denge modelleri, ekonominin tümünü, çok sektörlü, sağlam mikroekonomik temellere dayalı, dış dünyayla etkileşimli olarak modelleyebilen, araçlarla sonuçlar arasındaki ilişkinin takip edilmesine olanak veren ampirik benzetim (simülasyon) modelleridir. Ekonomik politika kararlarının ya da dışsal şokların, sektörel üretim, istihdam, dış ticaret etkilerini, piyasa ve aktörlerin davranışlarını modelleyerek ve alınan kararların ya da şokların doğrudan ve dolaylı etkilerinin hem yön, hem de mertebesini hesaplayabilecek laboratuarlardır. Bu açıdan bakıldığında, hesaplanabilir genel denge modelleri etki analizi kapsamında güçlü araçlardır. TEPAV'ın temel işlevi düşünüldüğünde TEPAV çatısı altında Türkiye için bir hesaplanabilir genel denge modeli geliştirilmesi ve politika analizlerinde kullanılması öngörülmüştür. Bu amaçla 2006 yılı başından itibaren, TEPAV bünyesinde kapasite oluşturulmuş ve teknik altyapı geliştirilmiştir. 2007 yılı başından bu yana da Türkiye hesaplanabilir genel denge modeli kurma çalışmaları başlamıştır. Çalışmada TEPAV bünyesindeki enstitüler ve programlar katkıda bulunacaktır. Bu anlamda model ve politikaların oluşturulması ve sonuçlarının irdelenmesi TEPAV'da yatay işbirliği ve disiplinler arası bir yaklaşımla gerçekleştirilecektir.

Sağlıklı politika analizlerinin önkoşulu ayrıntılı, doğru ve güvenilir verilere dayalı bir veri tabanıdır. Bu amaçla, TEPAV bünyesinde yürütülmüş ve yürütülmekte olan birçok çalışma ve projenin sektör ve firma bazında verilerinden yararlanılması, ilgili tüm kamu ve özel sektör kuruluşları ile veri tabanı oluşturma konusunda işbirliğine gidilmesi için girişimler başlatılacaktır.

Türkiye Hesaplanabilir Genel Denge Modeli'nin yapısal özelliklerini belirlemek amacıyla TEPAV bünyesinde bir toplantı düzenlenmiştir. Bu toplantıda, modelin makro ve mikro detaylarının belirlenmesi konusunda çeşitli fikirler tartışılmış ve yapılacak ön çalışmalara karar verilmiştir. Mevcut verilerden ne şekilde yararlanılabileceği, ilave ne tür verilere ihtiyaç olduğu ve hangi kurumlarla işbirliğine gidileceği konusunda fikir birliğine varılmıştır. Bu amaçla DPT, TÜİK, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı ve sektör detaylarına girildiğinde ilgili bakanlıklar ve TOBB sektör meclisleriyle işbirliği yapılmasının geliştirilecek modelin gerçekçiliği, politika yapıcı kurumlarca anlaşılması ve karar alma sürecinde kullanılması açısından önem kazanmaktadır.

 

AB Müktesebatına Uyum Sürecinde Etki Analizi Kapasitesini Güçlendirerek Çevre Başlığında Uygulama Ve Farkındalık Yaratma Projesi

Söz konusu proje tamamlanmıştır. Proje hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız

 

REACH Tüzüğü'nün Türkiye Kimya Sanayiine Ekonomik Etkisinin Değerlendirilmesi Projesi (ERCIT)

Söz konusu proje tamamlanmıştır. Proje hakkında daha fazla bilgi için tıklayınız