TEPAV Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi 2016 Açıklandı

İstanbul 2014 raporundaki hem kadınların en güçlü olduğu, hem de kadın erkek eşitliğinin en iyi olduğu il olma özelliğini bu raporda da korudu.

ANKARA- TEPAV 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi 2016 bir basın toplantısıyla açıklandı. İstanbul kadınların en güçlü olduğu il ve kadın erkek eşitliğinin en iyi olduğu il olma özelliğini 2014’den bu yana korudu. Genel olarak ise, Türkiye’de kadınların, ekonomik ve sosyal durumlarına ilişkin veriler iyileşme gösterdi

TEPAV Direktörü Güven Sak basın toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye’nin orta teknolojili bir sanayisi olduğuna dikkat çekerek, bunun bir ileri aşamaya taşınabilmesi için yaşam ortamının iyileştirilmesi gerektiğini söyledi. Sak, “Bu çerçevede toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin azaltılması çok önemli” dedi.

-TEPAV’ın 2. Raporu…

Raporda, Türkiye’nin kadın erkek eşitliğini il düzeyinde ölçmek, kadınların güçlü olduğu illeri tespit etmek ve illerin durumunu kadınlar açısından değerlendirmek için 2012 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan “2014 Raporu”, 2015 yılı verileri kullanılarak güncellendi.

Çalışmaya gore, İstanbul 2012 yılındaki birinciliklerini 2015’te de korudu. Kadınların en güçlü olduğu il ve kadın erkek eşitliğinin en iyi olduğu il İstanbul olarak belirlendi. Ancak, diğer illerin eşitsizlik sıralamalarının neredeyse tümü değişti.

2011-2012 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan bir önceki raporda, en eşitlikçi ilk 10 il İstanbul, Tunceli, Bolu, Düzce, Eskişehir, Bilecik, Yalova, Rize, Bursa ve Trabzon’du. 2014-2015 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan yeni raporda ise İstanbul yerini korurken, İstanbul’u Bursa, Eskişehir, Ankara, Muğla, İzmir, Yalova, Bolu, Düzce ve Kocaeli takip etti.

Bir önceki raporda, eşitsiz aralığının en çok açıldığı son 10 il Ağrı Bitlis, Kilis, Gaziantep, Siirt, Kars, Kırşehir, Muş, Yozgat, Hayat, Şanlıurfa’ydı. 2014-2015 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan yeni raporda eşitlik aralığının en çok açıldığı Bitlis’i Muş, Yozgat, Niğde, Afyon, Siirt, Adıyaman, Elazığ, Aksaray, Sivas ve Bingöl izledi.

-İllerin Cinsiyet Eşitliği Sıralamalarındaki Değişimde “Belediye Meclisindeki Kadın Temsiliyet Oranı” Etkisi

İllerin sıralamalarında kadınlarla ilgili her bir göstergede yaşanan farklılaşma, sıralamayı etkilemekte, ancak bu değişimi en çok etkileyen, kadınların belediye meclisindeki temsil oranlarında yaşanan farklılaşma. Bu kapsamda, sağlık, eğitim ve istihdam göstergelerinde yaşanan değişim, temsiliyet kadar güçlü ve hızlı bir etki yaratamayabiliyor. İllerin eski ve yeni yerlerindeki değişimden en çok etkilenen illerden birisi Adıyaman oldu. Adıyaman, cinsiyet eşitliğinde 40. sıradan 75. sıraya düşerek kadın-erkek eşitlik aralığını arttırdı. Adıyaman’ın 3 yıldaki değişimi incelendiğinde, kadınların sağlık ve istihdam göstergelerinde iyileşme yaşandığı, ancak belediye meclisindeki temsiliyet oranında da ciddi bir düşüş olduğu gözlemlendi. Kadınların temsiliyetinde yaşanan bu düşüş, Adıyaman’ın sıralamadaki yerini de düşürdü. Karabük ise, bir önceki raporda cinsiyet eşitliği sıralamasında 60. sıradayken, yeni raporda radikal bir değişimle 25. sıraya yükseldi ve kadın-erkek cinsiyet eşitliği aralığını düşürdü. Bu değişimde sağlık, istihdam ve eğitim verilerinde görülen iyileşmenin yanı sıra, kadınların belediye meclisindeki temsiliyet oranının yükselmesi çok etkili oldu.

-Kadınların En Güçlü Olduğu İl de Yeniden İstanbul

2012’de sadece kadınların güçlenme düzeylerine bakılarak, erkeklerle karşılaştırma yapılmadan sıralanarak oluşturulan yerel düzeyde kadın güçlenme endeksinde en güçlü il İstanbul olarak belirlendi. 2014-2015 verileri kullanılarak güncellenen yeni raporda da en güçlü il, en eşitlikçi olduğu gibi yeniden İstanbul oldu. Ancak, diğer illerin güçlenme sıralamalarının çoğu değişti.

2011-2012 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan bir önceki raporda, kadınların en güçlü olduğu ilk 10 il İstanbul, Tunceli, Tekirdağ, Ankara, Eskişehir, Rize, Bolu, Düzce, Bilecik ve Yalova’ydı. 2014-2015 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan yeni raporda İstanbul yerini korurken İstanbul’u Ankara, Muğla, İzmir, Bursa, Tekirdağ, Antalya, Eskişehir, Tunceli, ve Kocaeli izledi. 2011-2012 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan bir önceki raporda, kadınların en güçlü oldukları son 10 il Ağrı, Bitlis, Muş, Kars, Siirt, Şanlıurfa, Kilis, Şırnak, Hayat, Van ve Gaziantep’ti. 2014-2015 yıllarına ait veriler kullanılarak oluşturulan yeni raporda en güçsüz olan Muş’u, Ağrı, Bitlis, Siirt, Yozgat, Şanlıurfa, Adıyaman, Niğde, Şırnak, Afyon ve Aksaray izledi.

-Kadın güçlenme sıralamasında “belediye meclisindeki kadın temsiliyet oranı” etkisi…

Yerel düzeyde kadın güçlenme endeksinde de sağlık, eğitim, istihdam ve temsiliyet göstergelerinin yanı sıra, kadın güçlenme sıralamasını, ağırlık oranı en yüksek olan “belediye meclisindeki kadın temsiliyet oranı” daha çok belirleniyor. Sıralamada en radikal değişimi Karabük, Adana, Sakarya, Mersin, Hatay, Gümüşhane, Osmaniye ve Niğde yaşadı. Bu yaşanan değişimden en çok etkilenen illerden biri olan Adana, bir önceki raporda kadın güçlenme sıralamasında 60. sıradan 32. sıraya yükselmiştir. Bunda sağlık, istihdam ve eğitim verilerinde görülen iyileşmenin yanı sıra, kadınların belediye meclisindeki temsiliyet oranının yükselmesi çok etkili olmuştur. Yine benzer şekilde belediye meclisindeki kadın temsiliyet oranında yaşanan düşüş de Gümüşhane’yi 30. sıradan 55. sıraya düşürdü.

-Türkiye genelinde iyileşme…

Yapılan çalışma, Türkiye’de kadınların, ekonomik ve sosyal durumlarına ilişkin verilerinde bir iyileşme olduğunu gösterdi. Ancak gene de sonuçlar, kadınların toplumsal yaşamdaki temsiliyetleri göz önüne alındığında, arzu edilen noktada değil. Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde kadın erkek eşitliğinde ve kadınların güçlenme durumlarında gerçek anlamda bir iyileşme yaşanmadığı gözlemlendi. Rapor’da şu ifadelere yerverildi:

“Sonuç olarak, toplumsal cinsiyet eşitliğinin ülke geneline yayılması için, yerel düzeyde toplumsal cinsiyet eşitliğinin gözetilip gözetilmediğini ölçmek, sonuçları değerlendirmek ve çıkan sonuçlardan toplumsal cinsiyete duyarlı politikalar geliştirmek çok önemlidir. Yereli dönüştüren toplumsal cinsiyete duyarlı politikalar geliştirmek de, yerel düzeyde toplumsal cinsiyet eşitliğini ölçen çalışmalar nyapmak ve bu çalışmaları düzenli aralıklarla güncelleyip, bu eşitliği izlemek ve buna yönelik önlemler almaktan geçmektedir.”