Değerlendirme Notu / H. Hakan Yılmaz

TEPAV yakında yerel yönetimlerin bütçe sonuçlarını, finansal yönetim, yapısal reform alanları ve politika belgeleriyle birlikte yılda iki defa değerlendirmek amacıyla “yerel yönetimler mali izleme bültenini” çıkarmaya başlıyor. İlk kapsamlı raporumuz Ağustos ayının başında yayımlanacak.

Bütçe izleme bültenlerimizde sadece mali analizler yer almayacak, yerel yönetimler için kritik hale gelen yapısal reformları da ele alacağız. Bu ön değerlendirme notunda, geçenlerde açıklanan 2023 yıl sonu ve 2024 yılı ilk çeyrek yerel yönetim bütçe sonuçları ele alınıyor. Notta öne çıkan temel tespitlerimiz ve önerilerimizi özetlersek:

• 2023 yılsonunda yerel yönetimlerin açığı bir önceki yıla göre yüzde 141 seviyesinde artarak 100,6 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir, belediyeler için bu oran yüzde 250’ye, tutar olarak 106 milyar TL’ye çıkmıştır (GSYH’ye oran olarak 0,4).
• 2024 yılın ilk çeyreğinde seçim atmosferinde bütçe açığı hızlanmış ve ilk üç ay sonunda yüzde 454 gibi yüksek bir oranla 67,9 milyar TL’ye, bağlı idareler dahil belediyelerde ise 75,9 milyar TL seviyesine sıçramıştır, dönemsel olarak GSYH’ye oranı yüzde 0,8’ler seviyesinde gerçekleşmiştir.
• Türkiye’de belediyeler arasında farklılaşma yüksektir. Bütçe açığının yarattığı mali baskı da belediyelere göre farklılaşmaktadır. Özellikle altyapı ihtiyacı yüksek olup finansman kanallarına erişen İstanbul gibi büyükşehir belediyeleri ile öz gelirlere bağlı olan ilçe ve belde belediyelerinde bütçe açığı daha yüksek seviyelerde çıkmaktadır.