İşgücü piyasasında EYT düzenlemesinin etkileri Değerlendirme Notu / H. Ekrem Cunedioğlu

SGK ve TÜİK’in istihdam verileri arasındaki farkın kapanması, ekonomi tartışmalarında öne çıkan konulardan biri oldu. TÜİK’in anket verilerinin idari kayıtlara yakınsaması aslında olumlu bir gelişme ama yakınsamanın 2023’ün ilk çeyreğinde gözlemlenmeye başlaması acaba burada EYT düzenlemesinin etkisi var mı tartışmasını da beraberinde getiriyor. Bu değerlendirme notunda ilk olarak SGK ve TÜİK’in istihdam verilerindeki farka odaklanıp sonrasında EYT düzenlemesinin işgücü piyasasındaki olası etkilerini tartışmaya çalıştım.

SGK ve TÜİK verileri arasındaki fark

TÜİK’in işgücü istatistikleri için yayımladığı metodolojik açıklama dokümanında, farklı kurumlar tarafından yayımlanan işgücü verileri kullanılırken veriler arasındaki farklılıkların dikkate alınması gerektiği uyarısı var. Aslında TÜİK bu uyarıda, kendisinin yayımladığı verilerin ankete dayalı olması, beyanı esas alması, tanım, kapsam ve referans tarihleri açısından farklılıklar içermesi nedenleriyle idari kayıtlardan farklı sonuç vereceğini hatırlatıyor kullanıcıya.

Peki, işgücü anketi neden var? Çünkü işgücü anketi sadece aylık sıklıkta istihdam, işsizlik, işgücüne katılım gibi temel oranları hesaplamayı değil, istihdamda olanlar ile işsizlere yönelik ayrıntılı bilgi derlemeyi de amaçlıyor.

SGK ve TÜİK’in açıkladığı istihdam sayıları arasında fark olması kaçınılmaz bir durum. Ancak, veriyi kullananlar en azından TÜİK anketlerinden elde edilen kayıtlı istihdam verisiyle SGK’nın kayıtlarındaki istihdamın paralel hareket etmesini beklemekte de haklı. Bu karşılaştırmayı yapmaya çalıştığımızda ise “SGK’nın hangi verisi?” sorusu ortaya çıkıyor. Aziz Çelik, bir sosyal medya paylaşımında SGK ve TÜİK verilerini karşılaştırırken dikkat edilmesi gereken hususları sıraladı. Birincisi, SGK verilerinde, çalışanlar zorunlu sigortalılar, aktif sigortalılar, sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi sigortalılar (emekli aylığı alıp çalışmaya devam edenler) gibi farklı kategorilerde ele alınıyor. İdari kayıtlar farklı biçimlerde istihdam edilenlerin farklı kategorilerde takibini zorunlu kılıyor.

Değerlendirme notunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.