“Kapsamlı bir ekonomik istikrar programına ihtiyacımız var” Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçim sonrası yaptığı atamaların, ekonomi politikası açısından iyi bir başlangıca işaret ettiğini söyleyen TEPAV Kurucu Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, hala endişelenmek için nedenler olduğuna dikkat çekerek “Türkiye'nin daha fazla şüpheye yer bırakmaması için tam bir ekonomi politikası ekibine ve kapsamlı bir ekonomik istikrar programına ihtiyacı var” dedi.

İngiliz Middle East Eye için kaleme aldığı yazıda seçim sonrası gelişmeleri değerlendiren TEPAV Kurucu Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, ekonomi alanında yapılması gerekenleri sıraladı.

Türkiye ekonomisini yönetmede akla dönme zamanının geldiğine dikkat çeken Sak, ”Bu, seçim sonuçlarının açıklanmasından sadece iki gün sonra yeni bir kabinenin atanmasıyla başladı bile. Cumhurbaşkanı Erdoğan ya Eski Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nu Maliye ve Hazine Bakanı olarak atayarak "faiz sebep, enflasyon sonuç" mottosuyla alışılmadık para politikasını sürdürmeye ve böylece döviz takası ve milyarlarca dolar enjekte ederek düşük faiz oranlarını sürdürmekte ısrarcı olacak ya da makul bir politika çerçevesine geri dönmek için Mehmet Şimşek'i görevlendirecekti. Erdoğan ikinci seçeneği tercih etti ve bu iyi bir başlangıç” dedi.

Ödemeler dengesi krizi işsizliği olumsuz etkiler

Ekonomik yönetişimde, iş dünyası içindeki yerel tartışmalarda ciddi bir ödemeler dengesi krizinden bahsederken "Arjantinleşme" mi yoksa "Lübnanlaşma" mı diye kafa yorulan bir noktada olunduğunu kaydeden Sak, “Türkiye ne Arjantin’dir ne de Lübnan’dır. İhracatın yüzde 80'den fazlasının mamul sanayi malları olduğu bir sanayi ülkesidir. Dolayısıyla, herhangi bir ödemeler dengesi krizi veya fon akışlarındaki ani durma, işsizlik açısından yıkıcı bir etkiye sahip olabilir. Bu da Mart 2024 yerel seçimlerinde hükümetin geleceği için pek iyi değil” açıklamalarında bulundu.

Son 20 yılın en yüksek bütçe açığına ulaştık

Sak, bu yıl Türkiye'nin bütçe açığının GSYİH'nin yüzde 10'una ulaşarak son 20 yılın en yüksek seviyesine, cari açığının ise GSYİH'nın yüzde 6'sına ulaşarak son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaşacağını ifade ederek “2023'ün ilk ve ikinci çeyreğinde bütçe harcamalarındaki hızlı artışın arkasında bir dizi faktör var: Deprem harcamaları, seçim döngüsü, devlet çalışanları asgari maaşının 22 bin TL'ye çıkarılması kararı ve son olarak asgari ücretin 11 bin 400 TL'ye yükseltilmesinin 2023 yılında bütçe açığı üzerinde etkisi olacaktır” diye konuştu.

Atamalar ekonomi politikalarına yeniden itibar kazandırmak için yeterli değil

Erdoğan’ın yeni dönemine ekonomi politikasında büyük bir kredibilite açığıyla başladığını belirten Sak, “Artık sürdürülemez bir ekonomik politika çerçevesinin çok ciddi bir sorun haline geldiği bir aşamadayız. Şimşek'i bakan olarak ve Gaye Erkan'ı Merkez Bankası’nın ilk kadın başkanı olarak atamaları, geçmişin eksikliklerinden kopmak için tasarlandı. Ancak bu atamalar tek başına ekonomi politikalarına yeniden itibar kazandırmak için yeterli değil. Türkiye'nin daha fazla şüpheye yer bırakmaması için tam bir ekonomi politikası ekibine ve kapsamlı bir ekonomik istikrar programına ihtiyacı var” ifadelerini kullandı.

Güven tesis etmeye çalışırken karışık sinyaller verilmemeli

Ekonomik yönetişimin, önümüzdeki birkaç ay için kararlı ve ikna edici eylemlerle desteklenen yerleşik bir planı olmadığının altını çizen Sak, “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanlığı'na Kavcıoğlu'nun atanması kesinlikle doğru bir karar değil. Banka, görev süresi boyunca en yüksek itibar açığına sahipti. Güvenilirlik boşluğunu doldurmaya çalışırken karışık sinyaller iyi değildir” dedi.

IMF’nin Türkiye ziyareti yakın olabilir

Bir önceki mecliste Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) 295 milletvekiliyle 301'lik basit çoğunluğa altı eksik olduğunu şimdi ise AKP’nin 263 sandalyeye gerilediğini hatırlatan Sak, “Her iki durumda da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın koalisyon ortakları farkı fazlasıyla kapatsa da bu parlamenter aritmetiğin açtığı olasılıklar hâlâ merak ediliyor. Mali önlemler içeren bir istikrar programı kesinlikle basit bir parlamento çoğunluğuna ihtiyaç duyacaktır. Özellikle hükümet yeni seçildiği ve dokuz ay sonra yapılacak yerel seçimlerden önce ekonomiyi şekillendirmesi gerektiği için bu kolay olmalı” dedi.

Türkiye'nin özellikle hangi yöne gidebileceği konusunun belirsizliğini koruduğunu vurgulayan Sak, “Uluslararası Para Fonu'nun Türkiye ziyaretinin zamanı geldi mi? Yakında göreceğiz. Olasılıklar çok açık” dedi.

Bu yazı 22 Haziran 2023 tarihinde Middle East Eye’da yayımlanmıştır.