Politika faizi düşürülür mü? Koridor aşağıya çekilirse 0,25 puan düşürülebilir ama böyle bir hareketi anlatması zor olur.

Bugün Merkez Bankası’nın (MB) Para Politikası Kurulu (PPK) nisan ayı toplantısını yapacak. MB’nin hedeflediği değişkenlerdeki gelişmeler şöyle:

Enflasyon: Şu andaki gidişat, enflasyon hedefi ile uyumlu değil. Buna karşın, enflasyon açısından nisan ayı için iki olumlu nokta var. Birincisi, ham petrol fiyatları MB’nin enflasyon tahminlerinde kullandığı ortalama 108 dolar düzeyinin biraz altında. İkincisi, geçen yılın nisan ayında enflasyon oldukça yüksekti. Bu nisanda yıllık enflasyonu ölçerken o yüksek enflasyon hesap dışında kalacak. Yıllık enflasyonu aşağıya itecek bir unsur bu. Tüm bunlar bir tarafa, MB önemli raporlarında enflasyondaki gelişmelerin hedefle uyumlu olduğunu söylüyor. Bu durumda, PPK kararında enflasyon bir rol oynamayacak.

Kredi artış hızı: Bu yılın ilk üç ayında MB’nin ölçtüğü biçimde ölçüldüğünde ortalama kredi artış oranı yüzde 21,7 oldu. Son dört haftanın ortalaması ise bu düzeyin ‘milim’ üzerinde. Dolayısıyla kredi artış oranı yüzde 15 eşiğinin üzerinde seyrediyor ve üstelik düşme emaresi göstermiyor.

Reel kur: MB’nin tam müdahale eşiği sınırında: 120 düzeyinde. Yarısı euro yarısı dolardan oluşan döviz sepetinin mart ayındaki ortalama değeri 2.077 lira idi. Nisan ayının ilk yarısındaki ortalama ise 2.061 lira oldu. Lirada nominal değerlenme var. Nisan ayındaki enflasyon ve bizim enflasyonun reel kur hesaplamasına giren ülkelerdeki enflasyondan yüksek olduğu dikkate alınırsa reel kurun 120’nin üzerine çıkmış olması beklenir.

Büyüme: İlk çeyreğe ilişkin epey yazı yazdım. Ilımlı bir toparlanmanın başlamış olabileceği yönünde de sinyaller var, ilk çeyreğin bir öncekinden farklı olmadığına dair de. Sanki ılımlı bir toparlanmanın başladığı yolundaki sinyaller biraz daha ağırlık kazanıyor gibi.

Yurtdışından sermaye girişleri: Güney Kıbrıs nedeniyle bir ara mart ayında risk alma iştahı azalmış ve Türkiye’ye giren sermaye miktarı düşmüştü. Son veriler bu durumun ortadan kalktığını gösteriyor. Üstelik Japonya Merkez Bankası yüklü miktarda parasal genişlemeye gidileceğini belirtti. Moodys’in Türkiye’ye ilişkin son olumlu açıklamasını da not etmek gerekiyor. Aksine gelişmeler olmazsa, Türkiye’ye sermaye girişleri artar ve ağırlıklı olarak kısa vadeli olur. Elbette bayağı bir belirsizlik de var. Mesela İtalya.

PPK ne yapabilir? Toplantı tarihine kadar risk alma iştahını azaltan olağanüstü bir gelişme olmayacağını kabul edeyim. Öncelikle piyasaya verilen likiditenin arttırılacağını düşünüyorum. Son toplantıda, ihalelerle bankalara verilen bir ay vadeli fon miktarı düşürülmüştü. MB muhtemelen bunu arttıracaktır. Dolayısıyla bundan sonra, bankalar arası para piyasasında gerçekleşen piyasa faizi, faiz koridorunun alt sınırına daha yakın düzeylerde seyredecektir. Bundan sonrasını öngörmek zor. Koşullar şubat ayındaki koşullara benziyor. O toplantıda zorunlu karşılık oranını arttırmıştı. Koridoru da aşağıya çekmişti. Ancak mart ayında, sermaye girişlerindeki düşmeye ve artan oynaklığa karşı ROM’u tekrar devreye sokmuş ve ilgili katsayılarda kademeli bir artış başlattığını söylemişti.

Şimdi sermaye girişlerinde artma var. Bu artışın düşüşten sonra gelmesi aynı zamanda oynaklığın da arttığı anlamına geliyor. Hem reel kurun ulaştığı düzey hem de sermaye girişlerinin artma eğilimi ve oynaklığı, koridorun alt sınırının düşürüleceğini düşündürtüyor. Keza hem bu nedenle hem de mart ayındaki ‘kademeli artış’ vurgusu nedeniyle ROM’a ilişkin katsayılarda yine sınırlı bir artış yapılabilir. Koridorun alt sınırı aşağıya çekilirse zorunlu karşılık oranlarında çok sınırlı bir artışa gidilebilir.

Peki, politika faizi düşürülür mü? Koridor aşağıya çekilirse 0.25 puan düşürülebilir ama böyle bir hareketi anlatması zor olur. Sanki böyle bir adımın gerçekleşme olasılığı çok düşük gibi duruyor. Koridorun üst sınırı için ise bir şey söyleyemiyorum.

Bu köşe yazısı 16.04.2013 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.