Tüm dünyada elektronik kitap basılı kitaptan daha ucuzken Türkiye'de elektronik kitap basılı kitaptan daha pahalı.

Dünyada elektronik kitap basılı kitaptan daha ucuzdur. Türkiye’de ise basılı kitap elektronik kitaptan daha ucuzdur. Vardır bu Türklerin bir bildiği. Koskoca Maliye Bakanlığı şimdi. Ben anlamadım ama herhalde vardır. Neme lazım.

Bu günlerde favori yazarlar listeme Haruki Murakami’yi de ekledim. Geçen yıl 1Q84’ü okudum. Dün D&R’ın internet sitesinde Murakami’nin harikalar dolu romanının Türkçeye de çevrildiğini gördüm. Hem basılı versiyonunu eve teslim için ısmarlayabilmek hem de elektronik versiyonunu anında indirebilmek mümkündü. Türkiye birden gözüme çok gelişmiş göründü. Ama ortada bir sorun vardı: 1Q84’ün basılı kitap versiyonu 35,49 lira, elektronik versiyonu ise 37 liraydı. Birinin basım, dağıtım, dizgi gibi ek maliyetleri yoktu. Diğerinin vardı. Maliyeti az olanın fiyatı daha fazlaydı. Elektronik kitabın fiyatı dünyanın her yerinde basılı versiyonunun üçte biri civarında. Bizim burada öyle değil. Bizim burada basılı kitabın KDV’si yüzde 8, elektronik olanın KDV’si ise yüzde 18. Güzel mavi yerküremizde bir tek bizim Maliye Bakanlığı’nın herkesten farklı bir bildiği var herhalde. Bir açıklasalar da biz de öğrensek. Ben elektronik ticaret neden gelişmiyor diye merak edenlerin önce Maliye Bakanlığı’na bakmaları gerektiğini düşünüyorum. Buna ne denir? “Yok artık” denir.

Dünyada e-kitap basılı kitabın yerini alıyor. Geçenlerde İngiliz gazetesi The Guardian’daki habere göre dünyanın en büyük web tabanlı satış sitesi olan Amazon’da kitap satışlarının yüzde 53’ü elektronik olarak Kindle üzerinden yapılıyormuş. Kindle, Amazon’un pazarladığı e-kitap okuma cihazı. Amazon’un web sitesindeki e-kitap sayısı 1,861,915 adet. Yazı ile tam bir milyon sekiz yüz altmış bir bin dokuz yüz on beş tane e-kitap seçeneği var. Çıkar çıkmaz görüyorsunuz, hemen indirip okumaya başlıyorsunuz. Kolaylık müthiş. Üstelik ucuz da. Türkiye’de mesela D&R’ın web sitesinde de e-kitap var. Dün gördüm. Orada da tam 6772 adet e-kitap seçeneği vardı. Yazı ile tam altı bin yedi yüz yetmiş iki adet yani. O nerede, bu nerede? Neden böyle? Maliye Bakanlığı hâlâ kendisini dünde zannediyor da ondan. Türkiye’de 1980’den sonra pek çok bakanlık değişti. Maliye Bakanlığı ise 1980 öncesinde kaldı.

Türkiye’de yaklaşık 35 milyon adet internet kullanıcısı var. Bu sayıda kullanıcı ile Rusya dahil Avrupa’nın ilk beş ülkesi arasında yer alıyoruz. Normal ülkelerde, internet kullanıcılarının sayısı arttıkça elektronik ticaretin tutarı da artıyor. Ama bakın Türkiye’de öyle değil. 2011 yılı itibariyle toplam perakende ticaret hacmi içinde elektronik ticaretin payı açısından bakarsanız, Avrupa’nın ilk onu içinde yokuz. Memlekette elektrik var, internet bağlantısı var, kullanıcı sayısı da iyi ama e-ticaret daha emekleme aşamasında. Toplam perakende ticaret içinde e-ticaretin payı İngiltere’de ve kuzey ülkelerinde yüzde 10’u aşıyor. Türkiye’de ise yüzde 2’lerde sürünüyor. Neden? Bizde Maliye Bakanlığı var. Biz bu memlekette tüketici için iyi olanı sevmiyoruz vesselam. Tam da bu nedenle Avrupa’nın en pahalı etini ve sütünü biz tüketiyoruz. Tam da bu nedenle e-kitap, basılı kitaptan daha pahalı oluyor. Bu memlekette herkes her şeyi pek güzel düşünüyor. Kimse tüketiciyi düşünmüyor. Herkesin lobisi var, tüketicinin yok.

Ben bildim bileli bu ülkede bir kritik kavşaktayız. Bakın hâlâ öyleyiz. Kendimizi önemli sanmaktan, dünyada neler oluyor diye şöyle bir etrafa bakmıyoruz. Ergenlikten çıkamıyor, kalıbımızın adamı olamıyoruz. Olamıyoruz vesselam.

Bu köşe yazısı 22.02.2013 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.