Fed Başkanı'nın ABD'de bir parkta bir grup merkez bankacı ve akademisyen karşısında yapacağı toplantıya bel bağlanıyor.

26 Ağustos günü ABD'de i Jackson Hole da ABD Merkez Bankası (Fed) Başkam Bernanke'nin yapacağı konuşmaya kilitlenmişti piyasalar. Bernanke acaba yeni bir parasal genişleme programı açıklayacak mıydı? Yanıtı merakla beklenen temel soru buydu. Bernanke yaptığı konuşmada yeni bir parasal genişlemeden söz etmedi. ABD ekonomisinin güçlü taraflarını ön plana çıkardı. Özellikle uzun dönem açısından daha olumlu bir görüşe sahip olduğunu belirtti. Uzun vadeyi ilgilendiren önemli sorunlar da vardı ama sorunlar asıl olarak kısa vadeye ilişkindi. Bir de Fed'in eylül ayında yapacağı toplantıya dikkat çekerek o toplantıda yeni bir değerlendirme yapılacağını vurguladı. İşin ilginç tarafı şu: Bernanke'nin, Fed'in yeni bir parasal genişlemeye gideceğini açıklaması halinde de iki türlü yorum yapılacaktı. Bunlar konuşmadan önce ortalıkta dolaşmaya başlamıştı. Olumlu yorum: Parasal genişleme talebi uyaracak. ABD ekonomisinde resesyon riski azaldı. Olumsuz yorum: Demek ki durum tahmin edilenden de kötü. Yoksa yeni bir parasal genişleme programı açıklanmazdı.

Sorun çözülmüyor

Bernanke parasal genişlemeye gidileceğini açıklasaydı bizim gibi ülkeler açısından bir olumsuzluk tehlikesi daha vardı: 2008'den bu yana Fed'in gerçekleştirdiği parasal genişlemelerde ortalığa saçılan bol kepçe paranın bir kısmı da bizim gibi ülkelere akmıştı. Türkiye'nin rekor düzeye çıkan cari işlemler açığının bu nedenle finansmanı ağırlıklı olarak çok kısa vadeli borçlanma ile yapılır olmuştu. Ekonomi yönetimimizin bu gelişmeden ne denli rahatsız olduğunu defalarca açıkladığını hatırlayacaksınız. Bu istenmeyen problemin şiddetlenerek sürmesi söz konusu olacaktı. Dünya ekonomisinin geldiği nokta bu. Fed Başkanı'nın ABD'nin ücra bir köşesindeki bir milli parkta bir grup merkez bankacı ve akademisyen karşısında yapacağı toplantıya bel bağlanıyor. Üstelik 'umulan' açıklama yapılsa da sorun çözülmüyor; sadece zaman kazanılıyor. Bizim gibi ülkeler için ise yeni sorunların tohumları atılmış oluyor. Özellikle çok konuşan belli bir yaşın üzerindeki insanların başına gelir; daha önce anlattıklarını tekrar tekrar anlatırlar. Bunca yıldır Radikalde yazıyorum; muhtemelen daha önce yazmışımdır. Olsun, bu bayram sabahı içinizi daha fazla karartmamak için birkaç laf da toplantının yapıldığı yer için edeyim.

Jackson Hole

Sözü edilen toplantı, her yıl ağustos ayının sonunda yapılıyor. Fed'in Kansas şubesinin düzenlediği bir toplantı. Tanınmış akademisyenler, dünyanın dört bucağından merkez bankacılar ve finans konusunda bilinen basın mensupları katılıyor bu toplantılara. İki kez 'bu satırların yazarı' da katıldı o toplantılara. Seyahatin süresi hariç -in, bin, uçak değiştir, 24 saati geçiyor. İlk gidişimde 28 saatlik bir yolculuk yaptığımı hatırlıyorum: Ankara-Münih-Şikago-Denver-Jackson Hole. Sempozyum eski bir Kızılderili bölgesinde yapılıyor. Oldukça hoş bir yer. Çizgi romanlara meraklıysanız, vahşi batıya ilişkin çizgi romanlarda geçen bölgelerden birindesiniz, nehir isimlerini falan hemen tanıyorsunuz. Zaten sağda solda Kızılderili eşyaları satılıyor; konferansın yapıldığı yerde de var, Ormanın içinde küçük bir ana bina ve bungalovlar, önde küçük bir göl, onun hemen berisinde de Teton Dağları var. Dünyadan yalıtılmış bir bölge. Bungalovların arasındaki çöp kutularının üzerinde "Dikkat, açıkta yiyecek bırakmayın, ayılar gelebilir!" yazıyor. Zaten her bir tarafta Amerikan (Kanada) geyikleri dolaşıyor. Gündüz konuşmalar, tartışmalar, akşama da barbekü partisi falan. Bu toplantılarda önemli akademik sunumlar da yapılıyor. Bu yılın ana teması 'uzun dönemli büyüme' idi. Piyasalar "Parasal genişleme olacak mı" sorusuna kilitlenmişken akademisyenler daha önemli bir sorunu tartıştılar. Sürdüreceğim. İyi bayramlar...

Bu köşe yazısı 30.08.2011 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlanmıştır.