Değerlendirme Notu / M. Sait Akman

5 yılı aşan Trans Pasifik Ortaklığı (TPP) müzakereleri taraf olan 12 ülke arasında mutabakatın sağlanması ile 5 Ekim 2015 tarihinde sonuçlanmıştı. Müzakereler sonrası oluşturulan kapsamlı Anlaşma metni ise 5 Kasım 2015 tarihinde kamuoyuna duyuruldu. TPP, kapsamlı içeriği ve ihtilaflı konuları barındırması nedeniyle başta ABD Başkan adayları ve Kongre üyeleri olmak üzere TPP’ye taraf olan tüm ülkelerin kamuoylarında uzun süredir tartışılmaktaydı. Anlaşma maddelerinin kamuoyuna sunulması ile bu tartışmaların giderek daha fazla gündeme gelmesi sürpriz olmayacak.

TPP Anlaşması ile dünya ekonomisinin ve ticaretinin yaklaşık % 40’ını oluşturan 12 Asya pasifik ülkesi (ABD, Kanada, Meksika, Şili, Peru, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya, Malezya, Brunei, Vietnam ve Singapur) kendi aralarındaki ticareti serbestleştirmeye ve aralarındaki küresel üretim zinciri için gerekli ticaret ve yatırım kurallarını oluşturmaya çalışmışlardır.

30 ayrı bölümden oluşan ana Anlaşma metni  650 sayfa olup, tüm anlaşma ekleri, tarife taahhüt listeleri ve ilgili belgelerinde katılmasıyla 6200 sayfayı aşmaktadır. TPP düzenlemesi bu haliyle Uruguay Turu sonrası ortaya çıkan Dünya Ticaret Örgütü Anlaşması, ekleri, tarife cetvelleri belgelerinden sonra varılan en kapsamlı ticaret düzenlemesi olarak dünya ticaret sistemi tarihinde yerini almıştır. Bu niteliği itibarıyla Anlaşma’nın Türkiye için önemi ise ayrıca değerlendirilmelidir.