Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) ekim ayında açıkladığı Küresel Ticaret Görünümü Raporu, küresel mal ticareti büyüme tahmininin 2025 yılı için %0,9’dan %2,4’e yükseldiğini ortaya koydu. TEPAV Ticaret Çalışmaları Merkezi Direktörü Bozkurt Aran, değerlendirme notunda raporun bulgularını aktararak söz konusu revizyonun arkasında yapay zekâ ile bağlantılı yarı iletken, bilgisayar ve telekom donanımlarına yönelik güçlü talebin bulunduğunu belirtti. 

Aran, raporda DTÖ Genel Direktörü Okonjo-Iweala’nın değerlendirmelerine dayanarak küresel ticaretteki toparlanmayı açıklayan üç ana unsurun öne çıktığını belirtti. Buna göre şirketlerin olası tarife artışları öncesinde stoklarını artırması, yapay zekâ ile bağlantılı ürünlere yönelik talepte belirgin bir yükseliş yaşanması ve Güney-Güney ticaretinin yıllık yaklaşık %8 oranında büyümeyi sürdürmesi, 2025 yılına ilişkin ticaret görünümündeki yukarı yönlü revizyonun temel dinamiklerini oluşturuyor. Bu çerçevede, yapay zekânın küresel ticaret görünümünü doğrudan etkileyen yeni bir faktör haline geldiğinin altı çiziliyor.

Küresel ekonomi AI etrafında yeniden mi örgütleniyor?

Aran, değerlendirmesinde uluslararası yorumlara da yer vererek özellikle Vietnam, Tayland ve Meksika’nın yapay zekâ değer zincirinde hızla yükseldiğini; küresel ekonominin ise politik gelişmelerden bağımsız şekilde AI etrafında yeniden örgütlendiğine dair görüşlerin öne çıktığını aktardı. 

Türkiye’nin sanayi birikimi önemli fırsatlar sunabilir

Türkiye bağlamında Aran, ülkenin henüz yapay zekâ tedarik zincirlerinin merkezi halkalarında yer almadığını ancak mevcut sanayi birikiminin önemli fırsatlar sunabileceğini vurguladı. Otomotiv, beyaz eşya, savunma sanayi, yazılım ve oyun teknolojileri gibi alanlarda oluşan kapasitenin uygun sanayi politikalarıyla desteklenmesi halinde Türkiye’nin rekabet gücünü artırabileceğini belirten Aran, özellikle veri merkezleri, bulut altyapısı ve telekomünikasyon donanımlarında Türkiye’nin üstlenebileceği yeni roller bulunduğunu ifade etti.

Yapay zekâ kaynaklı hareketlenme yapısal dönüşümü tetikleyebilir

Aran, küresel mal ticaretinin son yıllarda yavaşlayan uzun dönemli eğilimine dikkat çekerek, yapay zekâ kaynaklı bu hareketlenmenin yalnızca geçici bir toparlanma değil, küresel ticaretin yapısal dönüşümünü tetikleme potansiyeli taşıdığını vurguladı.

Değerlendirme Notuna buradan ulaşabilirsiniz.