Değerlendirme Notu / Doç. Dr. Türkmen Göksel & Doç. Dr. Yetkin Çınar

"Alınan oy oranına yakın oranlarda temsilcilik kazanılmasını ifade eden nispi (oransal) bir seçim sisteminde dahi temsilde adaletsizlik oluşturan unsurlardan birisi, her bir seçim çevresindeki oyların eşit değerde olmaması, yani seçim çevrelerine tahsis edilen milletvekili sayıları bağlamında orantısızlık olmasıdır. Esasen bu adaletsizliği -matematiksel olarak- sıfırlamak mümkün değildir. Bunun sebebi de seçim çevrelerine tahsis edilecek milletvekili sayılarının tam sayı olması zorunluluğudur. Hâlbuki hemen her zaman nüfus ya da seçmen sayısı toplam milletvekili sayısına göre oldukça büyüktür ve yapılan bölme işleminde küsuratlı sayılara ulaşılabilir. Bir diğer sebep ise her seçim çevresinde en az 1 milletvekili çıkarmanın garanti edilmeye çalışılmasından kaynaklanmaktadır. Bunun arkasında yatan “eğer bir seçim çevresi oluşturulmuş ise, bu bölge en az 1 milletvekili ile temsil edilmelidir” düşüncesidir.

Diğer taraftan, yukarıda bahsedilen nedenlerden temsilde adaletsizliği sıfırlamak mümkün olmasa dahi, seçim çevrelerine milletvekili tahsisi ile ilgili kullanılan yöntemi değiştirerek bu adaletsizliği “azaltmak” mümkündür. Dolayısıyla bu politika notunda “Yüksek Seçim Kurulu (YSK)’nun uyguladığı yöntem yerine yazarların önerdiği yöntem kullanılsaydı seçim çevrelerine tahsis edilen milletvekilleri açısından temsilde adalet nasıl artırılabilirdi?” sorusuna yanıt aranacaktır..."