Toplantıda G-20’nin yaşadığı sorunlara mercek tutan Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu, gündem yoğunluğu, çıkar farklılaşması ile heyecan ve lider eksikliğinin etkisine değindi.

ANKARA - Bu yıl 17-18 Haziran tarihlerinde Meksika’nın Los Cabos şehrinde düzenlenecek olan G-20 Zirvesi, gündeminin yanı sıra platformun şimdiye kadarki faaliyetleri ve geldiği noktada karşı karşıya olduğu sorunları kapsayan zengin bir tartışma içeriğiyle TEPAV’da ele alındı. Tartışmalarda, platformun gündem yoğunluğundan muzdarip, yerine getirilmeyen taahhütler konusunda da arayışta olduğu üzerinde duruldu.

TEPAV Direktörü Güven Sak’ın moderatörlüğünde 5 Haziran 2012 Salı günü düzenlenen toplantıya, Türkiye’yi G-20’de temsil eden Dışişleri Bakanlığı Ekonomi İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Mehmet Tuğrul Gücük, Meksika’nın Ankara Büyükelçisi Jaime Garcia Amaral ve Ankara Üniversitesi Profesörü Aykut Kibritçioğlu katıldı.

Toplantının açılışında konuşan Sak, TEPAV’ın G-20 konusunda çalıştığını ve son olarak Şubat ayında küresel politika tasarımında etkin olan düşünce kuruluşlarının (think tank) görüşlerini almak üzere düzenlenen “Think-20 Zirvesi”ne katıldığını belirtti.

Platformun şimdiye kadar ne yaptığını anlamakta güçlük çektiğini ifade eden Sak, başta diğer ülkeleri de karar mekanizmasına katmayı hedefleyen oluşumun artık sadece krizle ilgili çalışmalarla özdeşleştirildiğini söyledi. Sak, G-20’nin hedeflerine ulaşmada yaşadığı başarısızlığı “Bu bizim de suçumuz, yaratıcı fikirleri G-20 çerçevesine koyamadık. Meksika, Brezilya, Türkiye gibi ülkeler grubu operasyonel hale getirmek, ona yeni bir boyut eklemek durumundalar” sözleriyle değerlendirdi.

Sak, Güney-Güney bağlantısının artırılmasını önerdi

“Arap Baharı” veya “Arap Uyanışı” olarak adlandırılan hareketin ardından bölgede odaklanılacak üçlü işbirliklerinin küresel ekonomiye de katkı sağlayabileceğini vurgulayan TEPAV Direktörü, artık kuzey mantalitesinin hakimiyetinden kurtulup güney-güney bağlantısı üzerinde durmanın önemine işaret etti. Sak son olarak, platformun ülkelerin refah ve zenginliğini artırması gerektiğini ekledi.

Meksika Büyükelçisi Jaime Garcia Amaral ise ülkesinin evsahipliğinde yapılacak zirvenin öncelikli gündem maddelerini şöyle sıraladı:

“Ekonomik istikrar ile büyüme ve istihdama katkı sağlayacak yapısal reformlar, finansal sistemin güçlendirilmesi, uluslararası finans yapısının geliştirilmesi, gıda güvenliğinin artırılması ile emtia fiyatlarındaki oynaklığın irdelenmesi, çevreye duyarlı büyüme ve iklim değişikliğiyle mücadele ile sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması.”

“Meksika zorlukların farkında. Küresel ekonomi için küresel çözümler yaratılmalı. Dahil edici politikalarla ekonomik büyüme ve refah istikrar kazanır” diyen Büyükelçi, küresel ekonomik gündemin yoğunluğu nedeniyle işlerinin çok da kolay olmadığına değindi. Amaral, sürece sivil toplum, iş dünyası, akademi gibi çok çeşitli kesimler ile G-20 üyesi olmayan ülkeleri de katmaya çalıştıklarını belirtirken, “Halka da ulaşmalı, ne yaptığımızı anlatmalıyız” dedi.

Dışişleri Müsteşar Yardımcısı Mehmet Tuğrul Gücük ise, platformun küresel krizin hafifletilmesinde aktif rol oynadığını ancak profilinin değişmesinin beklentileri de yükselttiğini belirtti. Gücük, “Bütün ülkelerin dahil olması gerek. Katma değerinden yararlanmalıyız” diye konuştu. Taahhütlerin yerine getirilmesi için değerlendirme yapılması ihtiyacı üzerine platformda bir görüş birliği olduğuna işaret eden Gücük, bir sekretarya oluşturulması fikrinin ise bürokrasi endişesi yarattığını aktardı.

Zirvenin 2015 yılında Türkiye’de yapılacağını hatırlatan Gücük, önceliklerin henüz belirlenmediğini ve o günün şartlarına göre hazırlanacağını söyledi. Gücük, ancak kalkınma konusunun daimi gündem maddelerinden biri haline geldiğini ekledi.

Beklentiler, sorunlar, öneriler…

Tartışma bölümü Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu’nun “G20 Meksika 2012 Toplantısı: Küresel Ekonomi, Öncelikler, Hedefler, Beklentiler ve Sorunlar” başlıklı sunumuyla başladı ve katılımcıların katkısıyla sürdü.

Küresel kriz, afetler, gıda fiyatlarında artış, küresel ısınma, Çin ve Hindistan gibi ülkelerin hızlı yükselişinin aralarında bulunduğu çok sayıda gelişmenin etkisiyle ilk kez bu kadar yoğun bir küresel ekonomi gündeminin bulunduğunu belirten Kibritçioğlu; “Bir sürü taahhüt ortaya çıkıyor ama bunları takip etmek zor oluyor” dedi. G-8’e kıyasla G-20’de taahhütlerin azaldığını ortaya koyan bir araştırmaya da değinen Kibritçioğlu, şöyle devam etti:

“Keza bunlara uyumun da G-8’de daha yüksek olduğunu görüyoruz. Önceliklerde de ayrışma var. Kalkınma, politik meseleler vs. G-8’de; finans ve ekonomik meseleler G-20’de öne çıkıyor.”

G-20 gündem maddelerinin pek çok örgüt ve platformla örtüşmesini sorunların kaynağı olarak gösteren Prof. Dr. Kibritçioğlu, diğer sorunlar arasında “yaptırımların olmaması, heyecan eksikliği, krizin farklı etkisi nedeniyle ülkeler arasında yaşanan çıkar farklılaşması, evsahibi ülkelerin gündeme etkisi ve lider ülke eksikliği”ni saydı.

Meksika’nın gündem önceliklerinden finansal meseleler ile enerji ve emtia fiyatları konularında Türkiye’nin daha aktif olması gerektiğini söyleyen Kibritçioğlu, “Ekonomik istikrar ve yapısal reformlar başlığı önemli, gündeme gelsin ama çözüm getirilmeyecek hissiyatındayım” dedi.

Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu'nun aynı konuda Research Turkey'de yayımlanan makalesine ulaşmak için tıklayınız.