Seçim barajında yüzde 4 oranı ile "yönetimde istikrar" ilkesinden çok fazla ödün verilmeden "temsilde adaleti" arttırmanın mümkün olduğu belirlendi. 2007 seçimleri yüzde 10 yerine yüzde 4 barajı ile yapılsaydı AKP 3, CHP 2, MHP, 3 ve bağımsızlar 1 milletvekili az çıkaracaklardı. Buna karşılık DP, 9 milletvekili ile TBMM'de temsil edilebilecekti.

ANKARA- TEPAV, Türkiye için en uygun seçim barajını yüzde 4 olarak açıkladı. Anayasa tartışmalarıyla birlikte yoğun olarak tartışılmaya başlayan seçim barajı yüzde 10'dan yüzde 4'e düşürüldüğünde,  "yönetimde istikrar" ilkesinden çok fazla ödün verilmeden "temsilde adaleti" arttırmanın mümkün olduğu belirlendi.

TEPAV için Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Görevlileri Dr. Türkmen Göksel ve Dr. Yetkin Çınar tarafından hazırlanan "Seçim Barajını 'Yönetimde İstikrarı Azaltmayan Bir Seviyeye' Düşürmek Mümkün mü?" başlıklı politika notu yayımlandı.

Politika Notu'nda seçim barajının düşürülmesi konusunun uzun zamandır tartışıldığı hatırlatılarak, "Ancak kanımızca bu tartışmalarda asıl cevaplanması gereken soru şudur: % 10 gibi yüksek seçim barajı nedeniyle 'temsilde adalet' ilkesinden ödün verilirken 'yönetimde istikrar' ilkesinde gerçekten büyük kazançlar sağlanmakta mıdır? Ya da bir başka deyişle; 'yönetimde istikrar'dan ödün vermeden (ya da çok az ödün verilerek),  'temsilde adalet'i (önemli ölçüde) arttırmak mümkün müdür?

Bu soruyu cevaplayabilmek için, %10 seçim barajının uygulandığı ve seçim sisteminin diğer unsurları açısından da benzerlik gösteren son dört genel seçimin (1995, 1999, 2002 ve 2007) sonuçları üzerinde 'temsilde adalet' ve 'yönetimde istikrar' kavramları nesnel bir şekilde ölçülmüş; alternatif baraj seviyeleri için (% 0-10) bu iki ilke arasında uzlaşmayı sağlayan optimal baraj seviyesinin varlığı araştırılmıştır. Bu analizler sonucunda ortalama % 4 baraj seviyesi optimal olarak bulunmuştur. Yani % 4 baraj seviyesi ile 'yönetimde istikrar' ilkesinden çok fazla ödün verilmeden 'temsilde adaleti' arttırmanın mümkün olduğu sonucuna ulaşılmıştır."

2007'de DP, Meclis'e girebilirdi

2007 genel seçiminde yüzde 10 yerine yüzde 4 barajı geçerli olsaydı AKP 3, CHP 2, MHP, 3 ve bağımsızlar 1 milletvekili az çıkaracaklardı. Buna karşılık DP, TBMM dışında kalmak yerine 9 milletvekili çıkarabilecekti. Böylece temsil edilemeyen oy oranları 5,42 puan azalmış olacaktı.

2007 Genel Seçimi için Sandalye Sayıları: Barajın %10 - %4 Olduğu Durumların Karşılaştırması

Baraj, küçük partilere yaşam şansı vermiyor

TEPAV'ın çalışmasında, barajın birikimli etkisine ilişkin önemli bir noktaya da dikkat çekildi. Uzun yıllardır süregelen %10 baraj seviyesinin dinamik sonuçları neticesinde 2007 yılında dört parti dışında hiçbir partinin %4 seviyesini bile geçemediği ifade edilerek, "Bu da % 10'luk baraj seviyesinin dinamik etkisinin artık küçük partilerin iyice 'tabela' partilerine dönmesine yol açtığına bir işaret olarak yorumlanabilir" denildi.

Göksel ve Çınar'ın bu konudaki çalışmaları önümüzdeki günlerde "Türkiye'de Seçim Barajına ve Seçim Sistemi Değişikliklerine Yönelik Analizler ve Politika Önerileri" başlığıyla TEPAV Yayını olarak basılacak.