TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankası tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen ve 2.100 aileye uygulanan Türkiye Refah İzleme Anketi’ne göre, ailelerin neredeyse dörtte üçü Ekim 2008 ile Haziran 2009 arasında gelirlerinin düştüğünü bildirdi.

ANKARA- TEPAV, UNICEF ve Dünya Bankası tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen ve 2.100 aileye uygulanan Türkiye Refah İzleme Anketi’ne göre kentlerde yaşayan özellikle yoksul aileler krizden oldukça olumsuz etkilendi. Ailelerin yaklaşık dörtte üçü Ekim 2008 ile Haziran 2009 arasında gelirlerinin düştüğünü bildirdi. Aileler gelirlerindeki düşüşe uyum sağlamak için öncelikle, daha ucuz gıda ve gıda dışı ürünlere yöneldiler, aynı zamanda gıda tüketiminin miktarında da tasarrufa gittiler.

Adana, Ankara, İstanbul, İzmir ve Kocaeli’de uygulanan Refah İzleme Anketi’ne göre, ekonomik yavaşlama, daha düşük gelir ve daha yüksek işsizlik sebebiyle Türkiye’nin en büyük beş kent merkezindeki ailelerin çoğunluğunun yaşamlarını etkiledi. Ailelerin dörtte üçü Ekim 2008 ile Haziran 2009 arasında gelirlerinin düştüğünü bildirdi. Kentlerde yaşayan aileler gelirlerindeki düşüşe uyum sağlamak için çeşitli yollara başvurdular. Öncelikle, daha ucuz gıda ve gıda dışı ürünlere yöneldiler. Aynı zamanda gıda tüketiminin miktarında da tasarrufa gittiler. Yaygın olarak başvurulan diğer yollar ise sosyal etkinliklere yapılan harcamaların kısılması, gıda ürünlerini kendilerinin üretmesi ve ulaşım tercihlerinin değiştirilmesi oldu. Öte yandan, ailelerin eğitim ve sağlık harcamalarını mümkün olduğunca korudukları gözlendi. Anketin gerçekleştirildiği dönemde, katılımcıların üçte birinin elektrik-gaz-su faturalarını ödeyemez duruma düştüğü, yüzde 9’unun en azında geçici süreyle de olsa faturalarını ödeyemediklerinden dolayı bağlantılarının kesildiği belirlendi.

Kentlerde yaşayan yoksul ailelerin çoğu gelirlerini ve giderlerini denkleştirebilmek için komşularından, dostlarından, ailelerinden, toplumlarından ve kamu programlarından destek aldıklarını bildirdiler. Özellikle yoksullar ve orta sınıf olmak üzere, aileler geçinebilmek için yüklü bir borçlanma altına girdiklerini ve yeni alınan borçların toplam aylık gelirlerinin yarısına ulaştığını açıkladılar. Bununla birlikte, bazı aileler ile yapılan derinlemesine görüşmeler, bu destek ağlarının daralmakta olduğunu gösterdi ve en yoksul ailelerin yaklaşık beşte birinin her türlü destekten yoksun kaldıkları ortaya çıktı.

TEPAV Direktörü Prof. Dr. Güven Sak anket sonuçlarını değerlendirirken, “Anket ekonomik yavaşlamanın Türkiye’deki aileler üzerindeki etkileri ile ilgili olarak oldukça fazla bilgi sağlamaktadır. Aynı zamanda, bu gibi zamanlarda etkilenen aileleri desteklemek için uygulanabilecek en iyi sosyal politikaların neler olduğu konusunda Hükümet, sivil toplum, üniversiteler ve genel kamuoyu arasında bir diyalog ihtiyacı bulunduğunu ortaya koymaktadır” dedi.

Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Ulrich Zachau ise, iş kaybının ekonomik krizin en görünür etkisi olduğuna dikkat çekerek, “Bu düşüşlerden en fazla yoksullar etkilendi. Bu şehirlerdeki en yoksul aileler arasında, on aileden dokuzu daha düşük gelirle başa çıkabilmenin yolunun bulmak zorunda kaldıklarını bildirdi” dedi.

UNICEF Türkiye Daimi Temsilcisi Reza Hosseini de çalışma ile ilgili olarak “Anket, krizin sonuçları ile başa çıkabilmek için ailelerin çok çeşitli yollara başvurduğunu ortaya koymaktadır. Önemli bulgulardan birisi, yoksul ailelerin ebeveynlerinin neredeyse yarısının çocuklarının gıda tüketimlerini kısmak zorunda kaldıklarını bildirmesidir. Bu ekonomik gerilimin yoksul aileler için devam edip etmediğini çok yakından takip etmemiz gerekecek.” dedi.

Anketin devamında gerçekleştirilecek takip turlarının Kasım 2009 ile Mayıs 2010 arasında yapılması planlanıyor.