COVID-19’un Tüketici Harcamalarına Etkisi Bülteni'nin 18. sayısı yayımlandı.

Aralık ayında harcama gruplarının 3/4’ü bir önceki aya göre gerilemiştir. Aralık ayı genelinde toplam harcama tutarlarının yüzde 6 düzeyinde düştüğü; 26 harcama grubundan sadece 7’sinde sınırlı düzeyde (yüzde 5-11 aralığında) artışın gerçekleştiği görülmüştür. Bu grupta gıda ve market alışverişleri gibi zorunlu giderler yer alırken, Mayıs 2020 dönemine ait Katma Değer Vergisi ödemesi (mücbir sebep kapsamında olanlar için) için son tarihin 28 Aralık 2020 olması ve vergi borcu yapılandırmasının 31 Aralık 2020’de sona ermesi nedeniyle ilgili kalemlerde de artışların kaydedildiği görülmektedir. Ayrıca, yılbaşı tatilinin hafta sonu ile birleşmesi nedeniyle, sokağa çıkma yasağı uygulamasına rağmen, seyahat acenteleri ve taşımacılık harcamalarında da kısmi bir artış gerçekleşmiştir.

Kartlı harcamalar Aralık ayında yıllık bazda da hız kesmiştir ve düşüşler seyahat ile turizm harcamalarında yoğunlaşmaktadır. Harcama gruplarına göre bakıldığında, kalemlerin 1/3’ünde yıllık olarak gerileme gözlenmiştir. Diğer bir ifadeyle; havayolları (yüzde -41), konaklama (yüzde -41), kumarhane/içkili yerler (yüzde -91), seyahat acenteleri/taşımacılık (yüzde -35) ve yemek (yüzde -45) harcamalarında önemli düşüşler gözlenmektedir. Artışların yoğunlaştığı kalemler de; elektrik-elektronik eşya, bilgisayar (yüzde 93) ve telekomünikasyon (yüzde 51) gibi teknoloji grubu ile çeşitli gıda (yüzde 30) ve market/alışveriş merkezleri (yüzde 57) gibi zorunlu harcamaları içermektedir.

Yıl sonunda internet üzerinden ve mektupla/telefonla yapılan alışverişler en yüksek değerlerine ulaşmıştır. Salgın döneminde iş yerleri ve alışveriş merkezlerinin kapanması ve sokağa çıkma yasaklarının uygulanması gibi sosyal hareketliliği kısıtlayan önlemler, online alışverişlerin önemli oranda artmasına neden olmuştur. İlgili tedbirlerin kalkmasına rağmen, söz konusu artışların hızlanarak sürmesi, tüketici davranışında kalıcı bir değişimi düşündürtmektedir. Nitekim, Mart ayında internet üzerinden yapılan alışverişlerin aylık artışı yüzde 10 iken, Aralık ayında bu oran yüzde 62’ye çıkmıştır. Benzer şekilde mektupla/telefonla yapılan işlemlerin de ilgili aylardaki artış oranı, sırasıyla, yüzde 6 ile yüzde 34’tür. Söz konusu hızlı artışlar sonucu, online harcamaların toplam harcamalar içindeki payı Mart 2020’de yüzde 26 iken, yıl sonunda 9 puan artarak yüzde 35’e yükselmiştir.

Bültene erişmek için tıklayınız.