“Yeni Küresel İlişkilerin Kurulması: Yeni Dinamikler, Yeni Güçler, Yeni Umutlar”

Bu yılki T20 Çin Zirvesi, 29-30 Temmuz tarihlerinde Pekin’de gerçekleşti. Zirve’ye G20 ülkeleri başta olmak üzere 25 ülkeden çok sayıda düşünce kuruluşunu temsilen 500’den fazla uzman katıldı. TEPAV’dan Ticaret Çalışmaları Merkezi Direktörü Bozkurt Aran, G20 Çalışmaları Merkezi Direktörü Sait Akman ve Politika Analisti Feride İnan’ın katıldığı Zirve’de, 4-5 Eylül 2016 tarihlerinde Hangzhou’da yapılacak olan G20 Zirvesi öncesine girdi sağlamak üzere dünya ekonomisinin güçlü, sürdürülebilir ve dengeli şekilde büyümesine yönelik izlenebilecek politika alternatifleri tartışıldı. Zirveye Türkiye’yi temsilen katılan TEPAV, G20 gündemi ve daha önce alınan kararların uygulanmasına ilişkin görüş ve önerilerini sundu.

“Yeni Küresel İlişkilerin Kurulması: Yeni Dinamikler, Yeni Güçler, Yeni Umutlar” (Building New Global Relationship: New Dynamics, New Vitality, New Prospects) başlığı altında toplanan Çin T20 Zirvesi’nde geniş bir gündem çerçevesinde altı farklı konuda yapılan panellerin yanı sıra, iki yüksek seviyeli diyalog toplantısı ve T20 Inovasyon Forum’u da düzenlendi. Toplantıda katılımcılar tarafından 100’ün üzerinde tebliğ sunuldu. Zirvede, makroekonomik politikalarda küresel eşgüdümün sağlanması; küresel yönetişim sisteminin geliştirilmesi; büyüme ve sürdürülebilir kalkınma stratejileri arasındaki bağlantının güçlendirilmesi; bölgesel ticaret anlaşmalarının çok taraflı ticaret sistemine etkisi; Güney-Kuzey ülkeleri işbirliğinin sağlanması; G20 ülkeleri ile uluslararası kuruluşların ilişkileri; kapsayıcı ve dinamik bir küresel inovasyon ortamının oluşturulması konuları ele alındı.

T20 Zirvesi açılış konuşmasında TEPAV Ticaret Çalışmaları Merkezi Direktörü Bozkurt Aran, T20’nin G20 sürecinin önemli bir parçası haline geldiğini vurgularken, küresel dengesizliklerin azaltılmasında ülkeler arasında güçlü bir eşgüdüm mekanizmasına olan ihtiyaca dikkat çekti. Türkiye’nin G20 dönem başkanlığında önemli gündem maddelerinden birisi haline getirilen ve Çin tarafından da sahiplenilen inovasyonun önemi üzerinde duran Aran, bu alanda oluşturulacak uluslararası destek fonları ve işbirliği mekanizmalarının yatırım projeleri ve iktisadi büyümeye katkı sağlaması gereğini vurguladı.

TEPAV İcra Direktörü Güven Sak, Zirve kapsamında düzenlenen İnovasyon Forumu’nun açılışına video ile katıldı. İnovasyonun büyüme ve sürdürülebilirlik tartışmalarına yeni bir boyut kazandırdığına işaret eden Sak, yeni teknolojilerin transferi ve difüzyonunun önemine vurgu yaptı.  Yeni teknolojilerin büyüme ve sürdürülebilirlik arasındaki negatif ilişkiyi değiştirdiğini ve artık yeni teknolojilerin yayılması ile hem iklim değişikliği gibi küresel problemlere çözüm sunulurken hem de küresel büyüme hedefine ulaşmaya katkı sağlanabileceğini aktardı. Sak, inovasyonu bu kapsamda ele almanın önemi ile büyüme ve sürdürebilirlik stratejilerinin birbirini tamamlayıcı olması gereğine dikkat çekti.

Çin Renmin Üniversitesi’nde (RDCY) konuk araştırmacı olarak bulunan TEPAV politika analistlerinden Feride İnan ise, büyüme ve sürdürülebilir kalkınma stratejisi ilişkisinin ele alındığı panelde konuştu. İnan, Çin döneminde 4İ (innovative-yenilikçi; invigorated-canlandırılmış; interconnected-birbiriyle bağlantılı ve inclusive-kapsayıcı bir dünya ekonomisi) kavramları çerçevesinde oluşan gündemin iki kritik özelliği bulunduğunu ifade etti. İnan, bu özelliklerden ilkinin, uzun dönemli büyüme stratejileri açısından inovasyon ve yapısal reforma yapılan vurgu; ikincisinin ise, bütünsel bir yaklaşımla farklı gündem maddelerinin birbiri ile bağlantılı olacak şekilde ele alınması olduğunu belirtti. Buna göre de, sürdürülebilir kalkınma konusunun temelini inovasyon ve yatırımların artırılması tartışmalarının oluşturduğunun altını çizdi.

T20 Zirvesi’nde TEPAV G20 Çalışmaları Merkezi Direktörü Sait Akman’ın moderatörlüğünde yapılan panelde ise, bölgesel ticaret anlaşmalarının (BTA) çok taraflı sisteme olan etkileri tartışıldı ve dünya kaynaklarının optimal olarak dağılımında BTA’ların nasıl ele alınması gerektiği gündeme taşındı. Akman bu tartışmalara ilişkin yaptığı özette, küresel anlamda serbest ticaretin günümüzde sadece DTÖ bağlamında değil, mega-ticaret anlaşmaları ve BTA’lar bağlamında da ciddi eleştirilere ve tehditlere maruz kaldığını belirtti. Ayrıca, BTA’ların ticaretin düzenlemesinde DTÖ platformunun önüne geçmesinin sebepleri üzerinde durdu. BTA’ların çok taraflı sistemi ile uyumunun Antalya Zirvesi’nde G20 liderleri tarafından da vurgulandığını hatırlatan Akman, bu eşgüdümün sağlanmasında BTA’ların daha kapsayıcı, evrensel, açık ve erişilebilir, şeffaf, etkileri bakımından ölçülebilir ve ilişkili olmalarının önemi vurguladı.

Pekin’deki T20 Zirvesi sonunda somut bazı politika önerileri de ortaya konuldu. Küresel Ekonomik Büyüme Potansiyeli Artırılması; Küresel Mali Yönetişimin Geliştirilmesi; Uluslararası Ticaret ve Yatırım İşbirliği Kolaylaştırılması ve Sürdürülebilir Kalkınmanın Teşvik Edilmesi şeklinde 4 ana başlıkta ele alınan önerilerin 4-5 Eylül’de Hangzhou’da yapılacak G20 Zirvesi’ne katkı sağlaması bekleniyor.