Suriye’de ekonomik yaşamın yeniden inşasına yönelik engelleri ve fırsatları belirlemek amacıyla kapsamlı bir analiz çalışması başlatan TEPAV, bu kapsamda Mersin’de düzenlenen toplantıda Suriyeli iş insanları ile bir araya geldi.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Suriye’deki ekonomik koşulları ve iş yapma ortamını değerlendirmek amacıyla kapsamlı bir çalışma başlattı. Söz konusu çalışma kapsamında, ekonomik yaşamın yeniden inşası için ihtiyaç analizi yapılırken iş yapma süreçlerindeki engeller ve Türkiye ile Suriye arasındaki değer zincirini güçlendirme fırsatları araştırılıyor.
Bu doğrultuda, Suriyeli ve Türk şirketlerle görüşmeler gerçekleştirilirken geniş çaplı bir anket çalışması da yürütülüyor. Elde edilen veriler, Suriye ekonomisinin yeniden inşa sürecinde atılması gereken adımları belirlemek için analiz edilecek.
İlk toplantı Mersin’de düzenlendi
Çalışmanın önemli bir ayağı olarak, TEPAV Kurucu Direktörü Prof. Dr. Güven Sak’ın katılımıyla 20 Şubat’ta Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) ev sahipliğinde bir değerlendirme toplantısı gerçekleştirildi.
Türkiye’de gıda, baharat, bakliyat, tavuk, zeytinyağı ve danışmanlık gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren Suriyeli iş insanlarının, Türkiye’de yürüttükleri ticari faaliyetler ve Suriye’nin yeniden yapılandırılmasına yönelik planlarını paylaştıkları toplantıda, özellikle Mersin, İstanbul ve Adana gibi şehirlerde kurulan şirketler aracılığıyla Türkiye ekonomisine sağlanan katkı vurgulandı.
Toplantıda, Suriyeli yatırımcıların çalışma ve oturum izinlerine ilişkin bürokratik engellerin ve Suriye'deki altyapı eksikliklerinin yatırım süreçlerini olumsuz etkilediğine de dikkat çekildi. Türkiye tarafında Geçici koruma statüsündeki kişilerin istihdamına yönelik uzun prosedürler ve seyahat kısıtlamalarının, iş insanlarının planlarını zorlaştırdığı; Suriye tarafında ise elektrik, su, yol ve internet gibi temel hizmetlerin eksikliği nedeniyle faal işletmelerin tam kapasiteyle çalışamadığı aktarıldı.
Türk ve Suriyeli iş insanlarının ortak projeler geliştirerek iş birliği yapmalarının her iki ülkeye de fayda sağlayacağı ifade edilen toplantıda, Türkiye’deki Suriyeli yatırımcıların çalışma ve oturum izinleri, vergi düzenlemeleri ve banka prosedürlerinde daha esnek uygulamalara ihtiyaç duyulduğu belirtildi.
Ayrıca, Suriyeli iş insanlarının Türkiye’deki ekonomik katkıları ve Suriye’nin yeniden inşasına verecekleri desteğin, hukuki ve idari engellerin çözülmesine bağlı olduğu dile getirildi.
“Öncelik ekonomik hayatın yeniden canlandırılması”
TEPAV Kurucu Direktörü Prof. Dr. Güven Sak, toplantıda yaptığı konuşmada bölgenin yeniden inşası için gereken kaynakları oluşturmak için iktisadi hayatı canlandıracak adımların atılması gerektiğine dikkat çekerek “Önceliğimiz ekonomik hayatın yeniden canlandırılması. Yeniden canlanma için yol haritasını da Türkiye’deki Suriyeli yatırımcılarla birlikte tasarlayacağız” dedi.
Sak, her şeye rağmen Suriye’nin rekabet gücünün toparlanabilir seviyede olduğunu belirterek “Bu süreçte Türkiye’de yatırım yapan Suriye ortaklı Türk firmalarına büyük görevler düşüyor. Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı iç savaşla birlikte hızla düştü, sonrasında hızla toparlandı ve bu toparlanmada Türkiye’de Suriye ortaklığıyla kurulan şirketlerin büyük katkısı var. Şimdi de Suriye’nin toparlanmasında nasıl bir yol izleyeceğimizi, o bölgeyi çalışma yapısını çok iyi biliyor olmanız nedeniyle yine sizin üzerinizden düşünmeliyiz. Katkılarınızla Türkiye-Suriye arasında nasıl bir değer zinciri geliştirebileceğimizi değerlendireceğiz. Hedefimiz Türkiye’deki faaliyetlerinize devam etmeniz ancak tedarik zincirinizi Suriye’ye ye doğru uzatarak iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğini güçlendirmeniz. Bu iletişimi artıracak sistemi, nelere ihtiyaç olacağını, birlikte neler yapabileceğimizi değerlendirelim istiyoruz. Türkiye her konudaki tecrübesini Suriye’ye taşımaya hazır. Bu süreçte firmalara verilebilecek destekler üzerinde çalışıyoruz” açıklamalarında bulundu.
“Hedefimiz hepimizin kazanacağı bir sistem kurmak”
Toplantının ev sahipliğini yapan MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır ise “Yürütülen çalışmalar sonunda umarım hepimizin kazanacağı bir sistem kuracağız. Bugüne kadar Mersin’de faaliyet gösteren Suriyeli firmalarla uyum içinde çalışıldı. Bundan sonraki yeniden yapılanma sürecinde de aynı uyum içinde hareket ederek Mersin ve Suriye arasındaki tedarik zincirini güçlendirip bölge coğrafyasına ekonomik değer kazandıracağımıza inanıyorum” ifadelerini kullandı.
