Bugünün en önemli verisi enflasyon. Bu yazıyı yazarken henüz TÜİK Nisan ayı enflasyon verisi açıklanmadı. Ancak birçok kurumdan Nisan ayına ilişkin enflasyon verileri gelmeye başladı. Bu veriler Nisan ayında, aylık enflasyonun yine oldukça yüksek artacağına işaret ediyor.
Örnek vermek gerekirse İstanbul Ticaret Odasının (İTO) açıkladığı ve TÜFE’ye akran olarak değerlendirilen İstanbul Perakende Fiyatları Nisan ayında %4,9 oranında arttı. Yine İTO’nun açıkladığı ve ÜFE’ye akran olarak değerlendirilen İstanbul Toptan Fiyatları %4,9 ile yüksek artış gösterdi. Benzer şekilde gıda enflasyonu da ortalamada %5,1 ile yüksek oranda arttı: CEFIS %7,8, Türk-iş %5,6, İTO %4,8, TEPAV % 2,3.
Tüm bunlar, Nisan ayı enflasyonun, TCMB’nin aylık enflasyon tahmin patikasının üzerinde gerçekleşeceğine işaret ediyor. Hatırlayacak olursak, TCMB Başkanı Karahan 17 Nisan 2024 tarihinde ABD’de yaptığı sunumda yılın ilk çeyreğinde gerçekleşen enflasyonun aylık enflasyon tahminin üzerinde olduğunu iletmişti.
Şu aşamada yıl başından bu yana gerçekleşen enflasyon, 2024 yılı 1. çeyreğine ilişkin iç talep ve ekonomik aktivite ile piyasa ve hanehalkı enflasyon beklentileri TCMB’nin %36 olan yıl sonu enflasyon hedefiyle uyumlu değil.
İleriye dönük olarak portföy girişleri konusunda iyimser olmakla beraber iç talebin en büyük belirleyicileri arasında yer alan maliye politikasında da herhangi bir konsolidasyon planını görmedik. Bu yüzden kamu maliyesi ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlar da enflasyon görünümü üzerinde bir risk olarak önemini koruyor.
Öte yandan TCMB’nin oyun planı arasında yer alan TL’de reel değerlenme, ithal edilen fiyatlar kaynaklı enflasyon geçişkenliği ve enflasyon beklentileri konusunda destekleyici olsa da, reel kurda değerlenmenin ithalatı daha cazip hale getirdiğini unutmamak lazım.
Özetle, yıl başından bu yana gözlemlediğimiz fiyat, aktivite ve beklentilere ilişkin gelişmeler, TCMB’nin %36 olan yıl sonu enflasyon tahmininin bu aşamada oldukça iyimser olduğunu gösteriyor.
Peki, yılın geri kalan 8 ayında Merkez Bankası’nın Enflasyon Hedefi ve ileriye dönük uygulayacağı para politikası nasıl olur?
Bunun elbette ilk işaretlerini Merkez Bankasının 9 Mayıs tarihinde açıklayacağı yılın 2. Enflasyon Raporunda ve aynı gün Başkan Karahan’ın yapacağı basın toplantısında göreceğiz.
Benim beklentim, TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmemesi yönünde. Bundaki temel sebep, Bankanın yıl sonu enflasyon tahminini piyasa ve hanehalkı beklentilerini çapalamak için bir araç olarak kullanmasında yatıyor. TCMB’nin yıl sonu enflasyon tahminini yukarı çekmesi, enflasyon beklentilerini de yukarı çekebilir.
Peki bu durumda TCMB yeniden faiz artırır mı? İlk aşamada TCMB’den faiz artışı beklemiyorum. PPK üyelerinin, kamu maliyesi ve ekonomi politikalarında eylem planlarının açıklanmasını bekleyeceğini düşünüyorum. Bu süreçte TCMB tarafından, TL mevduatların payını artırmak için, yeni düzenlemeler yapılabilir.
Aşağıdaki koşulların gözlenmesi halinde ise TCMB’den yeni bir faiz artışı gelebilir:
- Tüketimin yüksek seyretmeye devam etmesi
- Kamu maliyesi ve ekonomi politikalarının uyumlu olmaması
- Beklenen portföy girişlerinin gelmemesi
- TL mevduatların payının istenilen ölçüde artmaması
- Fiyatlama davranışları ve beklentilerin kontrol altına alınamaması
- Uluslararası emtia fiyatlarında artış gözlenmesi
Özetle bu yaz, gerek para ve ekonomi politikaları gerekse Türkiye ekonomisinin gidişatı adına oldukça sıcak geçen aylar olacak.
Bu köşe yazısı 03.05.2024 tarihinde Nasıl Bir Ekonomi Gazetesi'nde yayımlandı.
