En kırılgan onbeş ülke arasında yolsuzluk notu açısından sıralandığında, en az yolsuzluk yapıldığı algısı olan dördüncü ülke olarak Türkiye ortaya çıkıyor

Hafazanallah bu ortamda şuncacık aklımı da yitireceğim. Artık ne kadarsa, kalanı da korumak için, en iyisi mi bugün müjdeli bir haber üzerinde yoğunlaşmak. 

‘Uluslararası Saydamlık (International Transperancy)’ adlı bir kuruluş var. İnternet sayfasında kurumun adının altında ‘yolsuzluğa karşı küresel koalisyon’ ibaresi yer alıyor. Bu kurum, ülkelerin yolsuzluk açısından nasıl algılandıklarına ilişkin bir istatistik yayınlıyor. En son 177 ülke için 2013 yılına ilişkin veri var. Ülkelere 0 ila 100 arasında bir ölçekte not veriliyor. Not ne kadar düşükse, o ülke hakkındaki yolsuzluk algısı o kadar yüksek oluyor. 

Hatırlarsanız ABD Merkez Bankası (FED) geçenlerde Kongre’ye 2014 yılının ilk para politikası raporunu sunmuştu. Bu raporda FED’in uygulamakta olduğu para politikasından yükselen piyasa ekonomilerinin ne ölçüde olumsuz yönde etkileneceklerine dair de bir bölüm vardı. Aralarında Türkiye’nin de yer aldığı on beş ülke altı ayrı gösterge açısından inceleniyordu. Göstergelerin her biri için raporda karşılaştırma yapılmıyor, sadece altı göstergeden elde edilen tek bir kırılganlık endeksinin sonuçlarına değiniliyordu. 2008-12 döneminin ortalaması dikkate alındığında ve bu ülkeler en kırılgandan en sağlama doğru sıralandığında, bu altı göstergenin ikisi açısından en kötü durumdayız (dış borç ve cari açık). Üçünde ikincilik ile dördüncülük arasındayız (enflasyon, döviz rezervi ve çılgın kredi artışı), 
birinde de ortadayız (kamu borcu). Altı gösterge toplulaştırıldığında ve tek bir kırılganlık endeksine dönüştürüldüğünde ise Türkiye en kırılgan ülke olarak ortaya çıkıyor. 

Müjdeli haber şu: Bu ülkeler yine 2008-12 dönemi için yazının başında sözünü ettiğim kurumun yolsuzluk notu açısından sıralandığında, en az yolsuzluk yapıldığı algısı olan dördüncü ülke olarak Türkiye ortaya çıkıyor (dördüncülüğü Güney Afrika ile paylaşıyoruz). Yolsuzluğun en çok olduğu ülke Rusya, en az olduğu ülke ise Şili olarak beliriyor. Kısacası, FED’in kırılganlık endeksindeki altı göstergenin her biri için yapılan sıralamaya kıyasla daha iyi bir konumdayız. 

Notların yer aldığı internet sayfası hepinize ‘bir tık’ uzaklıkta. Bu nedenle en iyisi ben biraz daha bilgi vereyim de müjde sözcüğünün anlamını bilmediğim gibi bir sonuç çıkmasın. Birincisi, bu dönemde ortalama yolsuzluk puanımız 45. En az yolsuzluk algısı ise Danimarka ve Finlandiya için. Onların puanları 90 civarında geziniyor; iki katımız. İkincisi, dünya yolsuzluk sıralamasındaki yerimiz (vaktiyle yelkenlerini atlastan… yapan bir ülke için) pek iç açıcı değil: En az yolsuzluk yapıldığı algısı açısından ülkeler sıralandığında 2012’de 53üncü, 2013’te ise 54üncü sıradayız. Üçüncüsü, bu puanlar geçmişi yansıtıyor. 2014’teki sıralamamızın, iki ayı aşkın bir süredir yaşadıklarımız dikkate alındığında daha kötü olacağı anlaşılıyor. 

Ha bir de dördüncü ve son olarak şu var: ‘Bizi de alın’ diye istekte bulunduğumuz Şangay Beşlisi’nin (altılısının) durumu 2013’te şöyle: Çin 40 puanla 80inci, Rusya 28 puanla 127nci, Kazakistan 26 puanla 140ıncı, Kırgızistan 24 puanla 150nci, Tacikistan 22 puanla 154üncü ve Özbekistan 17 puanla 168inci. ‘Vizyon’ denilen de böyle bir şey olsa gerek. Yoksa sözlüğe mi baksam ne!

Bu köşe yazısı 01.03.2014 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.