TEPE eylül ayında düşüşünü sürdürerek - 6,9 değerini aldı.

TEPE, Eylül 2013’te bir önceki aya ve geçen yıla göre düştü. TEPE’de geçen 3 aya ve geçen yıla göre işlerdeki toparlanma algısı geriledi. Önümüzdeki 3 aydaki sipariş, satış ve istihdam beklentileri de geçen yıla ve bir önceki aya göre düşüş gösterdi. Önümüzdeki 3 aydaki satış fiyatı beklentileri ise bir önceki aya ve geçen yıla göre yükseldi. AB’de perakende güveni üst üste 5 aydır yükselişini sürdürüyor.

Haziran ve temmuz aylarındaki yükselişin ardından ağustos ayında düşen TEPE, eylül ayında da düşüşünü sürdürdü. TEPE, Eylül 2013’te sıfırın altında 6,9 değerini aldı. Endeks bir önceki aya göre 5,2 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 1,9 puan düştü. TEPE’nin düşmesinde geleceğe yönelik beklentilerdeki gerileme etkili oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış TEPE değerlerine 2013 ve 2012 yılları itibari ile bakıldığında perakende güveni 2013’ün Mart-Ağustos ayları arasında 2012’nin üzerinde değer aldı. Ancak eylüldeki düşüşle TEPE 6 aydan sonra 2013’te 2012’den daha düşük değer almış oldu. TEPE değeri son 3 yılda ağustostan eylüle geçerken yükselirken 2013’te  düştü.

Eylül 2013’te TEPE anketi katılımcılarının yüzde 38,4’ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, işlerinde kötüleşme bekleyenlerin oranı yüzde 30,5 düzeyinde kaldı. Önümüzdeki 3 aya ilişkin beklentilerin denge değeri Eylül 2013’te 6,4 puan oldu. Beklentilerde Eylül 2012’ye göre 6,2 puanlık, Ağustos 2013’e göre ise 11,2 puanlık düşüş oldu. Beklentiler son 1 yıldaki en düşük değeri almış oldu.

Mevsimsellikten arındırılmış önümüzdeki 3 aya ilişkin beklenti değerlerine 2013 ve 2012 yılları itibari ile bakıldığında beklentilerin 2013’ün Mart-Ağustos ayları arasında 2012’nin üzerinde değer aldığı görüldü. Ancak eylüldeki sert düşüşü ile beklentiler 6 aydan sonra 2013’te 2012’den daha düşük değer almış oldu.

İşlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumunun denge değeri Eylül 2013’te sıfırın altında 26,4 puan oldu. İşlerin geçen yılın aynı dönemine kıyasla durumunda Ağustos 2013’e göre 2,1 puanlık, Eylül 2012’ye göre ise 3,1 puanlık düşüş oldu.

AB-27 Perakende Güven Endeksi, Eylül 2013’te sıfırın altında 0,4 değerini aldı. AB-27’de bir önceki aya göre 2,4 puanlık, geçen yılın aynı dönemine göre ise 14,6 puanlık artış oldu. Böylelikle AB’de perakende güveni üst üste 5 ay yüklemiş oldu. Türkiye geçen yıla ve bir önceki aya kıyasla hem AB-27’ye hem de Euro Bölgesi’ne göre daha kötü bir performans sergiledi.

AB-27 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında İngiltere’nin geçen yıla göre en fazla artış yaşanan ülke olduğu görüldü. İngiltere’yi, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve İtalya takip etti. Geçen yıla göre en fazla düşüş ise Finlandiya’da yaşandı. Bir önceki aya göre en fazla artış ise Fransa, İtalya ve Belçika’da oldu. AB-27 Perakende Güven Endeksi, geçen yıla göre Euro Bölgesi’ne oranla daha iyi performans sergiledi.

Alt sektörler itibariyle bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre, mobilya ve aydınlatma ekipmanları ve ev içi kullanım ürünleri sektörü en iyi performansı gösteren sektör oldu. Bu sektörü, “Diğer” (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.), tekstil, hazır giyim ve ayakkabı ve birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar sektörleri izledi. Bu 4 sektör dışındaki sektörlerde geçen yıla göre düşüş oldu. Elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar ve motorlu taşıtlar sektörlerinde geçen yıla göre düşüş ortalamadan fazla oldu. Geçen yıla göre en fazla düşüş ise yiyecek, içecek ve tütün ürünleri sektöründe oldu.

TEPE anketine soru bazında bakıldığında Ağustos 2013’e göre “geçtiğimiz 3 aya ve geçen yıla göre işlerin durumunda” ve “önümüzdeki 3 aydaki tedarikçilerden sipariş, satış, istihdam ve gelecek 12 aydaki mağaza sayısı beklentilerinde” düşüş yaşandı. Sadece “önümüzdeki 3 aydaki satış fiyatı beklentilerinde” artış oldu. Ağustos 2012’ye göre ise “önümüzdeki 3 aydaki satış fiyatı beklentileri” ve “geçtiğimiz 3 aya göre işlerin durumunda”  dışındaki tüm beklenti ve mevcut durumlarda düşüş yaşandı.

Konya perakendesinde beklentiler ve durum geçen yılın üzerinde

TEPAV ve Konya Ticaret Odası (KTO) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) kapsamında Şubat 2012’den bu yana Konya’da faaliyet gösteren 300 perakendeci ile her ay yüz yüze anketler yapılıyor.

Eylül ayında TEPE sıfırın altında 1,6 değerini alırken KOPE 5,1 değerini aldı. Mayıs ayından bu yana düşen Konya perakendesi, ağustos ayındaki yükselişin ardından eylül ayında tekrar düştü. KOPE geçen yılın aynı dönemine göre 6,9 puan yükselirken, TEPE ise 2,1 puan düştü. Konya perakendesi, eylül ayında Türkiye genelinden ve AB-27’den daha iyi bir değer aldı.

Konya perakendesinde önümüzdeki 3 aydaki tedarikçilerden sipariş, satış beklentileri bir önceki aya göre düşerken geçen yıla göre daha yüksek değer aldı. İşlerin geçtiğimiz 3 aya göre ve geçen yılın aynı dönemine göre durumunda ise Ağustos 2013’e ve Eylül 2012’ye göre artış yaşandı.

TEPE'nin açıklandığı CNBC-E yayınına Videolar bölümünden ulaşılabilir.