Değerlendirme Notu / Hüseyin Raşit Yılmaz

"Türk dış politikasında gerçekleşen dönüşümün, Orta Doğu’da cereyan eden değişimle kesiştiği noktalar içinde bulunduğumuz süreci anlamlandırma hususunda yardımcı olabilecek niteliktedir. Türkiye’nin cumhuriyetin kuruluşundan yakın zamana kadar sürdürdüğü dış politikanın komşularla münasebet kısmındaki temel hassasiyetlerden birisi etnik ve dini homojenlikten uzak ülkelerle olan ilişkilerin söz konusu devletlerin başkentlerinde egemen olan siyasi iktidarla uyumlu yürütülmesidir. Türkiye’nin bu politik tercihinde cumhuriyetin ilk dönemlerinde odaklanılan saha ve imkânlar belirleyici kabul edilirse de zamanla ilkesel bir duruş olarak benimsendiği de görülmektedir. Bunlara ilaveten sonraki dönemlerde Türkiye’nin netameli sorunlarına dış müdahalenin minimize edilmesi için komşu/yakın başkentlerle sürdürülen 'uyum' kaygılı politik duruş devam ettirilmiştir. Son yıllarda yeni bir dış politika paradigması oluşturma çabasındaki Türkiye’nin 'Arap Baharı' sürecindeki ülkelerin başkentleriyle olan uyumlu ilişkilerini muhalefete verdiği açık destekle sona erdirdiğini görmekteyiz. Rejimlerle uyumdan vazgeçen Türkiye’nin kastedilen ülkelerin demografik yapısını yeni politik tercihinin ışığında değerlendirdiğini söyleyebiliriz. Irak’ta Bağdat yönetimi ile yaşanan gerginliğin yanında Sünni grupların neredeyse tümüyle, Kuzey’deki bölgesel yönetimle, Maliki karşıtı Şii gruplarla kurulan yakın ilişkiler bu durumun Irak özelindeki göstergelerindendir.  Şam’ı siyasal dönüşüm konusunda ikna etmeyi başaramayan Türkiye’nin silahlı direnişe verdiği açık destek ve Suriye muhalefetinin teşkilatlanması için sarf ettiği çaba da yeni politik tercihin yansımasıdır. Bu durumun Türkiye içine menfi yansıması da uzun süren 'uyum' politikamızın nedenlerinden birini oluşturan netameli meselelerimize dış müdahalenin artmasıdır. Elbette net bir şekilde öngörülebilir bu riski göze almak da yeni politik tercihin bir parçasıdır..."