AB uyum süreciyle Türkiye'nin gündemine giren kalkınma ajanslarından hareketle 2006 yılında Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu'nun ilkini düzenleyen TEPAV, beşinci sempozyumla bölgesel kalkınma bulmacasının parçalarını birleştirmeyi sürdürüyor.

ANKARA - TEPAV, ODTÜ Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Merkezi (KBAM) işbirliğiyle 5. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu'nu 27-28 Ocak 2011 tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirecek. Sempozyumun bu yılki teması "Sanayi Politikasının Yönetişimi" olarak belirlendi. İlk sempozyumunda Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) uyum süreciyle gündemine giren kalkınma ajansları kavramıyla yola çıkan TEPAV, o günden bu yana bölgesel kalkınma bulmacasının parçalarını birleştirecek güncel temalarla sempozyum dizisine devam ediyor.

TEPAV Yönetişim Etütleri Direktörü Emin Dedeoğlu, bölgesel kalkınma kavramının Türkiye'de gerek planlama gerek idari açıdan uzun süre tabu olduğunu, bölge kalkınma ajansları kavramı aracılığıyla ise bu alanda makul bir tartışma platformunun oluştuğunu belirtti. Dedeoğlu, bunun Türkiye gibi insani ve sosyal kalkınma göstergeleri açısından bazı bölgeleri arasında Afrika ile Avrupa kıtaları arasındaki kadar fark olan bir ülke açısından önemini vurguladı. Türkiye'de kamunun hala çok merkezi ve yetkilerini devretmek istemeyen bir pozisyonda olduğunu ancak bölgesel kalkınmanın yerelden yapılması gerektiğini söyleyen Dedeoğlu, "Bu bir bulmaca gibi, tamamlamaya çalışıyoruz. Tartıştıklarımız da bulmacanın parçaları... Bu konuları düşünüp tartışmadan bölge kalkınması gerçekleştirmek çok zor" dedi.

Dedeoğlu, TEPAV'ın 2006 yılından bu yana her yıl düzenlediği Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu'yla Türkiye'nin bu konudaki politikalarında tamamlanmaya çalışılan parçaları ve süreçte oluşan resmi şöyle anlattı:

"Bölgesel Kalkınma Ajansları Kanunu çıktıktan sonra 2006 yılında bu konuyu gündeme getirmek istedik. Akademinin, kamu yönetiminin, hem yerelden hem merkezden uygulamacıların bulunacağı bir sempozyum tasarladık. Konjonktür de denk gelince çok ilgi çekti. Böyle bir konunun yüksek sesle konuşulduğu ender platformlardan biri oldu. Sonra basılan sempozyum kitabı anında tükendi. Hala o kitabı isterler bizden. Bu kadar uzun süre devam edeceğini düşünmüyorduk ama bu sene beşincisini yapıyoruz.

Planlamadan uygulamaya...

İlk yılın ardından dedik ki; kalkınma ajansları bir inovasyon olarak Türkiye kamu yönetimi için ilgi çekici ama bunlar boşlukta hareket etmeyecek. Çevre, AB süreci, Türkiye'nin kendi kalkınma gündemi ve kamu yönetimi sorunları var... Bunları bir tematik sempozyumlar serisine dönüştürelim istedik ve ikinci sempozyumun teması olarak 'çok düzlemli yönetişim' kavramını seçtik. Kavram, kamu yönetiminde ulusal, bölgesel, yerel ve uluslararası düzlemde olmak üzere bölgesel kalkınma amacıyla işbirliği sürecinin çerçevesini çiziyor. Konuya ilişkin diğer ülkelerin işe nasıl yaklaştığına baktık ama her ülke, hatta her bölge kendi koşulları ve tarihsel, mekansal gelişme çizgisine göre bir model geliştirmek zorunda. Biz de kendi modelimizi bulmak zorundayız, bunun burada tasarlanması ve uygulamanın içinden çıkması lazım. Bu noktadan hareketle üçüncü sempozyumun konusu da 'planlamadan uygulamaya' oldu. Burada Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DPT) öncülük ettiği eski bölge planlarının neden çalışmadığına baktık. Türkiye'nin aslında bu konuda eskilere dayanan bir deneyimi var. Ama bakıyorsunuz planlar merkezden ısmarlanmış, merkezin önceliklerine göre belirlenmiş, katılım ve uygulamadan çok teknik özellikleriyle ön planda... Buradan çıkarılacak çok ders var.

Gündem: Sektörel temalar...

Bir önceki yani dördüncü sempozyumda ise 'sosyal politika' konusunu işledik. Buradaki hareket noktamız TEPAV olarak yaptığımız iki AB projesi oldu. EKOSEP ve İGEP projeleri kapsamında illerde sosyal hizmet sunan kurumların kurumsal yapılarını analiz etmiştik.  Ortaya çok sorunlu bir tablo çıktı: Merkezi bir yapı ve görevleri örtüşen çok sayıda kurum... Bunlar arasında koordinasyon da, yerele özgü politika tasarlayacak bir altyapı da yok. Kamu yerelde kalkınmanın en temel girdilerinden sosyal politika alanında  politika uygulayamıyor ve hala çok merkezi hareket ediyorsa, burada sektörel bakış açısıyla işe başlayarak nasıl bir politika çerçevesi oluşturulabileceğine bakmak gerek. Bunu yapmak istedik ve dördüncü sempozyuma sosyal politika sektörünü kattık. Göç, kadın politikaları, sosyal yardımlar ile hizmetleri konuştuğumuz sempozyuma Tatvan'dan, Diyarbakır'dan gelen sivil toplum örgütleri de katıldı.

Kalkınmada gündem, genel ve soyut kavramlardan uygulamaya ve sektörele doğru gelişiyor. Bu seneki sempozyuma ise 'sanayi politikası' temasıyla devam ediyoruz. Bu konuda maalesef ülkenin bir sektör stratejisi bulunmuyor. Bölgesel farklılık ve öncelikleri dikkate alan bir strateji ise hiç yok. Bu yıl  bu konu altında ve yine uluslararası alandan da uzmanların katılımıyla bölgelerin rekabet edebilirliğini ve bunun yönetişimini nasıl sağlarız, onu tartışacağız.

DPT eleştirileri dinliyor, yerelden ilgi çok

Genel olarak sempozyumlarımıza DPT'den ciddi bir katılım oluyor. Çünkü onlar da yeni arayışlar, modeller peşinde. Herkes burada kalkınma politikalarını kıyasıya eleştiriyor ve DPT de bunları dinliyor. Dolayısıyla tartışmalar yerine ulaşıyor. Diğer yandan yerel bilgi, bakış bizim için çok değerli. Yerelde de sempozyuma çok fazla talep oluştu.Daha önce iki sempozyumu İzmir ve Mersin'de gerçekleştirdik.

Bu arada TEPAV da artık sempozyum düzenlemenin ötesine geçiyor. İşe sadece dışarıdan bakmayıp, uygulamaya dönük olarak elimizi taşın altına koyuyoruz. Örneğin Dicle Kalkınma Ajansı'na danışmanlık yapıyoruz. Diğer kalkınma ajanslarıyla da iletişimimiz var. Bu  şekilde de bir deneyim kazanmaya başladık. Bu birikim bir anlamda yeni bir araştırma gündemi olarak bize geri dönüyor. TEPAV'ın varoluş nedeni de zaten bu: Akademik araştırmadan farklı olarak uygulamayı da içine alan ve belli alanlarda politika oluşturmayı hedefleyen politika araştırması..."

Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu hakkında daha geniş bilgi almak için lütfen tıklayınız.