TEPAV, mali kural uygulamasının selametinin TBMM'ye sunulan Tasarı'da atılacağı vaat edilen adımların atılması ile yakından alakalı olacağını açıkladı

---

ANKARA- TEPAV kamu mali yönetim sistemindeki yeniden yapılanmanın sağlıklı bir mali kural uygulaması için şu an itibariyle yeterli olmadığını açıklayarak, "Mali Kural Kanun Tasarısı tam da bu eksiklikleri dikkate alarak, birkaç konuda atılması öngörülen olumlu bazı adımları içermektedir. Bu iyidir. Mali kural uygulamasının selameti tasarıda atılacağı vaat edilen adımların atılması ile yakından alakalı olacaktır" dedi.

TEPAV Yönetişim Etütleri Direktörü Emin Dedeoğlu tarafından hazırlanan "Mali Kural Nasıl İşler?" başlıklı politika notu yayımlandı. Not'ta Mali Kural Yasa Tasarısı'nın disipline vurgu yapılması ve Hükümet'in kendine kural koyma arzusunu beyan etmiş olması açısından önemli bir girişim olduğu ifade edildi.

Türkiye'nin, 2001 krizinden sonra, kamu mali yönetimi sistemini yeni baştan tasarladığı hatırlatılan Not'ta, "Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu", "Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun", "Kamu İhale Kanunu" ve bunların yanı sıra enerji-tarım, sağlık, sosyal güvenlik gibi sektörel alanlardaki kamu maliyesi sisteminde şeffaflığı amaçlayan oldukça kapsamlı reformlar gerçekleştirildiği vurgulandı. Değerlendirme'de bu reformların küçümsenmemesi gereken ve dünyaya da örnek olabilecek nitelikte uygulamalar olduğu ifade edilerek, "Şu anda gelinen duruma bakıldığında kamu mali yönetim reformunun özellikle bütçe süreçlerinde başarı ile uygulandığını söylemek mümkündür. Sonuç olarak, 2002-2007 yılları arasında, önemli ölçüde bir mali disiplinin sağlandığı uygulama sonuçlarından gözükmektedir" denildi. Not'a şöyle devam edildi:

"Ancak sağlanan mali disiplinin kalitesinin dolayısıyla sürdürülebilirliğinin de tartışıldığını hemen eklemek gerekir. Mali intibakın kalitesi ile ilgili eleştiriler, esas olarak, mali uyumun, ağırlıklı olarak, dolaylı vergiler artırılarak gerçekleştirildiğine, harcamalarda azalma olmadığına; artma eğilimi gösteren zorunlu harcamalar (personel, sosyal güvenlik, sağlık vb.) karşısında eğitim ve kamu yatırım harcamalarından tasarruf etmek suretiyle faiz dışı harcamaların kontrol altında tutulmaya çalışıldığına, bunun da uzun vadede sürdürülebilir olmadığına işaret etmektedir. Bu durum, mali kurala uyum çerçevesinde kaynak dağılımını iyice bozacak önlemlere başvurulması riskini doğurmaktadır."

Uygulamaya ilişkin ciddi soru işaretleri...

TEPAV'ın değerlendirmesinde, uzun bir süredir tartışılan mali kural uygulamasının nihayet somut bir kanun tasarısına dönüşmüş olması sevindirici olduğu vurgulanarak, özellikle Yunan krizinin sinirleri gerdiği bir ortamda da son derece zamanlı olduğu ifade edildi. Not'a şöyle devam edildi:

"Ancak mali kural uygulamasına geçiş isteğinin, bütçedeki şeffaflığa aykırı uygulamalar, orta vadeli harcama programının henüz bütünüyle uygulanamaması ve bütçenin hem gider hem de gelir tarafındaki yapısal kısıtlar dikkate alındığında bir kamu maliyesi reformu ile birlikte yapılması hızlı kredibilite kazancı açısından daha uygun olurdu. Ayrıca bağımsız izleme-denetim ve yaptırım altyapısının eksik oluşu da uygulamaya ilişkin ciddi soru işaretleri doğurmaktadır. TBMM'ye sevkedilen Mali Kural Kanun Tasarısı içinde kamu mali yönetimi sisteminin işleyişine ilişkin mevcut aksaklıklardan bir bölümünü gidermeye yönelik bir niyet gözlenmektedir. Bu da ayrıca pozitif bir unsur olarak dikkate alınmalıdır. Ancak kanun tasarısı, bu haliyle, Avrupa'daki borç krizinin derinleşeceği beklentilerinin yaygınlaştığı bir ortamda, mali kredibilite inşasını Hükümet'in ileride alacağı idari kararlara bırakmaktadır. Uygulamayı dikkatle izlemek gerekecektir."