Değerlendirme Notu / Gülru Gezer

Hamas’ın silahlı kanadı İzzettin el-Kassam Tugayları’nın 7 Ekim 2023’te düzenledikleri Aksa Tufan operasyonuyla başlayan Gazze Savaşı, kısa sürede hem Ortadoğu’yu hem de dünyayı etkiler bir nitelik kazandı.

İran ve direniş cephesinin unsurları da dahil, bölge aktörleri savaşın yayılmaması için itidalli hareket ederken Yemen’deki iç savaşın aktörlerinden Husiler, İsrail’e savaş açtı. İlk başta Husilerin Yemen’den İsrail’e nasıl bir tehdit teşkil edecekleri sorgulandı ve fazla önemsenmedi. Fakat Husilerin Aden Körfezi ve Bab’ul Mendeb boğazından geçen ve İsrail’e giden gemileri hedef alacağını açıklaması ve peş peşe saldırılar düzenlemesi dünya deniz ticaretine ve küresel tedarik zincirlerine büyük darbe vurdu.

Asya’dan Avrupa’ya giden gemiler için en kısa güzergah Aden Körfezi, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı rotası. Dünya deniz ticaretinin %12’si, konteyner taşımacılığının 3’te 1’i, petrol ticaretinin %10’u ve sıvılaştırılmış gaz (LNG) ticaretinin %8’i bu yoldan geçerek Batı pazarlarına ulaşıyor.

Gemilerin rotalarını söz konusu güzergahtan Afrika’nın en güney ucundaki Ümit Burnu’na yönlendirmesi ise 3000-3500 deniz mili kadar yolculuklarını uzatarak geminin tipine göre taşıdıkları malların nihai destinasyonlarına 1 ila 2 hafta geç intikal etmesine neden oluyor ve maliyetleri artırıyor. Kargo rezervasyon şirketi Freightos'a göre ise Çin'den Akdeniz'e konteyner nakliyesinin maliyeti Kasım 2023’ün sonundan Ocak 2024’ün sonuna kadar 4 kat artmış durumda.

Değerlendirme notunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.