LİBYA (2011) | N. Murat Ersavcı

Libya halkları ile Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan ilişkilerimizin yüzyıllara dayanan bir geçmişi var.  I. Dünya Savaşı sırasında Mustafa Kemal ve diğer Osmanlı subaylarının İtalyanlara karşı Libya topraklarını savunduklarını hepimiz biliyoruz.  (İlginç bir ayrıntı da, İtalyan uçaklarının Trablus civarındaki Osmanlı kara birliklerine yaptığı saldırının Dünya’daki ilk hava harekâtı olarak kayda geçmesi).

Libya ile böylesi bir tarihi geçmiş, 1951 yılında kurulan Libya Devletinin Türkiye tarafından hemen tanınmasına yol açıyor. Yıllar sonra “17 Şubat 2011 Devrimi” diye tanımlanan ayaklanmaların yol açtığı iç savaş sürerken, bu kez Türkiye, Bingazi’de yerleşik Ulusal Geçiş Konseyi’ni (UGK)  “Libya halkının tek temsilcisi” olarak kabul ediyor. (Daha sonrasında da Türkiye,  Trablus’a Büyükelçi atayan ilk ülke oluyor).

Etnik Yapı:

Libya geleneksel olarak üç bölgeye ayrılıyor. Bingazi`nin bulunduğu Batqoa (Cyrenaica), Batıda Tripolitana (Libia/Oea), Güneyde Sapha`nın (Fizan) bulunduğu Fezzan bölgesi.

Nüfus; Arap (Bedevi), Berberi, Tuareg, Touba, Türk, İtalyanlardan oluşan, yaklaşık 5,5 milyon kişi. Aşiretlerin hâkim olduğu bu toplumda, 30 kadarı önemli 140 aşiret bulunmakta. Doğudaki Aşiretlere (Bingazi -Derne -Tobruk-Jebeli Akhdar yöresi) “Beni Salim”, Batıdakilere de “Beni Hilal” grubu deniyor. (Ulusal kahraman Ömer Mukhtar, “Beni Salim” grubu aşiretlerinden). Aşiretler arasındaki ilişkiler belli dengelere oturuyor. Bu dengelerin bozulması ülkede karışıklıklara yol açıyor.

Libya nüfusunun yüzde 5`ni oluşturan Berberiler, Türkler ve Tuareg`ler ise hiçbir aşirete mensup değiller. (Türklerin bir kısmı Osmanlı döneminden kalma, bir kısmı da Girit kökenli).

Notun tamamına erişmek için tıklayınız.