Değerlendirme Notu / Bozkurt ARAN

KÜRESEL TİCARETTE GÖRÜNÜM

Geride bıraktığımız yılın kurallı ticaret bakımından bir süredir devam eden eğilimlerin artık su yüzeyine belirgin şekilde çıkmaya başladığı önemli bir dönem olarak nitelendirilmesi olasıdır.

İlk olarak dikkati çeken, teknolojik gelişmelerin oluşturduğu ticari ortamın, özellikle mevcut kurallarla artık düzenlenemediği bir aşamaya gelinmiş olmasıdır. Kurallı ticaret konusunda 1995 yılından bu yana anlamlı çok taraflı bir düzenleme yapılamamıştır. Diğer bir ifade ile teknolojik gelişmelerin oluşturduğu yeni ortamda uygulanacak kurallar konusunda, başta Dünya Ticaret Örgütü olmak üzere çok taraflı sistem yanıt vermekten uzak olmuştur. DTÖ ve öncesindeki GATT şekillenirken bu yapının en başat özelliğinin tüm üyelerin katılımıyla sürekli bir müzakere ortamının oluşturulması olmuştu. Böylece küresel ticaretin kural konulmasına gereksinim duyduğu alanlar sürekli olarak müzakere edilmiş ve oydaşım (consensus) ile varılan mutabakatlar sekiz liberalleşme turuyla (round) tüm taraflar açısından bağlayıcı hukuk kurallarına dönüştürülmüştü. Kural koyan son tur 1995 tamamlanan Uruguay turudur. Bu sürecin etkin olarak yürütülmesinde kalkınmış sanayi ülkeleri (ABD, AB, Kanada ve Japonya) etkin rol oynamışlardı.

Değerlendirme notunun tamamına erişmek için tıklayınız.