Güven Sak, Dr. - [Yazarın tüm yazıları]

Türkler neden hala İngilizce konuşamamaktadır? 26/05/2012 - Okunma sayısı: 2147

Diplomatlar geçmişle bugünü karşılaştırma konusunda oldukça iyidir. Özellikle de aynı ülkeye birden fazla kez atandılarsa... Geçenlerde Ankara’da görev yapmakta olan ve yirmi yıl önce de Ankara’da çalışmış bir yabancı diplomatla sohbet ediyordum. İlk kez atandığı zamandan bu yana Türkiye’nin sağladığı ilerlemeden, Ankara’nın bugün nasıl daha medeni olduğundan ve Ankaralıların nasıl daha kendine güvenli olduklarından bahsetti.

Övgüler düzmeyi bitirdikten sonraysa “Ancak, hala değişmeyen bir şer var” diye ekledi: “Türkler hala İngilizce konuşamıyorlar. İlk geldiğimde İngilizce konuşabilen az sayıda insan vardı. Görünüşe bakılırsa sayıları pek artmamış.”

O halde, sorulması gereken soru şudur: Neden Türkler İngilizceyi bir türlü öğrenememektedir? Hem de İngilizce konuşmakla üst düzey bir yetkinlik sahibi olmayı kastetmiyorum. Henry Higgins’in My Fair Lady müzikalindeki tiradını atacak değilim. Bahsettiğim İngilizce dilinde düzgün bir biçimde iletişim kurabilmek. Türkler bunu neden bir türlü becerememektedir?

Müsaadenizle birkaç gözlem yaparak başlayayım. Birincisi, bana kalırsa geçtiğimiz birkaç yılda Türkiye’de İngilizce eğitimi gerilemiştir. Üniversite idare ettiğim son iki yıl boyunca lise öğrencilerinin İngilizce konuşma becerilerinde genel bir gerileme sezdim. Bana sorarsanız bunun nedeni seçkin okullarda İngilizce hazırlık sınıflarının kaldırılmasıdır. Kesintisiz sekiz yıl zorunlu eğitimle birlikte Milli Eğitim Bakanlığı’nın bir yıl hazırlık sınıfını müfredattan kaldırması bence büyük bir hata olmuştur.

İkincisi, Milli Eğitim Bakanlığı hasarı daha da artırmaya çalışmaktadır. Şu anda üzerinde çalışılan reform paketi eğitim sistemini daha esnek bir yapıya kavuşturacaktır, kabul. Ama kimse çocukların İngilizce becerilerindeki gerilemeyi dikkate alıyor gibi görünmemektedir. Bana sorarsanız, bu garip sessizlik, Bakanlık’ın İngilizce konusundaki yetersizliğimizi bir sorun olarak görmediğine dalalettir. Günümüzün küreselleşme koşullarında bu yaklaşım olsa olsa ihmaldir.

Üçüncüsü, TOEFL (Yabancı Dil Olarak İngilizce Sınavı)’a giren ve çoğunluğunu üniversite mezunlarının oluşturduğu Türklerin İngilizce yeterlilik düzeyi tatmin edici olmaktan uzaktır. Türkiye’den sınava katılan öğrencilerin ortalama puanı 77’dir. Ortalama puanı 74 olan Kosova’dan sonra Avrupa’nın ikinci en düşük ortalaması… Orta Doğu ile karşılaştırıldığında da Türkiye ancak ortalama TOEFL puanı 76 olan Suriye’nin bir çentik üstündedir. İran ile ise aynı puana sahiptir. “Hiç fena değil” diye düşünüyor olabilirsiniz. Ama olaya bir de Suriye, İran ve Türkiye’nin dışa açıklığı açısından bakın. Türk ekonomisi Suriye ve İran’ınkine kıyasla çok daha açıktır ve ekonomik performansı bunların üzerindedir. Öte yandan, eğitim sistemi geri kalmıştır.

Türkler neden İngilizce konuşamamaktadır? Türkiye’nin İngilizce problemi yapısaldır. Türkiye’de beceri düzeyi ve İngilizce yetkinliği yüksek öğretmenleri veya yetkin İngilizce öğretmeni yetiştirecek eğitim programları yoktur. Mesele sadece müfredatla değildir. İngilizce eğitiminin yapıtaşları da maalesef eksiktir.

Diplomat arkadaşımın süreklilik gördüğü yerde ben gerileme görüyorum. Bu ülkede hiçbir şey durağan değildir. Türkiye dünyaya gitgide daha fazla açılırken, Türkler iletişim kurma konusunda kötüleşmektedir.

Bu köşe yazısı 26.05.2012 tarihinde Hürriyet Daily News'te yayımlanmıştır.