Bernanke, akademik açıdan bakıldığında önemli değerlendirmeler yaptı ama piyasalar açısından yeni bir şey söylemedi.

Enflasyon cephesinde az biraz iyi, az biraz da kötü haber var. ‘Az biraz kötüsü’: Ağustos ayında tüketici fiyatları beklenenin üzerinde arttı. Yıllık tüketici enflasyonu yüzde 8,9 oldu. ‘Az biraz iyisi’: Enflasyondaki ana eğilimi yansıtması açısından bazı mal ve hizmet fiyatlarını dışlayan I endeksindeki gelişmeler daha önemli. Şubat ayından bu yana bu endeksteki yıllık fiyat artışları ile ölçülen temel enflasyon yüzde 7,8 civarında katılık gösteriyordu. Ağustos ayında bu katılığın kırılmakta olduğuna dair ilk belirti ortaya çıktı: Yıllık temel enflasyon yüzde 7,2 oldu. Merkez Bankası ve çoğu iktisatçı enflasyondaki belirgin düşüşün önümüzdeki aylarda gerçekleşeceğini tahmin ediyorlar. Bakalım ne olacak! 

İhracat iyi değil

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı temmuz ayı ihracat verilerine cumartesi günü kısaca değinmiştim. Geçici bir ihracat kalemi olan altın ihracatı çıkarıldığında ihracat performansımız bir süredir iyi değil. TÜİK’in açıklamasının ardından bu sefer Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) ağustos ayı verileri yayımlandı. TÜİK verileri zaten altın ihracatı rakamlarını kapsamıyor. Bir yıl öncesinin aynı ayına kıyasla ağustos ayında ihracatımız yüzde 4,6 azaldı. Üçüncü çeyrek büyüme oranımız açısından sevimli gelişmeler değil bunlar.

ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Bernanke merakla beklenen konuşmasını cuma günü yaptı. Akademik açıdan bakıldığında para politikası üzerine önemli değerlendirmeler yapıyor. Piyasalar açısından bakıldığında ise yeni bir şey söylemedi Bernanke. İşsizlik oranının ABD için makul sayılabilecek düzey olan yüzde 6’nın oldukça üzerinde olduğuna dikkat çekti. Bunun kabul edilemez olduğunu vurguladı. İşsizlik oranının düşürülmesi için gerekirse yeni önlemler alınacağını söyledi. Bu vurgu yeni değil; bir önceki FED toplantısından sonra da yapılmıştı. Bir dikkat de benden: Bernanke’nin yüksek diye yakındığı işsizlik oranı yüzde 8,3; Türkiye’de ‘düştü’ diye sevindiğimiz işsizlik oranı ise yüzde 9. 

Önemli bir vurgu

Para politikasının bunca aktif kullanılmasına karşın ekonomideki faaliyet hacminin arzulandığı düzeye gelmekten oldukça uzak olmasını üç nedenle açıklıyor Bernanke. Birincisi, konut sektörü toparlanamadı diyor. İkincisi, ABD maliye politikasının yardımcı olmamasından yakınıyor. Dahası, borçlanma üzerine konulan üst sınırın kaldırılıp kaldırılmayacağı hakkındaki belirsizliğin ekonomiye olumsuz etki yaptığına dikkat çekiyor. Üçüncü neden olarak ise Avrupa’daki olumsuz durumu gösteriyor.

Bu nedenlerden son ikisi tamam da ilk neden ‘ekonomideki faaliyet hacmi düşük’ çünkü ‘ekonomideki faaliyet hacmi düşük’ cinsinden bir açıklamaya benziyor. Bernanke kalibresindeki birinin ve arkasındaki teknik desteğin böyle basit bir hata yapmayacağı düşünüldüğünde, bu vurgunun bir nedeni olsa gerek. Üçüncü bir parasal genişlemeye gidecekse FED, bu genişlemenin konut sektörüne ilişkin mali varlıkların satın alınmasını da kapsayacağı düşünülebilir.

Bu köşe yazısı 04.09.2012 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.