Fatih Özatay, Dr. - [Yazarın tüm yazıları]

Tekrar gelir karşılaştırması 19/02/2011 - Okunma sayısı: 1373

Türkiye son 30 yılda satınalma gücüne göre kişi başına gelirde Kore ve İrlan'da kadar bile yol alamadı.

Son yazımda verdiğim sözü yerine getiriyorum. Önce konuya uzak olanlar için kısa bir hatırlatma: Farklı ülkelerin milli gelirlerini karşılaştırabilmek için bazı düzenlemeler yapmak gerekiyor. Amaç, her ülkenin gelirini, o gelirin ima ettiği 'satın alma' gücünü yansıtacak şekilde hesaplamak. Bu hesaplama sonucunda ortaya çıkan gelire 'satın alma gücü paritesiyle ölçülen gelir' deniliyor. Buna, kısaca 'düzeltilmiş gelir' diyeceğim.

Benzer verileri daha önce de verdim. Tekrar bu konuya dönme sözü vermemin nedeni şu: Tunus ve Mısır'a ilişkin ekonomik ve sosyal göstergelere değinirken Türkiye'nin göstergelerini de vermiştim. Bunlardan biri düzeltilmiş gelirdi ve Tunus'un geliri Türkiye'den yüksek çıkıyordu. Bu anlamlı gelmemişti bana. Oysa verileri aldığım kaynak büyüme yazınında sıkça kullanılan bir kaynaktı (Penn Dünya Tabloları). O verilere dayanarak daha önce Türkiye'nin kişi başına gelir düzeyi hakkında yorumlar yapmıştım. Sorun Tunus-Türkiye tartışmasının çok daha ötesindeydi; daha önce bu köşede yer alan yorumların doğruluğu ile ilgiliydi. Başka kaynaklara da bakmak gerekiyordu.

2009'daki gariplik

Benzer düzeltilmiş verileri IMF, Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) da yayımlıyor. Dünya Bankası'nın verisi IMF'ninkine çok benzer. Ancak 2009 verilerinde bir gariplik var. Mesela, Türkiye'nin milli gelirinin yüzde 4,7 küçüldüğü bir ortamda kişi başına geliri belirgin biçimde artmış görünüyor. Bu nedenle Dünya Bankası verilerini karşılaştırmadan çıkarıyorum.

Her ülkenin düzeltilmiş kişi başına gelirinin ABD'nin kişi başına gelirine oranına bakıyorum. Hem tarihsel gelişim var hem de gelişmişlerle aralarındaki gelir farkını azaltmakta başarılı olan iki ülke ile Türkiye'nin karşılaştırması. Bu ülkeler İrlanda ve Kore. Şu noktaları vurgulamakla yetineceğim:

Uçum hâlâ yüksek

Daha önce kullandığım Penn verilerinin gösterdiğinden biraz daha iyi Türkiye'nin durumu. ABD'nin kişi başına gelirine kıyasla Türkiye'nin kişi başına geliri mesela 2007'de 2007'de yüzde 17,8 yerine yüzde 28 civarında hesaplanıyor. Daha önce bu köşede okuduklarınızdan tek farklı yorum bu.

Daha önceki olumsuz yorumlar ise ne yazık ki değişmiyor: Birincisi, ABD ile aramızda hâlâ önemli bir uçurum var (Almanya ya da Japonya ile karşılaştırınca da fark etmiyor). İkincisi, otuz yıllık bir dönemde sadece beş puanlık bir iyileşme gerçekleşmiş ABD'ye kıyasla durumumuzda. Dolayısıyla 'yerimizde saymışız' saptaması doğru. Üçüncüsü, bizim yapamadığımızı yapan ülkeler var: Aynı dönemde Kore ve İrlanda çok önemli bir atılım yapmışlar.

Bu köşe yazısı 19.02.2011 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlanmıştır.