Türkiye’de ilk kez TEPAV ile Dünya Bankası’nın teknik desteğiyle Manisa’da “vatandaş karnesi” uygulaması yapıldı.

MANİSA - Türkiye’de ilk “vatandaş karnesi” uygulaması, TEPAV’ın desteğiyle Manisa’da gerçekleştirildi. Manisa merkezde sunulan kamu hizmetlerine not veren vatandaşlar, kentin en önemli üç sorunu olarak ise trafik-ulaşım, işsizlik ve otoparkları gösterdi. Vatandaş karnesi uygulamasında anket çalışmasının yanı sıra mahalleler düzeyinde kamu hizmet öncelikleri belirlendi  ve Belediye Çözüm Merkezi’ne gelen talep ve şikâyetlerin analizi yapıldı.

TEPAV’ın Manisa Kent Konseyi’nin talebi üzerine vatandaş karnesi çalışmasının tasarlanmasına ve yürütülmesine Dünya Bankası’yla birlikte teknik destek verdiği uygulama, Manisa Valiliği, Manisa Belediyesi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) ortaklığında gerçekleştirildi. Saha uygulamasını A&G araştırma şirketinin üstlendiği çalışma aynı zamanda MTSO öncülüğünde 2010 yılında TEPAV’ın da desteğiyle başlatılan “Manisa 2023 Strateji Geliştirme Projesi” kapsamında yer aldı.

Çalışmada, 12 bölgeye ayrılan Manisa’dan alınan tesadüfî örneklem ile 2.500 hanede yaşları 18-65 yaş arasında değişen vatandaşlara anket uygulanarak son bir yıl içindeki deneyimlerinden yola çıkarak ildeki kamu hizmetlerine not vermeleri istendi. Bu puanlar doğrultusunda da ortaya vatandaş karnesi çıktı.

Yapılan anketlerle, vatandaşların kamu hizmeti memnuniyetinin dereceleri ve bu hizmetlere ne ölçüde erişebildiği konularının yanı sıra ildeki sosyo-ekonomik durum ve yaşam kalitesi ile ildeki bölgeler arasındaki farklılıklar da ölçüldü.

Vatandaş karnesi uygulamasında, sadece anket gerçekleştirilmedi. Muhtarlarla hizmet önceliklendirmesi çalışması ve belediye çözüm merkezi şikâyetlerinin analizi de yapıldı. Muhtarlar Meclisi’nde yapılan çalışmada yöneltilen “Bütçeniz olsaydı hangi hizmete ne kadar kaynak ayırırdınız?” sorusuna muhtarların verdiği yanıtlar doğrultusunda ilk üç sırayı eğitim, sağlık ve kentsel altyapı hizmetleri aldı.

Çalışmada, Manisa Belediyesi çözüm merkezine gelen dilek ve şikayetler vatandaş karnesi çalışmasının kullanımına açıldı. Manisa Belediyesi Çözüm Merkezi’ne 2010 yılında internet mesajı, telefon çağrısı ve yazılı olarak gelen 5.236 talep ve şikâyet bildirimi tek tek gözden geçirilerek sınıflandırıldı. Buna göre; en çok talep ve şikayet bildiriminin alındığı dört alan su ve kanalizasyon işleri (%23), yol ve kaldırım işleri (%19), kirlilik (%17) ve hayvanlarla ilgili şikayetler (%13) oldu.

Vatandaş karnesi uygulaması, Manisa Kent Konseyi’nin 29 Kasım 2011 Salı günü Manisa Belediye Meclisi Salonu’nda yapılan genel kurulunda da ele alındı. Manisa Kent Konseyi Başkanı Mustafa Pala uygulama ve sonuçları hakkında bilgi verdi. Manisa’yı her yönüyle anlamak isteyenlerin uygulama sonuçlarına bakabileceğini ve yapılacak yatırımlarda bu verilerden yararlanılabileceğini söyleyen Pala, “Vatandaş karnesi çalışmasından en büyük beklentimiz kentin paydaşları arasında kamu hizmetlerinin kalitesinin en mükemmel hale getirilmesine ilişkin bir diyalog başlatılmasıdır” dedi.

Vatandaş karnesi nedir?

“Kamu hizmetlerinin performansı hakkında hizmet kullanıcılarının değerlendirmelerine dayanan katılımcı anketleri” olarak tanımlanan uygulama, salt veri toplama çalışması değil, halkın geri bildirimlerinin alınmasıyla birlikte medya ile sivil toplumun savunuculuğu aracılığıyla kamunun hesap verme yükümlülüğünü yerine getirmesini teşvik eden bir araç olarak gösteriliyor. Uygulama, 1994’te Hindistan’da bağımsız bir sivil toplum kuruluşunun bir çalışması sonucu ortaya çıkmış ve bugün dünyanın değişik coğrafyalarında uygulanan iyi yönetişim araçlarından biri.