TEPAV tarafından Halep Valisi Azzam El Gharib liderliğindeki heyetle gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında Halep’in yeniden kalkınması, sanayi bölgelerinin güçlendirilmesi, OSB modelinin Suriye’ye uyarlanması ve Türkiye–Suriye ekonomik iş birliğinin derinleştirilmesi ele alındı. Halep’te genç işgücünün geri dönüşünden sanayide artan yatırım talebine, Suriyeli şirketlerin Türkiye–Suriye arasında yeniden kurulacak değer zincirlerine kadar pek çok stratejik konu görüşülürken TEPAV ve Halep yönetimi bölgesel kalkınma için ortak çalışma mesajı verdi.
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), 19 Kasım 2025 tarihinde Halep Valisi Azzam El Gharib başkanlığındaki heyeti Ankara’da kabul etti. Heyette, Halep Vali Yardımcıları Abdulrahman Salama ve Fawaz Helal ile Halep Müftüsü Ibrahim Shasho’nun yanı sıra valilik birimlerinden üst düzey bürokratlar, koordinasyon ekibi ve medya temsilcileri yer aldı.
İş dünyası ve sivil toplum temsilcilerinin katılımıyla düzenlenen toplantıda Halep’in yeniden kalkınması, ekonomik istikrarın tesisi, sanayi altyapısının güçlendirilmesi ve Türkiye–Suriye ekonomik iş birliği alanları değerlendirildi.
“Halep, Suriye’nin ekonomik kalbidir”
Toplantının açılış konuşmasını yapan TEPAV Uluslararası Merkez Direktörü N. Murat Ersavcı, Halep’in Türkiye için tarihsel ve ekonomik açıdan kritik bir kent olduğunu belirterek iki ülke arasındaki iş birliğinin önemine dikkat çekti.
“Doğru çözümler geliştirmemiz çok önemli”
Halep Valisi Azzam El Gharib, iç savaş öncesi Halep’in Suriye’nin ekonomik başkenti olduğunu hatırlatarak yeniden toparlanma sürecinde güçlü ortaklıklara ihtiyaç olduğunu vurguladı. El Gharib, karşılaşılan sorunlara doğru ve etkili çözümler üretme konusundaki kararlılıklarını ifade etti.
“Genç işgücü geri dönüyor”
Halep Vali Yardımcısı Abdulrahman Salama, Halep’in tarihsel olarak sanayiyle özdeşleşmiş bir kent olduğunu belirterek iç savaş dönemindeki ağır göçe rağmen bugün genç ve deneyimli işgücünün kente geri dönmeye başladığını söyledi. Halep Şeyh Neccar Sanayi Bölgesi’nin 4.400 hektarlık alana sahip olduğunu ve savaş öncesi 500 fabrikanın faaliyet gösterdiğini hatırlatan Salama, bugün altyapı sorunlarına rağmen bölgede 1.800’den fazla firmanın üretim yaptığını ifade etti. Yakın zamanda açılan 250 ilave sanayi alanı kontenjanına 1.900’ü aşkın başvuru geldiğini belirterek yatırım iştahının güçlü olduğunu aktardı. Kent genelinde dağınık halde 34 sanayi bölgesinin bulunduğunu ve hükümetin bunları düzenlemek üzere yeni bir heyet kurduğunu söyledi. 114 sayılı yeni kanunla sanayi makinelerinin gümrük ve vergiden muaf şekilde ülkeye girişine izin verildiğini, üretimin yüzde 50’sini ihraç eden firmalara da yüzde 80 vergi muafiyeti sağlandığını ifade etti. TEPAV ile OSB konusunda iş birliği yapmak istediklerini de vurguladı.
“Suriye’deki ekonomik canlanma siyasi toparlanmayı da tetikleyecek”
TEPAV Politika Analisti Batuhan Küpeli, toplantıda yaptığı sunumda Suriye’nin yeniden imarında ekonomik toparlanmanın kritik rol oynadığını ve ekonomik canlanmanın siyasi toparlanmayı da destekleyici bir etki yarattığını vurguladı. 2011 sonrası Türkiye’ye sığınan Suriyelilerle birlikte bugün Türkiye’de 34 bin Suriye uyruklu firmanın faaliyet gösterdiğini belirten Küpeli, bu işletmelerin önemli bir bölümünün imalat sektöründe yer aldığını ve yaklaşık yüzde 70’inin Halep kökenli olduğunu aktardı. TEPAV’ın saha çalışmalarına göre Suriyeli şirketlerin yarısından fazlasının değer zincirlerini yeniden Suriye’ye uzatmak istediğini ifade eden Küpeli, bunun Suriye’nin ekonomik kalkınması açısından önemli bir potansiyel sunduğunu belirtti.
Küpeli ayrıca TEPAV’ın temel önerilerinden birinin Türkiye’deki Organize Sanayi Bölgesi (OSB) modelinin Suriye’de uygulanması olduğunu söyledi. Bu modelin elektrik kesintileri, su eksikliği ve güvenlik gibi temel altyapı sorunlarına çözüm sunabileceğini, “tek durak hizmet” yaklaşımının ise yatırımcı üzerindeki bürokrasi yükünü önemli ölçüde azaltabileceğini vurguladı. Suriye’de yatırım yapmak isteyen Türk şirketlerinin genç ve uygun maliyetli işgücünü, yeni yatırım yasasını ve bölgesel ticaret avantajlarını fırsat olarak gördüğünü belirtti. TEPAV’ın bazı şehirlerde OSB kurulmasına yönelik ön fizibilite çalışmalarına başladığını, uygun bölgeler arasında bağlantı kurularak hızlı ve sürdürülebilir bir kalkınma ağı oluşturmanın mümkün olduğunu dile getirdi.
“Türkiye, Suriye’nin her zaman yanında”
Toplantının sonunda söz alan N. Murat Ersavcı, Suriye ve Türkiye’nin kardeş iki ülke olduğunu ifade ederek Halep heyetini Ankara’da ağırlamaktan duydukları memnuniyeti dile getirdi. Halep Valisi El Gharib ise Türkiye’deki görüşmenin ardından TEPAV heyetini Suriye’de ağırlamak istediklerini belirterek OSB çalışmalarının ortak şekilde ilerletilebileceğini ifade etti.
