İçi boş algısından kurtarmak gerekiyor
OVP metinlerinin sil baştan yeniden tasarlanması ihtiyacı var. Kalkınma Bakanlığı'nda yapılan onca çalışmayı hakkıyla yansıtmıyor bu metinler.
Yıllar önce sigara paketlerinin bir kenarında küçük harflerle “falanca yıl icra planı madde filanca çerçevesinde sağlığa zararlıdır” mealinde bir ibare vardı. Muhtemelen ima edilen, aslında sigaranın sağlığa zararlı olmadığı, icra planının sigarayı zararlı gördüğüydü. Hani icra planları böyle bir imaya çanak tutmuyor da değillerdi.
Bu planlar, beş yıllık kalkınma planlarının yıllık programları çerçevesinde oluşturulurdu. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) uzmanları, yıllık programla ilgili kendi bölümlerini yazdıktan sonra, programdaki öngörülerinin hayata geçebilmesi için birtakım tedbirler önerirlerdi. Bu tedbirlerin bir kısmı, ilgili konudaki uzmanların beş yıllık planlar çerçevesinde oluşturdukları özel ihtisas komisyonlarının hazırladığı raporlara dayanırdı. Ciddiydiler. Ama arada adet yerini bulsun faslından tedbir yazıldığı görülmemiş bir şey de değildi. Hadi, abartayım. Mesela şu: “Enflasyonun düşürülmesi için her türlü tedbir alınacaktır.” Ya da ne bileyim şu: “Verimlilik arttırılacak ve işsizlik düşürülecektir.”
Bu tür icra planları hâlâ yapılıyor mu diye Kalkınma Bakanlığı internet sayfasına baktım; göremedim. Belki de atladım. Neyse, önemli olan bu değil. Okuyana hemen bir ‘içi boş önermeler’ manzumesi hissi verse de, az önce belirttiğim gibi kimi tedbir önerilerinin arkasında önemli çalışmalar vardı. O çalışmalardan ve deneyimlerden süzülüp gelmişlerdi. Ne var ki, sunuluş biçimleri ‘içi boş’ algısını yerleştirmek iç çok uygundu.
Geçen hafta içinde 2014-2016 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Mevcut kurumsal yapımızı değiştirmeye yönelik reformlar yapılmadıkça, bu programın çoğu önemli alandaki tahminlerinin gerçekleşme olasılığı yüksek değil. Bunların başında büyüme, işsizlik oranı, tasarruf oranı, verimlilik düzeyi, enflasyon ve cari açık geliyor.
YENİDEN TASARLANMALI
Oysa son iki yıl içinde bir dizi özel ihtisas komisyonu kuruldu. Bu komisyonlar bir dizi çalışma yaptı ve rapor yayımladı. OVP’de tahminlerin tutmasını sağlayacak bir dizi reform arzusu dile getiriliyor. Bunlar maddeler halinde alt alta sıralanıyor. Ancak, alt alta sıralandıkları için, az önce değindiğim eski icra planları gibi bir izlenim veriyorlar. Oysa OVP’nin tutarlılığını ve tahminlerinin ne kadar tutacağını, bu maddelerin içlerinin doldurularak ne ölçüde uygulamaya konulabilecekleri belirleyecek. Elbette dış koşulların da gölge etmemesi gerekiyor. Ama konum bu değil şimdi.
OVP metinlerinin sil baştan yeniden tasarlanması ihtiyacı var; acil bir ihtiyaç bu. Kalkınma Bakanlığı’nda yapılan onca çalışmayı hakkıyla yansıtmıyor bu metinler. Özellikle önerilen reformları ete kemiğe büründürebilmek gerekiyor. Hiç kolay bir iş değil ama yapmalı.
Bu köşe yazısı 17.10.2013 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.
