Üç boyutlu yazıcı, Konya'yı içinden küresel değer zinciri geçen bir il yapacak imkânı önümüze getiriyor.

2012 yılının benim açımdan en önemli gelişmesi, ilk kez bir üç boyutlu yazıcı çıktısına elimi değdirmem oldu. Ben üç boyutlu yazıcının nasıl bir şey olduğunu daha geçen yıl öğrendim. İtiraf edeyim: Hâlâ gördüğüme inanmakta güçlük çekiyorum. Bilimkurgu filmi gibiydi. Halbuki öyle değil. Daha bu ayın 15’inde Çin’de ilk 3-D baskı müzesi açıldı. Ziyaretçiler kendi vücutlarının dijital verilerini kendileri derleyip sonra minyatür heykellerini yapabiliyorlar. Dünya artık işte böyle bir yer. Bildiğimiz anlamda üretimin manasının iyice değişeceği bir yeni döneme giriyoruz artık. Küreselleşmenin derinleşip, Konya’yı, Antep’i, Maraş’ı, Diyarbakır’ı, Kocaeli’ni doğrudan ve derinden etkileyeceği bir yeni döneme giriyoruz. Teknolojik gelişme, çağımızın tek hakikatidir. Gelin ben bir anlatayım, kararı siz verin.

Önce tanımlar. Birincisi, üç boyutlu yazıcı ne demek? Üç boyutlu yazıcı, bilgisayarınızdan üç boyutlu çıktı almanıza imkân sağlayan bir cihaz anlamına geliyor. Diyelim yeni bir makine tasarladınız, tasarım aşaması bitince, önce bir prototip yaptırmanız lazım. Sonra o prototip ile etrafta dolaşıp, o prototipe bakarak sizin için seri üretime geçecek bir atölye ya da fabrika bulmanız lazım. Şimdi artık prototipi nerede yaptırayım diye etrafta dolaşmanıza gerek yok. Tasarımı evde bitirdikten sonra kendi üç boyutlu masa üstü yazıcınızdan, kendi prototipinizi hemen incelemeye başlayabilirsiniz. Nerede olursanız olun, dünyanın öte yanındaki bir atölyeye, internet üzerinden tasarımınızı gönderip, üretime hemen başlayabilirsiniz. Gidişat bu yönde.

İkincisi, bu üç boyutlu yazıcılar daha yeni bulunmadı. Bilgisayarınızdan üç boyutlu çıktı almanıza imkân sağlayacak bu tür yazıcılar yaklaşık otuz yıldır etrafta var. Ama artık bu tür yazıcıların ticari olarak, yaygın bir biçimde kullanılabileceği bir dönemin başındayız. Fiyatları iyice düştü. Tasarımcıların ihtiyaçlarına göre çeşitlenmeye başladılar.

Peki, üç boyutlu yazıcı, KOBİ’lerin çalışma biçimini nasıl değiştirecek? Birincisi, Amerika ve Avrupa’nın çokuluslu şirketleri, Amerikan şirketlerinin küçük bir bölümünü oluşturuyor. Onlar uluslararası üretim ve dağıtım ağı kurmanın maliyetine katlandılar. Şimdi bu maliyetin iyice azaldığı bir yeniçağın başındayız. Bundan böyle, Amerikan ve de Avrupalı KOBİ’lerin kendi uluslararası ağlarını örgütlemelerine şahit olacağız. Hem de bunu oturdukları yerden yapabilecekler.

İkincisi, Konya gibi makine sanayiinin belli ölçüde gelişmiş olduğu ama daha içinden küresel değer zinciri geçmeyen yöreler, üç boyutlu yazıcı sayesinde, küresel değer zincirlerinin parçası haline gelebilecekler. Yeter ki kapasitelerinin ne olduğunu iyi bilsinler, başkalarına da duyurabilsinler. Tasarımdan üretime geçişin birdenbire bu kadar ucuzlaması ile birlikte bizim gibi ülkelerin KOBİ’leri üretim sürecinde önem kazanacaklar.

Üçüncüsü, merkezdeki KOBİ’ler için küresel değer zincirlerini inşa etmek üzere, kontrat lojistiğinin Çin dışında bir başka önem kazanacağı yeni bir dönemin başındayız. Farklı yörelerin kapasitesini iyi bilen, hangi tasarımı hangi yöredeki üç boyutlu yazıcıya gönderebileceğini kestirebilen daha geniş bir aracılar grubuna ihtiyaç olacak gibi geliyor bana.

İmalat sanayiinde küresel değer zincirleri etrafında şekillenen yeni, sessiz bir devrim söz konusu. Üç boyutlu yazıcı, Konya’yı içinden küresel değer zinciri geçen bir il yapacak imkânı önümüze getiriyor. Biz yalnızca seyretmesek, keşke biraz daha aktif olsak. Bizim için iyi olanı görünce tanıyabilecek bir ön hazırlığa bile ben razıyım.

Bu köşe yazısı 29.01.2013 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayımlandı.