2008'de bizleri ekonomik açıdan neler bekliyor? Birkaç yazı bu soru etrafında dolaşmak istiyorum. Önce içinde bulunacağımız ortama ilişkin bazı senaryolar geliştirmekte fayda var. Daha çok dışsal unsurlar belirleyici olacak; onlarla başlayalım. Temel soru malum: Uluslararası mali piyasalarda yeni bir gerilim yaşanacak mı?Yanıtını bilen olduğunu sanmıyorum. En azından ben bilmiyorum. Bu durumda iki farklı ana senaryo geliştirmek gerekiyor. Mali piyasalarda gerilim yaşanmayacağı senaryosuna 'olumlu senaryo' adını verelim. 'Olumsuz senaryo'da ise gerilim yaşanacağı düşünülsün. Şüphesiz, bu gerilimin boyutu ve ne kadar süreceği çok önemli. Bunlara bağlı olarak olumsuz senaryodan bazı alt senaryolar türetmek mümkün; yazı dizisinde bunlara da sıra gelecek.Dış politikaya ilişkin, mevcut duruma kıyasla önemli bir farklılık yaşanmayacağını kabul ediyorum. Bu çerçevede yanı başımızdaki ülkelerde, Irak ve İran'da ek sorunlar olmayacağı temel kabulüyle işe başlıyorum. Olma ihtimali çok düşük olduğu için değil, analizi karmaşıklaştıracağı için. Temel senaryolardan çıkacak sonuçları, çevremizde olabilecekler çerçevesinde son yazının son bölümünde kısaca değerlendirmeye çalışırım.2007'de iç siyaset, 2006 sonunda oluşturduğum senaryolar için en önemli belirleyicilerden biriydi. Siyasi gerginlik artık geride kaldı. 2008 için yapacağım senaryolarda bu durumun süreceği varsayımını yapıyorum.Ekonomi politikası açısından içeride olabileceklere bakalım. 2008, mali disiplin açısından 2007'den farklı olacak; olumlu anlamda. Gevşetilen disiplin yeniden sağlanacak. Sosyal güvenlik reformu tam arzu edilen biçimiyle olmasa da gerçekleştirilecek. Para politikası uygulaması geçenlerde açıklandı; önceki yıllara kıyasla bir farklılık yok. IMF ile nasıl yola devam edileceği önemli. Yola devam biçiminin, piyasalara mali disiplinin süreceği güvencesini verecek biçimde olacağını düşünebiliriz. Tahmin edebileceğiniz gibi oluşturacağım senaryolara ilişkin yukarıda ele aldığım başlıklar, makroekonomik göstergeler açısından statükonun sürüp sürmeyeceğine ilişkin yardımcı olacak unsurlar. Tarihsel büyüme hızı civarında bir yerde mi olacağız, yoksa biraz üzerinde mi kalacağız? Bu hızın oldukça altına inme olasılığımız ne? Enflasyon yüzde 8'in ne kadar altına inecek? Daha üstüne hangi koşullarda çıkabilir? İşsizlik oranı aynı düzeyde kalabilecek mi? Cari açık keskin biçimde düşebilir mi?Bu soruları yanıtlamaya yarayacaklar. Oysa statükonun dışına çıkma olasılığımız mikro reformlara bağlı. Özellikle işgücü piyasasından ve şirketlerin büyütülmesinden işe başlamak gerekiyor. 2008 için oluşturulan temel senaryolarda mikro reformlara ilişkin çarpıcı adımlar yok. Bir şeyler yapılacak; bunlar evet işgücü piyasasına yönelik olacak, ama temel sorunlara (vergi yüklerine) el atılamayacak. Yine de alt senaryolarımda mikro reformlara ilişkin farklı bazı varsayımlar yapacağım. O zaman toparlıyorum:Olumlu senaryo = Mali disiplin + dış piyasalar karışmıyor + sosyal güvenlik reformu + mikro reformlarda bazı ufak adımlar.Daha olumlu senaryo = Olumlu senaryo + 2009'a ilişkin kapsamlı mikro reform programı.Olumsuz senaryo = Mali disiplin + sosyal güvenlik reformu + mikro reformlarda bazı olumlu adımlar + dış piyasalar karışıyor.Daha olumsuz senaryo = Olumsuz senaryodan farklı olarak mikro reformlarda açılım yok.Bu dört senaryo altında makro göstergeler nasıl şekillenebilir? Gelecek yazıda ele alacağım.

Bu köşe yazısı 27.12.2007 tarihinde Radikal Gazetesi'nde yayınlanmıştır.