Keynes nasıl yanıldı?
11 Şubat 2020
Keynes, “Torunlarımızın İktisadi İmkânları” (Economic Possibilities for our Grandchildren)’nı 1930’da yayımlamış. Şimdi okuyunca, insanın aklında işte bu soru kalıyor: Keynes, 2030 yılında dünya konusunda, nasıl yanıldı? Önce isterseniz Keynes’in çizdiği çerçeveden başlayayım, sonra nerede yanıldığına ve nerede yanlışlıkla haklı çıktığına geleyim.
[Devamı]
Türk Kimdir?
09 Şubat 2020
Söylentiye göre 15. Yüzyılda Paris’te bir Manastırda Rahip öğrencilerine atın ağzında kaç diş olduğunu sorar. Kimse bilemeyinceye büyük üstatların kitaplarına bakarak öğrenmelerini ister. Sonraki derste “kim buldu bakalım?” diye sorar. Öğrenciler büyük üstatların kitaplarına baktıklarını ama atın ağzında kaç diş olduğunu bulmadıklarını söyler. Arkadan bir öğrenci; “Efendim Paris’in sokakları at dolu gidip onlardan birinin ağzına baksak” der. Rahip gürler:
[Devamı]
Daralmaya karşı maliye politikası ve kamu borcu
07 Şubat 2020
Ekonomileri küçülürken sıkı maliye politikası uygulamak zorunda kalan ülkelerin -bazı koşullar dışında- ekonomilerini daha da küçülten bu davranışı neden sergiledikleri önemli bir araştırma konusu. Son yazımda, çok sayıda ülkeyi kapsayan çok sayıdaki araştırmanın ulaştığı sonuçları özetlemiştim: Bu ülkelerin ortak özelliklerinden biri kamu borcunun milli gelire ya da vergi gelirlerine oranının yüksek olması.
[Devamı]
‘Çatışmasızlık rejimi’ sona ererken İdlib
05 Şubat 2020
Milli Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre Suriye de rejim askerleri TSK konvoyunu vurdu. Maalesef şehit ve yaralılarımız var. Cumhurbaşkanı Erdoğan saldırıya misli ile cevap verildiğini, verilmeye devam edildiğini ifade etti. Ardından da Rusya’nın bu işe karışmamasının gerektiğini söyledi.
[Devamı]
Ekonomi küçülürken sıkı maliye politikası kader mi?
05 Şubat 2020
Ekonomileri küçülürken sıkı maliye politikası uygulamak zorunda kalmaları, sorunlu ülkelerin ortak özelliklerinden bir tanesi. Farklı bir ifadeyle, sorunlu ülkeler, ekonomilerindeki küçülmeyi azaltmak ve bir an önce tekrar büyüme patikasına sokmak için kamu harcamalarını artıramıyorlar ve vergi oranlarını düşüremiyorlar. Aksine tam tersini yapmak zorunda kalıyorlar. Bu tür politikaya, ‘döngüye paralel’ politikalar deniliyor. Oysa ‘normal’ ülkeler, ekonomileri küçülürken kamu harcamalarını artırıp vergileri düşürebiliyorlar (karşı-döngüsel politikalar).
[Devamı]
Amazon hem cennetimiz, hem de cehennemimizdir
04 Şubat 2020
Bugün aklımda, birbirine bağlı olduğunu düşündüğüm iki ayrı hadise var. Birisi iktisadi, öteki siyasi. Birisi geçen hafta oldu, ikincisi bu haftanın konusu olacak. İktisadi olan haberle başlayayım: Amerikan e-ticaret devi Amazon, Ocak 2020 sonu itibariyle, Trilyonerler Kulübü’ne girdi ve çıktı geçtiğimiz Cuma günü. Böylece Apple, Microsoft, Alphabet ile birlikte Amazon da ilk kez piyasa değeri 1 trilyon dolar olan şirketler arasına katılmış oldu.
[Devamı]
AB kapılarını Huawei’ye açarken...
01 Şubat 2020
Virüs salgını Çin’i ekonomik ve psikolojik olarak sarsmaya devam ediyor. Gelişmelere bakınca, sorun bir süre daha devam edecek gibi görünüyor. Ancak kısa süre sonra dünya ve Çin yeniden gerçek gündeme dönecekler. Bu gündem, uzun süredir devam eden ABD-Çin rekabeti olacak. Özellikle de ticaret savaşı, teknolojik rekabet, istihbarat ve askeri rekabete dair tartışmalara döneceğiz. Çünkü ABD’nin sınırlandırmaya çalıştığı ve ikili mücadelenin sembolü haline gelen Huawei teknoloji şirketi, ABD’nin kadim müttefiklerini “ayartarak” cephe değiştirmeye ikna etmiş görünüyor.
[Devamı]
Uluslararası Ortam ve Türkiye
31 Ocak 2020
Genel olarak bakıldığında; içinde bulunduğumuz dönemde uluslararası ilişkilerdeki en belirgin özelliğin “öngörülememe” olduğu bir gerçektir. Bu da, karşılaşılan gelişmelerin beklenmedik dolaylı sonuçlara yol açmasına neden olmaktadır.
[Devamı]
Ekonomi programını gözden geçirmek gereği
31 Ocak 2020
Son yazımda ekonomi programının temel açmazını tartışmıştım: Tasarruf düzeyi yetersiz olan bir ülkede reel faizin çok düşük bir düzeyde olması –hatta eksi bölgede kalması- isteniliyor. Başka açmazlar da var. İçinde bulunduğumuz düşük büyüme ve yüksek işsizlik oranı ortamından bir an önce çıkmak için uygulanmak istenilen politika, programın Türkiye’yi dış borçlanmaya bağımlı yapıdan kurtarmak nihai hedefi ile de çelişiyor. Şöyle:
[Devamı]
Ekonomi programının sorunları
29 Ocak 2020
Tabloda G-20 içindeki gelişmekte olan ülkelerin tasarruflarının ve yatırımlarının GSYH’lerine oranları var. 2010-2018 döneminin ortalamaları gösteriliyor. Türkiye’nin tasarruf oranı, grubun ortalamasının 3.9 puan altında. Yatırım oranı ise 1.3 puan üzerinde. Ele alınan ülke grubu oldukça heterojen. Mesela enerji ihracatçıları var, başı sürekli krizlerle belada olanlar var. Bu açıdan ortalama iyi bir ölçüt değil. Çin’in ‘uçuk’ değerlerini bir tarafa bırakın ve ‘gelişen ülke’ sınıflamasına girmesinin haksızlık olduğu Kore’ye bakın. Türkiye’nin tasarruf oranı Kore’nin tasarruf oranının 7.8 puan altında. Yatırım oranı ise 3.2 puan daha düşük.
[Devamı]