2009 ilk çeyrekte % 14,4 küçüldüğümüzü unutmamak gerekiyor
10 Nisan 2020
Küresel finansal krizin ekonomi üzerindeki şiddetinin en çok hissedildiği günlere geri gidiyorum. 2009’un ilk çeyreği. Ekonomimiz o çeyrekte bir yıl öncesine kıyasla tam yüzde 14,4 oranında küçüldü. Şimdi şöyle düşünün: Küresel kriz aynı şiddetle yılın kalanında da sürseydi 2009 küçülme oranı ne olurdu? Yüzde 14,4 civarında bir küçülme ile karşı karşıya olacaktık.
[Devamı]
Ekonomik küçülmenin boyutu için bir hesaplama
08 Nisan 2020
Covid-19 salgının büyüme ve istihdam üzerine olası ekonomik etkileri çoğu iktisatçı gibi benim de zihnimi meşgul ediyor. Ortada çok büyük belirsizlik var. Böyle bir ortamda etki hesabı yapmak çok zor. Ama yine de oldukça kaba bir hesaplama yapmaya çalışmakta yarar var. Çünkü nasıl bir ekonomik dertle yüz yüze olduğumuza biraz olsun ışık tutabilir bu çaba. Önce şu noktanın altını çizmek gerekiyor. Böyle bir dönemde sadece alışılmış öncü göstergelerden medet ummak nafile bir çaba. ‘Bilindik’ göstergeler elbette işe yararlar ama ‘alışılmadık’ öncü göstergeler çok daha önemli. Alışılmadık önce göstergelerden kastettiğim ne?
[Devamı]
Korona günlerinde Suriye’de harekât
08 Nisan 2020
Korona salgını hayatımızı her alanda etkilemeye devam ediyor. En karmaşık ve hassas durumda olan kurumlardan biri de Türk Silahlı Kuvvetleri. Milli Savunma Bakanlığı, ara sıra yaptığı açıklamalarla işin ciddiyetini ve
[Devamı]
COVID-19 sonrası ne değişir?
07 Nisan 2020
Hiç bugünlerde sınır ötesi ticaretin nasıl yapıldığına baktınız mı? Birincisi, TIR’lar hala ülkeleri aşıyor. Ticaret hacmi hızla düşse de işler, bir üretim dönemi için kontratlar aylar öncesinden imzalanmış olduğu için, öyle bıçakla kesilmiş gibi birden durmuyor. Problem asıl bundan sonraki üretim döneminde daha bir görünür olacak. İkincisi, diyelim ki, TIR, Türkiye’ye giriş yaptı. Gümrük görevlileri bulaşıcı hastalıktan korunmak için koruyucu giysileri içinde işlemleri yapıyorlar. Sonra? Geliyor üçüncü aşama. TIR dezenfekte ediliyor. Ya TIR şoförü? O da 14 günlük karantinaya alınıyor. TIR ya orada bekliyor ya da bir başka şoför gelip malı gümrükten çekiyor. Malın ve arabanın gümrükte kalmasının getirdiği ek maliyetten bahsetmeyeyim bile ama ortada bir de şoför kıtlığı çekiliyor. Sınır öte
[Devamı]
Koronavirüs salgını, Hanefilik ve Kamu Düzeni
05 Nisan 2020
Koronavirüs salgını yalnızca sağlığımızı değil inançlarımızı da tehdit ediyor. Örneğin; dinlerin en temel inançları arasında yer alan ve yüzyıllardır yapılan bazı dinî ibadetlerini şu an yapamıyorlar. Bunlardan biri olan, cemaat ile toplu ibadet dinlerin olmazsa olmazıdır. Cemaatsiz bir din ya da ibadet düşünülebilir mi? Oysa şimdi tüm dünyada kiliseler, havralar, camiler, Budist tapınakları kapanıyor. Bununla birlikte bu süreçte, dinlerin ve din adamlarının tepkileri de hayli ilginç örnekler oluşturuyor. Bu farklı tepkilerden birkaç örneği aktarmak istiyorum.
[Devamı]
Covid-19 Salgınında Tarım ve Gıda Üretimi/Tüketimi
04 Nisan 2020
Koronavirus (Covid-19) Kasım 2019’da Çin’den başlayarak şu anda dünyayı tamamen sarmış durumdadır. Dünya Sağlık Örgütü tüm dünyada hastalığı “pandemi” ilan ettiği bu dönemde bir yandan virüsün bertaraf edilmesi ve ölümlere çare aranırken, bir yandan da tüm insanların yaşamının devamlılığı için gerekli gıdaların temini için çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda birçok ülke ardı ardına tarımsal faaliyetlerin ve gıda üretiminin devamı için önlemler açıklamaktadır.
[Devamı]
Korona, değişim ve güvenlik
04 Nisan 2020
"Değişim", korona salgınının en popüler kavramı haline geldi. Çünkü salgın, çoğumuzun psikolojisini, önceliklerini, iş yapma biçimini, değerlerini ve kurulu düzeni sarsıyor ve bunda hızla kurtulmak istiyoruz. Nitekim ekonomistler, siyaset bilimciler, uluslararası ilişkiler uzmanları, tarihçiler, eğitimciler, sağlıkçılar, ilahiyatçılar ve hukukçular “değişimin” benzer sorunların önünü alabileceğine dair öngörülerde bulunuyorlar. Cevabı aranan soru hangi ölçekte ve yönde değişimin bize iyi geleceği. Madem değişim her alanın zorunlu istikameti, o halde bu yazı da “güvenlik” alanının değişimine göz atmayı hedefliyor.
[Devamı]
Parasal genişlemenin riskini azaltmak için
03 Nisan 2020
Bu salgın ve yarattığı tahribat ortaya çıkmadan önce parasal genişlemeyi içeren bir ekonomik paket önereceğim asla aklımın ucundan geçmezdi. Ama önerdim; bu sıradışı koşullarda gerekli olduğunu düşünüyorum çünkü. Peki, nasıl bir parasal genişleme?
[Devamı]
Korona ve çökmüş devletler: Irak
01 Nisan 2020
Gündemimizde korona salgını var. Çoğunlukla da kendi sorunlarımızı konuşuyoruz. Haklı olarak önceliğimiz Türkiye. Çünkü hayatımızı daha ne kadar etkileyecek bilemiyoruz. Anlaşılan, bir süre daha konuşmaya devam edeceğiz. Ancak koronanın yayılma hızı, küreselleşmenin ölçeği, bölgesel sorunlar ve jeopolitik dikkatlerimizin sadece içeri yönelmesiyle geleceği tasavvur edemeyeceğimizi söylüyor. Çünkü günümüzde sınırlar anlamını yitirirken iç ve dış ayrımı da muğlaklaşmış durumda. Bu noktada Türkiye, kendisinden neşet etmeyen etkenlerden dolayı bir dizi zorlukla karşı karşıya. Dahası, her geçen gün “kara bir deliğe” dönüşen doğu ve güney komşularımızın durumu endişelerimizi artırmalı. Tıpkı Irak’ta olduğu gibi.
[Devamı]
Sokağa çıkma yasağı gelirse
28 Mart 2020
Dün, Mart ayında ABD’de tüketim harcamalarının COVID-19 salgınından nasıl etkilendiğine dair bir anket sonucu açıklandı. (bkz). Gıda harcamaları dışında keskin bir düşüş var. Salgının çok olumsuz reel ekonomik etkilerini gösteren ilk verilerden biri olması açısından önemli.
[Devamı]