Olur mu?
Fatih Özatay, Dr.
11 Aralık 2020
Pandeminin ilk aşamasındakinden biraz daha gevşek bir ‘kapanma’ dönemi yaşıyoruz bugünlerde. Küresel salgının şiddetinin arttığı dikkate alınırsa, aşı ile ilgili olumlu gelişmelere karşın, ‘kapanma’ önlemlerinin sıkılaştırılması gündeme gelebilir. Gündeme gelmezse bir ‘gönüllü kapanma’ davranışının yaygınlaşması söz konusu. Bu, işsizliğin artması ve küçük işletmelerin zor durumda kalması anlamına geliyor. Bugüne kadar bu kesimlere tatmin edici bir düzeyde destek verilemedi bütçeden. Bütçe öncelikleri başka alanlarda kullanıldı. Mesela, kamu bankalarının çılgın kredi artışı otomobil ve ev alımı harcamalarını sıçrattı. Ucuz kredinin kamu bankalarının sermaye yapısını aşındırmasının önüne geçmek için bu bankalara sermaye desteği sağlandı.
[Devamı]
TCMB’nin çözmesi gereken bilmece
Fatih Özatay, Dr.
09 Aralık 2020
Kasım ayındaki anket sonuçlarına göre on iki ay ilerisine beklenen enflasyon oranı %10,8. Bu beklentiler oluşturulduğunda son dört aylık dönemde enflasyon hep %12’nin altındaydı. Oysa belenen enflasyonu etkileyecek gelişmeler yaşandı. Kasım enflasyonu yüzde 14 olarak duyuruldu. Dolayısıyla, bu ‘beklenmedik’ artışın enflasyon bekleyişlerine bir ölçüde de olumsuz olsa yansıması beklenir. Öte yandan, enflasyondaki bu ‘sürprizden’ önce, TCMB’nin faiz artırması ve aktif rasyosunun kaldırılacağının açıklanması, beklentileri bir miktar olumlu etkileyebilir. Bir de unutulmaması gereken şu nokta var: Beklenen enflasyonun hep ‘iyimser’ kaldığı yönünde araştırma bulguları mevcut.
[Devamı]
Dijital gelenekseli sollarken
Güven Sak, Dr.
08 Aralık 2020
Bundan bir kaç yıl önce, kapalı bir toplantıda, “İktidarın, medyanın yüzde 90’ını doğrudan kontrol ettiği bir dönemde yaşıyoruz.” denildiğinde bir akademisyen “Hangi anlamda?” diye sormuştu. “Mecraların sayısı açısından doğru olabilir ama en çok izlenen televizyon, en çok okunan gazete gibi tüketici tercihleri açısından baktığınızda asla doğru değil bu ifade.”. COVID-19 küresel salgını ise hadiseyi iyice kontrolden çıkarttı, bana sorarsanız. Neye niyet neye kısmet, bir nevi.
[Devamı]
Şeffaflık
Fatih Özatay, Dr.
04 Aralık 2020
Eskiden haftada birden fazla ekonomi köşe yazısı yazmak bugüne kıyasla daha kolaydı. Yok, eski günlerin daha heyecanlı olması açısından değil. Birkaç tweetin kriz çıkarabildiği ‘bugünler’ (iki yılı aşkın bir süre geçse de koşullar benzer olduğu için ‘bugünler’) de en az eskisi kadar heyecanlı. Köşe yazısı yazmanın göreceli olarak zorlaşmasının nedeni, dolayısıyla, dönemler arası heyecan farklılığı değil.
[Devamı]
Değdi mi?
Fatih Özatay, Dr.
02 Aralık 2020
Dün, üçüncü çeyreğe ilişkin GSYH verileri açıklandı. Üçüncü çeyrek büyümesi, bir yıl öncesinin aynı dönemine kıyasla yüzde 6,7 oldu. Özel tüketim ve yatırım harcamalarında önemli bir artış var. Bu gelişmelerin arkasında, çılgın kredi artışı ile kredi ve mevduat faizlerinin suni biçimde düşük tutulması olduğu rahatlıkla belirtilebilir.
[Devamı]
Sizin kelimeniz hangisi?
Güven Sak, Dr.
01 Aralık 2020
Oxford Languages, benim gördüğüm, 2004 yılından beri her yıl, yılın kelimesini (Word of the Year) seçiyor. Keşke bizim buralarda da, hem dünyanın farkında, hem de böyle bir geleneği devam ettirebilme kabiliyetine sahip “takip fikri olan” bir kurum olsa. Ama yok. Hele bu ikisi yan yana hiç yok. Bu nedenle, Oxford Languages’ın kelimelerinin bende çağrıştırdıkları olsun dedim bugünün konusu. Gelin bakın nedir?
[Devamı]
Osmanlının geri kalmasında dinî fanatizm mi suçlu?
Hilmi Demir, Dr.
29 Kasım 2020
Geçen hafta Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferinden dönerken yanında getirdiği Eş’ari âlimlerle, Osmanlının Eş’arileştiği iddiasının neden gerçek olmadığını yazmıştık. Bu hafta yine bu iddianın bir devamı sayılabilecek, bir başka iddiayı ele alacağız. Rasathanenin kapatılmasına yol açan ve 17. yüzyıl Osmanlıda bilimin, felsefenin ve akli disiplinlerin sonunu getiren: Dinî fanatizm iddiası. Bu iddia özellikle Osmanlıda Kadızadeliler ve Sivâsîler tartışmasına onun devamında da kısmen Eş’ariliğin yayılmasına bağlanmaktadır. Yalnız bu sefer bu iddiayı ortaya atan kişi Osmanlı tarih yazımının üstadı a’zamı kabul edilen: Halil İnalcık olmuştur. Allah rahmet etsin, Hoca gerçekten büyük bir tarihçiydi ama elbette yanılmaz değildi. Bu konuda bazı tarihçilerin de yaptığı gibi Kâtip Çelebi’nin anlattı
[Devamı]
Bu heyecan keşke başka ülkelerden kaynaklansaydı
Fatih Özatay, Dr.
28 Kasım 2020
Çarşamba günü çeşitli illerden bir grup sanayiciye artık alıştığımız sanal ortamda sunum yaptım. Ana başlık Merkez Bankası ve para politikasıydı. Hal böyle olunca, bu köşeyi izleyenlerin yakından bildikleri temalara kısaca değinmek gerekti: Potansiyel büyüme ile herhangi bir dönemdeki büyüme arasındaki ayrım. Bu çerçevede, ekonomiyi potansiyelinin üzerinde büyütmeye çalışmanın yaratacağı kırılganlıklar. Çok hızlı kredi genişlemesinin oluşturabileceği riskler. Özellikle enflasyonun altında bir faiz politikası ile birleştiğinde kredi genişlemesinin döviz kuru üzerine yapacağı baskı. Döviz kurundaki baskıyı gidermek için sürekli döviz satılmasının rezervleri eritip riskleri artırması. Maliye politikası, para politikası ve finansal istikrar politikası arasında uyum gereği. Enflasyo
[Devamı]
Nasıl bir bela olduğu anlaşılmadıkça...
Fatih Özatay, Dr.
26 Kasım 2020
Ne yazık ki ülkemizde enflasyonun nasıl bir bela olduğu bir türlü anlaşılmıyor. İşçi sendikalarının zaten gücü kalmadı. Kalan güçleri ile de seslerini duyuramıyorlar. Oysa enflasyon gelir dağılımını bozuyor; yoksulu daha da yoksul yapıyor.
[Devamı]
Rota düzeltmesi
Güven Sak, Dr.
24 Kasım 2020
Peş peşe gelen açıklamalar ve atama haberlerine önce bir makas değişikliği (track change) diye bakmıştım. Ama şimdi Türkiye’nin, son derece zamanlı, bir rota düzeltmesi (course correction) yapmaya çalıştığını düşünüyorum. Hayırlısı.
[Devamı]
