Tahminlerden çapa olmaz
Fatih Özatay, Dr.
13 Mart 2008
Çıkan kısmın özeti: "Merkez Bankası'nın (MB) karşılaştığı iki temel sorun var son dönemde: Birincisi, MB, kendi faizini düşürürken piyasa faizi ters yönde hareket ediyor. Zira dünyada riskler artıyor. Bu durumda MB faizinin işlevini yitirmesi tehlikesi (yatırım ve tüketim planlarını etkilememe tehlikesi) var. İkincisi, enflasyon hedefi çapa olma özelliğini yitiriyor; para politikasının çekirdek enflasyona bakıldığında, 'doğru yolda' olduğu saptanıyor. Çekirdek enflasyon hedefle uyumlu çünkü. Oysa ana enflasyon başka yönde hareket ediyor. Ona da para politikası bir şey yapamıyor. Yapamadığını da sürekli çekirdek enflasyonu vurgulayarak belirtiyor MB. Hal böyleyken ve dışarıda riskler artıyorken kendi faizini düşürüyor. Çok önemli bir para politikası rejimi olan enflasyon hedeflem
[Devamı]
MB'nin açmazı nasıl çözülebilir?
Fatih Özatay, Dr.
10 Mart 2008
Son iki yazımdaki konudan sıkılanlar, kusura bakmasınlar; aynı konuyu sürdüreceğim. 'Yeter' diyenlerin elbette bu yazıyı okumamalarında fayda var. Ama son yazımda üzerinde durduğum 'Merkez Bankası'nın (MB) ikinci sorunu' biraz daha deşilmeye muhtaç. Ayrıca 'çözüm' üzerine tartışma açmak da gerekiyor.MB'nin işi uzunca bir süredir oldukça zor. Üstelik yakın gelecek, büyük ihtimalle pek de parlak olmayacak. İki temel sorunu var MB'nin: Birincisi, MB, kendi faizini düşürürken piyasa faizi ters yönde hareket ediyor. İkincisi, hedefle uyumlu hareket ettiği söylenen çekirdek enflasyonla ana enflasyon arasında büyük bir fark var ve bu fark çok uzun bir süredir varlığını sürdürüyor. Üstelik enerji, buğday gibi ürünlerin dünya piyasalarındaki fiyatlarındaki son gelişmeler dikkate alındığı
[Devamı]
Yeni gelir şimdilik kuşkulu, hesap detaylarına inmek lazım
Hasan Ersel, Dr.
10 Mart 2008
TÜİK'in yeni serisine göre ekonomi 2001'de yüzde 7,5 değil, 5,7 daralmış. Mali kesim de sanılandan daha az gelişmiş. Ancak bu hesaplara güvenmeden önce kullanılan yöntemin detayları ortaya çıkmalı.
[Devamı]
Ortalık daha da karışıyorken Merkez Bankası'nın açmazı
Fatih Özatay, Dr.
09 Mart 2008
Haftanın son iki günü yine kötü geçti. ABD'nin tarım dışı istihdamında 25 bin artış beklenirken tam tersi gerçekleşti: 63 bin düşüş oldu. Üstelik önceki iki ayın verisi de aşağıya doğru düzeltildi. Mali piyasalara ilişkin kötü haber akışı sürdü. Araya serpiştirilmiş birkaç olumlu habere karşın tüm hafta böyle geçti.Cuma günü bizim piyasa faizi (gösterge tahvil faizi) yüzde 18'e yakın bir yerde oluştu. Yani, birkaç gün içinde bir puana yakın artarak eylül ayından bu yana içinden çıkmakta nazlandığı yüzde 16-17 aralığının üzerine 'sıçrayıverdi'. Bizden çok daha geç saatlerde kapanan ABD piyasasında hem cuma gününe ilişkin hem de geleceğe yönelik işlemlerde oluşan değerler, pazartesi günü bizim piyasaların daha da kötü açılacağını gösteriyor. Tabii, hafta sonu ilginç bir şey yaşanm
[Devamı]
Bu MEB ile rekabet gücümüzü artırmamız mümkün değildir
Güven Sak, Dr.
08 Mart 2008
OECD 2000'den beri her 3 yılda bir, farklı ülkelerden seçilen, 15 yaşındaki yaklaşık 400 bin öğrenciyi bir teste tabi tutmaktadır. Türkiye 2003 ve 2006'da yaklaşık 5000 öğrenci ile bu testlere katıldı ve sonuçlar hiç de iyi değil.
[Devamı]
Sermaye hareketleri
Hasan Ersel, Dr.
07 Mart 2008
Dani Rodrik ve Avrind Subramanian 25 Şubat 2008 tarihli Financial Times gazetesinde yayımladıkları bir makale ile ülkeler arasındaki sermaye hareketlerinin doğurduğu sorunlar ve bunları önlemek için neler yapılabileceği konusunu bir kez daha gündeme taşıdılar. Sanıyorum, artık, sermaye hareketlerinin ciddi olumsuz sonuçlar doğurabildiği konusunda kuşkusu olan yok. Ama pek çok kimse uluslararası sermaye hareketlerinin, abartıldığı kadar olmasa bile, yararı olduğunu da düşünüyor. Dolayısıyla "ne yapmalı" biçimindeki bir sorunun yanıtını bulmak güçleşiyor. Çünkü yanıtın "sermaye hareketlerinin yararından taviz vermeden zararını yok etmenin yolunu bulalım" biçiminde olması gerek. Yan etkisiz ilaç bulmak gibi bir şey. Dani Rodrik ve Avrind Subramanian'ın yazısı bu konuda somut öneril
[Devamı]
Tüketiciler rahatsız da şirketlerimiz huzurlu mu
Güven Sak, Dr.
07 Mart 2008
Salı günü "Türkiye'de bir rahatsızlık olduğu ortada. Rakamlar öyle gösteriyor" demiştik. Şahit olarak da CNBC-e tüketici güven endeksine bakmıştık. O sabah o endeksin Şubat 2008 rakamı açıklanmıştı. Aynı zamanda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) yayımladığı bir tüketici güven endeksi de var. CNBC-e endeksine inanmayanlar, TCMB-TÜİK endeksine bakabilir. Onun en son Ocak 2008'i açıklanmıştı. Şubat 2008'i de yakında açıklanır. Eğilim aynı eğilim, başlık aynı başlık: "Genç tüketiciler rahatsızdır efendim".
[Devamı]
Faize ilişkin 'dışarıdan ahkâm'
Fatih Özatay, Dr.
06 Mart 2008
Para politikasının önünde iki temel sorun var. Birincisi, piyasada belirlenen faiz oranlarında gözlenen katılık. İkincisi ise ana enflasyon yüksek bir düzeyde seyrediyorken düşük düzeylerdeki çekirdek enflasyona vurgu yapılması. İkincisini pazar günü ele alacağım. İlkine bir miktar geçen pazar değindim; ama çok önemli, biraz daha üzerinde durmak gerekir. Basit grafiksel bir analiz bile piyasa faizi ile MB'nin gecelik faizi arasında yakın bir ilişki olduğunu gösteriyor. Her ikisinin de eğilimi aynı. Bu hem doğal, hem de arzu edilen bir durum. Eğilimler aynı olmasaydı zaten para politikasının ekonomiyi etkilemesi -hadi imkânsız demeyeyim, ama çok zor olurdu.Bazı dönemlerde bu iki faiz birbirinden sapabilir; uzun süreli olmaması kaydıyla bu da doğal. Sözgelimi, ekonomi politikasın
[Devamı]
'Genç tüketiciler' hangi krizden rahatsız
Güven Sak, Dr.
04 Mart 2008
Türkiye'de bir rahatsızlık olduğu ortada. Rakamlar bunu açıklıkla gösteriyor. Hep "genç subaylar" ya da "genç siviller" rahatsız olacak değil ya. Bu kez de tüketiciler bir bütün olarak rahatsız görünüyor. Tüketiciler rahatsız ise "piyasada para dönmeyecek" demektir. Bugün tüketici güven ve de eğilim anketlerinde gözlemlenen etki, dalga dalga büyüyecektir. Geçen hafta sizlere Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya'daki rahatsızlığı anlatmıştık. Televizyon üreticilerimizin rahatsızlığının altını çizmiştik. Buyurun bugün, daha geniş, etkisi dalga dalga diğer sektörlere yayılacak bir grubun rahatsızlığını dikkatlerinize sunuyoruz. Diğer "genç"leri bilmeyiz ama genç tüketicilerin rahatsızlığının bu ekonominin performansı açısından önemli olduğunu düşünüyoruz. Gelin bugün biraz bu konuya b
[Devamı]
Dikkat: Riskler artıyor
Fatih Özatay, Dr.
03 Mart 2008
Ülkelerin risklerini ölçmekte kullanılan göstergelerden bir tanesi de EMBI getiri farkı (spread). JP Morgan tarafından hesaplanıyor. Bize benzer ülkelerin hazinelerinin çıkardıkları dolar cinsinden tahvillerin getirileri ile aynı vadede ABD Hazinesi'nin çıkardığı tahvillerin getirileri arasındaki farkı gösteriyor. Fark ne kadar açılıyorsa o ülkenin riskinin de o kadar büyüdüğü düşünülüyor. Grafikte Türkiye için hesaplanan riskin 2006'nın başından bu yana gelişimi gösteriliyor.Birkaç tane gözlem: Bu dönemde riskin en düşük olduğu tarih 1 Mayıs 2006 (spread 164 puan). En yüksek olduğu tarih ise 27 Haziran 2006 (spread 328 puan). Çok kısa sürede iki katına çıkmış. Hatırlarsanız o tarihlerde yine uluslararası piyasalarda dalgalanmalar yaşanmıştı. Biz de yangına körükle gitmiş; durdu
[Devamı]
