ABD'de çıkış köklü reformlar ama buna cesaret edecek lider yok
Hasan Ersel, Dr.
22 Eylül 2008
Doğrusu, ABD'de olup bitenler çok mu acıklı, yoksa çok mu komik, karar veremedim. Güven Sak'ın* 19 Eylül'de Referans'ta yayınlanan "Nedir, bu yüzde 79,9'un sırrı?" başlıklı yazısından öğrendiğime göre "ABD hükümeti bir şirkette yüzde 80 oranında hisse senedi sahibi olursa, o şirketin borçlarının kamunun borç stoku içinde sayılması gerekiyormuş. Bu durumda, ABD Hazinesi'nin Fannie ve Freddie'nin yüzde 80'ini, FED'in AIG'nin yüzde 80'ini devralması, ABD DİBS stokunun birdenbire iki katından fazla artması olacakmış. Bu nedenle ABD hazinesi yüzde 79,9'da durmuş. Hani yıllarca önce ülkemizde de bazı siyasiler devletin borcunu, bankaların bilançosunda saklarlarsa yok edebileceklerini sanmışlardı ya, aynen onun gibi! Ama bu yolla kendileri dışında kimseyi kandıramamışlardı. Sonuçta hazine, bunlar
[Devamı]
ABD 2007-2008 ve Türkiye 2001
Fatih Özatay, Dr.
21 Eylül 2008
Vallahi bu da bir garip oluyor. Sen tut şimdi Türkiye'nin 2001'de yaşadığı felaket ile ABD'de yaşananları kıyasla. Cahil cesareti işte...'Ben vaktiyle söylemiştim' faslından bir alıntı yapayım. Yok canım, ne yazık ki böbürlenecek kadar 'vaktiyle' değil. Hani şöyle bir yıl önceden falan 'bozuk saat' misali 40 yılda bir doğruyu söyleseydim artık ikide bir yazardım. Ne yazık ki benimki çok yeni. Olsun... Freddie ve Fannie operasyonu sonrasındaki 11 Eylül tarihli yazımdan alıntıdır: "13 Temmuz'da yapılan açıklamada söylenenler son planla devreye sokulmuş oldu. Ama kredibl bir açıklamanın eyleme gerek kalmadan istenilen sonuçları doğurması beklenir. Oysa o tarihten hemen sonra pazartesi günü yaşananların aynısı gerçekleşti. Piyasalar coştu. Bu coşku birkaç hafta sürdü. Sonra bugüne g
[Devamı]
Şişman kadın sahne almaya hazırlanıyor
Güven Sak, Dr.
20 Eylül 2008
Beklenen oluyor. Şişman kadın sahne almaya hazırlanıyor. "O şarkısını bitirmeden bu perde inmez" diyorduk. Bakın o şimdi sahne almaya hazırlanıyor. Bu hafta sonunun haberi galiba bu olacak. İş sonunda doğru bir mecraya giriyor. Siyaset, başlayan yangını, kaybeden ve kazananları belirleyerek, bitirmek üzere devreye giriyor. Piyasalarda cuma günü başlayan rahatlama havası, şişman kadının sahne almak üzere son hazırlıkları bitirdiğini gösteriyor. Bakalım bu hafta sonu Washington'da ne olacak? Bakalım şarkının ilk nağmeleri yorgunluğumuzu alıp, rahatlamamızı sağlayacak mı? Bakalım şarkı beğenilecek mi? Meseleleri merak edenleri aşağıya bekleriz, efendim. ABD'nin başkentinde her hafta sonu hepimizi yakından ilgilendiren bir dizi karar alınıyor birkaç haftadır. Piyasaların kapalı old
[Devamı]
Delik kovaya su koymak ve şişman kadının şarkıya başlaması
Hasan Ersel, Dr.
19 Eylül 2008
Güven Sak 16 Eylül 2008 günü yayımlanan "Delik Kovaya Likidite Lehman ve Merrill'i Kurtarmadı" başlıklı yazısında ABD'deki krizi ele alıyor ve sorunun sisteme likidite vermekle çözülemeyeceğini ikna edici bir biçimde anlatıyor. Katılıyorum. Oysa, aynı gün Federal Reserve, bir gün evvel piyasaya verdiği 70 milyar doların üzerine 50 milyar dolar daha ekledi. Federal Reserve, Güven Sak'ın "delik kovaya su doldurulmaz" benzetmesini bilmiyor mu acaba? Aklıma yıllarca önceki bir olay geldi. Manisa'daydım. Bir genç bidona kaynak yaparken patlama olmuş ve ölmüştü. Ben de bir kaynak ustasıyla konuşuyordum. Bana "Herhalde bidona su doldurmayı ihmal etti, ondan olmuştur" dedi. Nedenini sorduğumda ise "İçine benzin konulan bidonlarda, benzin buharı kalabiliyor. Kaynak yapılırken ortaya çıkan ısı neden
[Devamı]
Nedir bu yüzde 79,9'un sırrı?
Güven Sak, Dr.
19 Eylül 2008
Bugün gündeme farklı bir açıdan bakabilir miyiz? Son günlerdeki açıklamalar bir "Bunları biliyor muydunuz?" yazısını galiba gerektiriyor. Bakın bakış açınız nasıl genişleyecek. Bunları bilmenizde fayda vardır efendim! Son günlerde ortada sihirli bir oran dolaşıyor. Dikkat ediyor musunuz? ABD hükümeti Fannie Mae ve Freddie Mac'in yönetimini kayyuma devretti. Bu arada ilgili şirketlerde yüzde 79,9'luk bir pozisyon aldığını açıkladı. Aynı durum geçen gün Amerikan Merkez Bankası (FED) açıklamasında da vardı. Ne diyordu FED açıklaması? Dev sigorta şirketi AIG'nin yüzde 79,9'luk hissesi, verilen 85 milyar dolarlık kredi ile FED'e geçmişti. Şimdi bunları okuyunca, merak etmiyor musunuz: Nedir bu yüzde 79,9'un sırrı? Bu, soruların birincisidir. İkincisi, tüm bu şirketlerin borçları artı
[Devamı]
Ayrılsak da beraberiz...
Fatih Özatay, Dr.
18 Eylül 2008
Bakalım daha neler göreceğiz bu ahir ömrümüzde. Çok heyecanlı, çok... Bir o kadar da karışık. Bu uluslararası karışıklığa katkıda bulunmaya gerek yok. Gelin en iyisi, bir müjdeli haber vereyim sizlere.Bize benzer ülkelerden olumlu yönde ayrışmaya başladık. Nasıldı o? Ne diyorlardı? Hani televizyon programlarına katılan çeşitli disiplinlerdeki uzmanların bir kısmı, mesleki bir terimi yabancı dilde (büyük çoğunlukla İngilizce) kullandıklarında: "Biz buna 'xyz' deriz". Ne bileyim ben, mesela, "Bu bilim dalında dünyada yaygın bir biçimde kullanıldığı şekliyle 'xyz' " değil de, 'biz deriz'. Sanki program İngilizce konuşulan bir ülkede, konuşan yabancı, bizlerin ana dili de İngilizce. Tövbe, tövbe...Evet, işte aynen öyle. "Biz buna decoupling" deriz. Yani, daha basit anlatımıyla 'decou
[Devamı]
Delik kovaya likidite, Lehman ve Merrill'i kurtarmadı
Güven Sak, Dr.
16 Eylül 2008
ABD Hazinesi geleneği bozmadı. Yine yoğun bir hafta sonu geçirdik. Bu hafta sonu da bir adım atıldı. Bir cuma akşamı toplantısı ile başlayan maraton pazartesi sabahı noktalandı. Amerikan sermaye piyasaları iki büyük kayıp verdi. Lehman Brothers iflas başvurusu yaptı. Merrill Lynch ise Bank of America tarafından satın alındı. Bu arada, Amerikan Merkez Bankası (Fed), likidite sağlama koşullarını bir kez daha yumuşattı ve de genişletti. Fed, zaten, gazoz kapakları ve eski gazeteler karşılığında kısa vadeli fonlama yapabileceğini açıklamıştı. Şimdi bunların yanı sıra, evdeki mandallar karşılığında da kredi verebileceğini duyurdu. Bu gelişmeler neye işaret ediyor? Şimdi ne oldu? Kriz artık çözüm yoluna girdi mi? Yoksa daha yeni mi başlıyoruz? Bize kalırsa hâlâ daha baştayız. Başlang
[Devamı]
Temkinli olmakta yarar var
Fatih Özatay, Dr.
15 Eylül 2008
Geçenlerde bir arkadaşımdan mektup aldım. 7 Eylül tarihli 'Sürpriz' başlıklı yazım üzerine. Merkez Bankası Başkanı'nın Trabzon'da bir soruya verdiği yanıtın, para politikasının yönünde 'sürpriz değişiklik' olarak yorumlanması üzerineydi o yazı. Anlaşılan biraz karışık bir yazı olmuş.
[Devamı]
Büyümedeki sorunlar dikkatli incelenmeli
Hasan Ersel, Dr.
15 Eylül 2008
2006'nın ikinci ve 2007'nin ilk çeyrekleri dışarıda tutulduğunda, ekonominin büyüme hızında sürekli düşme olduğu görülüyor. Bu azalma eğilimi, dönemler itibariyle aynı değil. Başka bir değişle, bir desen izlemeyen dalgalanmalar söz konusu. Büyüme performansındaki bozulma, sadece o döneme özgü olaylarla açıklanabilir nitelikte görünmüyor.
[Devamı]
Yüzde 4’e sevinmek...
Fatih Özatay, Dr.
14 Eylül 2008
Beklenen oldu. Büyüme hızımız önemli ölçüde azaldı. Çarşamba günü açıklanan rakamlarda birkaç nokta özellikle ilginç.Bunlardan ilki özel sektör yatırımlarının artış hızının yüzde 0.6'ya gerilemesi. Tüketimle karşılaştırıldığında yatırımların milli gelir içindeki payı çok fazla değil. Ancak yatırımlar çok daha geniş bir aralıkta dalgalanıyor. Oysa dayanıklı tüketim malları dışındaki mallara yapılan harcamalar ki tüketim harcamalarının önemli bir kısmını oluşturuyor, fazla oynamıyor. Bu durumda yatırım hareketlerinin büyüme rakamlarına katkısı da azımsanmayacak bir ölçüde gerçekleşiyor.Hem yurtiçindeki siyasi gidişatın hem de küresel depremin yarattığı koşulların öncelikle özel sektör yatırımlarını ve dayanıklı tüketim harcamalarını olumsuz etkilemeleri beklenirdi. Bu etki ikinci çe
[Devamı]
