Krizle mücadele planı, üç sayfadan yüz on sayfaya çıkarken şekillenmektedir
Güven Sak, Dr.
30 Eylül 2008
İyi bayramlar, efendim. Ramazan bayramı denmesi gerektiğine inananların da, Şeker Bayramı diyenlerin de bayramı kutlu ve de mübarek olsun. Bayram bayramdır, adına ne dediğiniz önemli değildir. Bugün, konumuz yine bankacılık krizi. Daha doğrusu, şekillenmekte olan krizle mücadele planı. Atlantik'in ötesinde ortam gayet hareketli ve de hararetli, bu bayram süresince. Rehavete kapılmanın değil, en çok uyanık olmanın zamanıdır. Gerçi biz fevkalade hazır olduğumuz için, istirahata çekilebiliriz elbette. Biz yine de devam edelim. Geçen pazar yapılmasında fayda olan, bu pazar itibariyle, en sonunda, tamamlandı. Amerikan hükümeti ile Amerikan Kongresi uluslar arası bankacılık krizine müdahale edecek bir plan üzerinde anlaştı. Şimdi üzerinde anlaşmaya varılan plan, Kongre'nin iki meclis
[Devamı]
Geleneklere sahip çıkmak
Fatih Özatay, Dr.
29 Eylül 2008
Bizim gibi ülkelerde ileriye yönelik tahmin (öngörü) yapmak gelişmiş ülkelere kıyasla daha zor. Eskiden, istikrarsızlığın bu tür ülkelerde kural olduğu dönemlerde söz konusu zorluğun derecesi daha fazlaydı. Evet, artık istikrarsızlıklar bir kural değil. Çoğu yükselen piyasa ekonomisi yüksek borç, yüksek bütçe açığı, yüksek enflasyon gibi sorunlarını çözdü, ya da oldukça azalttı. Ancak yine de kalan kırılganlıklar öngörü işiyle uğraşanların hayatını zorlaştırıyor.Öngörülerin doğruluk derecesini etkileyen başka unsurlar da var ebette. Hesaplama yöntemlerinde sık yapılan değişiklikler, eski yöntemleri daha doğru yöntemlerle değiştirse de 'hafıza kaybına' yol açabiliyor. Yeni seriler yeteri kadar gözlem sunmayabiliyor araştırmacılara. Ya da, mesela demokrasi tam oturmadıysa, iç siyase
[Devamı]
Rus ekonomisinin acil reforma ihtiyacı var
Hasan Ersel, Dr.
29 Eylül 2008
Rusya'nın bazı sorunları Türkiye'dekilere bezerlik gösteriyor. Ruble, Gürcistan savaşı sonrası dönem dışında, değer kazanıyor. Bu da Rus sanayiinin rekabet gücünü olumsuz etkileyen bir faktör. Yine Türkiye'de olduğu gibi, Rusya'nın da yaşama geçirmesi gereken pek çok yapısal reform var.
[Devamı]
Küreselleşme ve para politikası
Fatih Özatay, Dr.
28 Eylül 2008
Yaşadığımız günlerin 'mana ve öneminden' uzak ama 'az uzak' konulara devam ediyorum bugün de. Sırada mali küreselleşmenin para politikasına etkileri var. Parasal iktisadın gurularından M. Woodford'un teknik bir makalesinden yararlanarak (yazının sonunda künyesi var bu makalenin) ele alacağım bu konuyu. Para politikasını üç temel kanalla etkileme potansiyeline sahip mali bütünleşme. Bu üç kanal üç soru doğuruyor: Birincisi, küreselleşme sonucunda artık merkez bankalarının kısa vadeli yurtiçi faizleri etkileme güçleri kaldı mı? İkincisi, kısa vadeli yurtiçi faizleri etkilese bile merkez bankaları, faizlerdeki bu değişiklik toplam talebi etkileyebilir mi? Üçüncüsü, merkez bankaları faizleri etkileseler ve faizlerdeki bu değişiklik toplam talebi değiştirse bile bu değişikliğin yurti
[Devamı]
1907 bankacılık krizinden 2007'ye değişen nedir
Güven Sak, Dr.
27 Eylül 2008
Amerikan merkez bankacılığının başlangıç noktasında bir bankacılık krizi vardır. Sene 1907'dir. Aradan 100 yıl geçtikten sonra bugün ortada yeni bir bankacılık krizi vardır. Öyle anlaşılmaktadır ki, Amerikan finansal sisteminin yeni yapısını da 2007 bankacılık krizi belirleyecektir. Müsaadenizle bugünü genel bir değerlendirmeye ayıralım. Sorumuz son derece basittir: 1907'den 2007'ye değişen nedir? Arada bir sürü bankacılık krizi de olduğu düşünüldüğünde, 2007 krizini aradakilerden ayıran nedir? Bunu görebilmenin yolu, öncelikle 2007 krizine zemin hazırlayan, finansal piyasalardaki kurumsal değişiklikleri iyi kavramaktır. Yangının bu kadar hızlı ve bu kadar yoğun bir biçimde yayılabilmesine imkân tanıyan o kurumsal değişikliklerdir. İkinci olarak ise 2007 krizini neyin tetiklediğ
[Devamı]
Dış ticarette miktar ve birim değer endeksleri ne gösteriyor
Hasan Ersel, Dr.
26 Eylül 2008
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ihracat ve ithalatımız için miktar ve birim değer endeksleri yayımlıyor. Bu tür endekslerin garip bir kaderi var. Bunların ele alınan olayı sapmalı göstereceğini hemen herkes bilir ama uygulamada yapılacak pek fazla bir şey olmadığından, bu endeksleri şiddetle eleştirenler bile döner dolaşır, yine onları kullanırlar. Sorunun özünde yatan da bu tür endekslerin ihraç ve ithal edilen malların niteliklerindeki ve ihracat ile ithalatın mal bileşimindeki değişmeleri hesaba katmamasıdır. Oysa bugünün yoğun rekabet ortamında bu iki tür değişmenin olması hem de ciddi boyutlarda olması, istisna değil, neredeyse kuraldır. Bu sakıncaları azaltabilmek için görece kısa bir döneme, 2007'nin birinci çeyreği ile 2008'in ikinci çeyreği arasına bakmak istiyorum. Tablo 1'de ih
[Devamı]
Amerika'da bankacılık krizinden demokrasi dersleri çıkarmak gerekir
Güven Sak, Dr.
26 Eylül 2008
Amerika'da bir bankacılık krizi var. Bir süre önce de bizde vardı. Hatırlayın çok zaman önce değil. Bundan yaklaşık yedi yıl önce. Amerika'da ilgili otoriteler her gün bir çözüm yolu bulmaya çalışıyorlar. Geçen hafta sonu işler yine hızlanmıştı. Amerikan Hazinesi "sorunlu varlıklar"ı satın alacak bir fonların fonunu kurmak üzere karar verdi. Doğrusu ya, fikir iyiydi. Amerikan hazinesi "iyi banka", "kötü banka" ayrımını kesinlikle sona erdirecek bir adım atacaktı. Bu amaçla, kamu parasıyla oluşturulacak bu fonların fonu bankalar hakkında kuşku uyandıran "sorunlu" varlıkları kendi bilançosuna aktaracak, karşılığında kamu menkul kıymetleri verecekti. Kamu kaynaklarının kullanılması, siyasetin devreye girerek, kaynak dağılımına ilişkin "siyasi" bir karar vermesini gerektiriyordu. İş
[Devamı]
Mali küreselleşme
Fatih Özatay, Dr.
25 Eylül 2008
Ortalık bir yatışıyor bir kan gövdeyi götürüyorken biraz 'ilgisiz' konulara girelim birkaç yazı. 'Biraz', ama tamamıyla değil. Küreselleşmenin ekonomi politikasına etkileri ele alacağımız konu. Özellikle de para politikasına. Çok genel bir deyim küreselleşme. Kimi zaman da günah keçisi oluyor. Halının altına süpürmek yerine ona atıveriyoruz suçu. Mali küreselleşme ile başlayalım. Son yıllarda para politikasına olan etkisi üzerinde sık sık duruluyor mali küreselleşmenin.
[Devamı]
Bankacılık krizinde halen çözüm aşamasında değiliz
Güven Sak, Dr.
23 Eylül 2008
Cumartesi akşamı, Amerikan hazinesinin, finansal piyasaları istikrara kavuşturmak için tasarladığı kurtarma planına ilişkin yasa taslağı Amerikan Kongresi'ne sunuldu. Hafta sonu Referans'ında yazdığımız gibi bir aşamayı kapatıp bir başka aşamaya geçiyoruz. ABD'deki bankacılık krizinde, teşhis aşamasından tedavi aşamasına geçeceğiz her şey yolunda giderse. Kongre'nin seçime giderken acil yasa çıkarması olağandışı bir dönemde olduğumuzu gösteriyor. Olağandışı dönemler olağandışı tedbirleri gerektirir. Zaman, öyle, "serbest piyasa böyle mi işlermiş" türünden anlamsız yorumları dinleme zamanı değil, bir an önce daha büyük bir hasar vermeden, yangını kontrol etme zamanı. Kongre'ye önerilen yasa taslağı, geçen haftanın hatalarının, bir dereceye kadar, doğru anlaşıldığını gösteriyor. P
[Devamı]
Hafızaları tazeleyelim
Fatih Özatay, Dr.
22 Eylül 2008
Çok karışık bir haftayı bıraktık. Bu haftanın ilginç bir özelliği de ABD ve İngiltere gibi ülkelerden gelen kötü haberlerden sonra, bu defa büyük bir yükselen piyasa ekonomisinin zor duruma düştüğüne ilişkin haberlerdi. Rusya ekonomisi kötü sinyaller verdi hafta boyunca. Rusya'da son bir hafta içinde olan bitenler geçmişi hatırlattı. Gelin çok kısaca hafızamızı yenileyelim 1990'larda yaşananlarla. 1994-1995 Meksika krizini inceleyen akademik makaleler 'tekila etkisi' kavramını bilim dünyasına hediye etmişlerdi. Meksika'da patlak veren kriz, yükselen piyasa ekonomilerini, özellikle de Latin Amerika ülkelerini sarsmıştı çünkü.Tekila etkisi tek örnek olarak kalmadı elbette. 1997'de Asya kaplanları hastalandı, yükselen piyasa ekonomileri yeniden sarsıldı. 1990'ların sonlarına doğru d
[Devamı]
