Merkez Bankası'na yeni bir görev düşmektedir
Güven Sak, Dr.
28 Ekim 2008
Bu kriz, öncekilere benzemeyen, bir krizdir. Öncekiler deyince, niyetimiz, işi, kapitalist üretim tarzının başlangıcına kadar filan götürmek değil. Niyetimiz son derece operasyonel. Bu kriz, 2004 yılındaki, 2006 yılındaki çalkantılara hiç ama hiç benzemiyor. Daha ciddi. Ciddi kriz deyince, kolektif hafızamızda yer eden 2001 krizidir. Bu kriz, 2001 krizi benzeri sonuçlara yol açabilecek potansiyele sahip bir krizdir. Öncelikle üzerinde mutabakat sağlanması gereken iki mesele vardır: Bunlardan ilki işin ciddiyeti ile ilgilidir. İş ciddi ise üzerine ciddiyetle eğilmek gerekir. Bu kriz, ciddiyetle ele alınması ve üzerinde düşünülmesi gereken bir krizdir. Bu ilk noktadır. İkincisi ise ortada 2001 krizi benzeri sonuçlara yol açabilecek potansiyel bir tehdit vardır. İş, 2001 yılındaki
[Devamı]
Hâlâ bekliyoruz...
Fatih Özatay, Dr.
27 Ekim 2008
Düzenleme ve denetimin çok az olduğu zengin fonları diye tanımlayabileceğimiz 'hedge fonlarının' sahne almasını izliyoruz son zamanlarda. Ama ne sahne alış... Bazı haber başlıkları şöyle:"Fona para yatıran yatırımcıların paralarını geri çekmek istemeleri nedeniyle 'zengin fonları' varlıklarını korkunç bir hızla nakde çevirmeye çalışıyorlar. Bu olgu piyasada büyük bir satış dalgası yaratıyor. Fonların varlıklarının haziran ayından bu yana yüzde 32 oranında azaldığı tahmin ediliyor. Sağlıklı olan zengin fonları bile satış baskısı ile karşı karşıya."Aynı zamanda 'carry trade' işlemiyle uğraşanlar da zorda: Düşük faizli para birimi cinsinden borçlanıp (Japon yeni), bu paraları yüksek faiz elde edilebilecek para birimine çevirip (Yeni Zelanda parası diyelim), o para birimi cinsinden t
[Devamı]
Reformcular için eski Sparta'dan dersler
Hasan Ersel, Dr.
27 Ekim 2008
20 yaşında kral olup sadece dört yıl bu makamda kalabilen IV Agis tarihe iyi niyetli, dürüst ama beceriksiz bir reformcu olarak geçti. Mülkiyet eşitliğine dayalı bir düzen kurmaya çalışmış ama sonuçta sadece toprak sahiplerinin borçlarını silmişti.
[Devamı]
Dezavantajlı konuma düşmek
Fatih Özatay, Dr.
26 Ekim 2008
Bir avro ve bir dolardan oluşan döviz sepetinin lira karşısındaki değeri perşembe günü 387 kuruşa ulaştı. Bu, krizden sonra görülen en yüksek kur değeri. Sepetin değeri cuma günü bir miktar düştü ama yine de haftanın son iş gününün değeri aynı dönemin en yüksek ikinci değerine işaret etti (382 kuruş).Biraz daha rakam: Yılbaşından bu yana sepetin değerindeki artış yüzde 33.4 olarak gerçekleşti. Son bir aydaki artış yüzde 25.6, son iki aydaki ise yüzde 30.9 oldu. Son beş gündeki kur yükselişi ise yüzde 10.5 düzeyindeydi.Grafikte kurun gelişimi (sepetin lira karşılığı) 2002 başından bu yana resmediliyor. Şu anda yaşadığımıza benzer çok hızlı kur çıkışları daha önce de gözlendi: En yakında 2006'nın nisan-haziran dönemi var. 26 Haziran'da sepetin değeri dünkü düzeydeymiş. Bu değer, b
[Devamı]
Temsilciler Meclisi üyelerinin duası kabul oldu mu olmadı mı
Hasan Ersel, Dr.
24 Ekim 2008
Ben Bernanke 20 Ekim 2008 günü ABD Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi'nde konuştu. Sonra sorulara yanıt verdi ve yorumlara katlandı. Televizyonda izleyince, siyasetçiler arasındaki farkın, toplumlar arasında var olanla karşılaştırılamayacak kadar az olduğuna artık iyice inandım. Ben Bernanke'den bir şeyler öğrenmek ya da para politikasını sorgulamak isteyen üye sayısı bir elin parmaklarıyla sayılabilecek kadar azdı. Diğerlerinin temel derdi, seçim bölgelerine selam göndermekti. Bu toplantının, anladığım kadarıyla iki önemli yönü vardı. Birisi, Bernanke'nin ekonominin durum hakkında neler söyleyeceğiydi. Bernanke güven krizinin altını çizdi. Yatırımcıların, banka ve diğer mali kuruluşlara, bankaların da birbirlerine olan güvenlerinin ciddi bir biçimde sarsıldığını vurguladı. Bunu
[Devamı]
Su akmazsa, fiyatından bize ne!
Fatih Özatay, Dr.
23 Ekim 2008
İşi gücü bırakıp terki-diyar yapıyorum; yazıyı yazmaya koyulduğum şu gece yarısından az sonra. Bu ortamda... Üstelik, itiraf ediyorum, tam anlamıyla meleklerin cinsiyetini tartışmaya gidiyorum.Mısır ve Tunus'ta ve de benzeri bölge ülkelerinde enflasyon hedeflemesi rejiminin uygulanabilirliği katılacağım konferansta mercek altına alınacak. Türkiye'nin deneyimini merak ediyorlar. Millet krizle yatıp kalkıyorken, bizleri de Tunus'ta "Vallaha enflasyon çok önemlidir kardeşim." ya da "Enflasyon hedeflemesi rejimi uygulayabilmenin ön koşullarına dikkat etmek gerekir." falan babından konuşmalar bekliyor. Günahlarımız, şimdiden af ola...Peki, gerçekten de bu konferansta ele alınacak konunun hiçbir anlamı kalmamış olsun. Diyelim ki enflasyonla pek ilgilenmiyoruz artık. Soru şu: Bu ortamda
[Devamı]
Güney Kore hükümeti krizi fırsata çevirmeye çalışıyor
Güven Sak, Dr.
21 Ekim 2008
Güney Kore hükümeti, Kore bankalarının dışarıdan yabancı para cinsinden temin ettiği yaklaşık 100 milyar dolar tutarındaki krediyi, 30 Haziran 2009'a kadar devlet garantisi altına aldığını açıkladı. Bu arada bankalara 30 milyar dolarlık likidite imkânı temin edileceğini ve KOBİ'ler için Kore Kalkınma Bankası'na 750 milyon dolarlık bir kaynak aktarılacağını da belirtti. Güney Kore hükümeti, bizim gibi ülkelere yayılma aşamasına gelen krizi geriden takip etmeyi değil, krizin önünden gitmeyi tercih etti. Doğruyu yaptı. Bize kalırsa Güney Kore hükümeti gelişmekte olan ülkeler arasında proaktif yolun nasıl olması gerektiğini gösteriyor. Biz bu eğilimin giderek yaygınlaşmasını bekliyoruz. Birkaç gündür, Türkiye'de, tam da böyle proaktif politikalara geçiş zamanı olduğunun altını çizi
[Devamı]
Ne yapmalı?
Fatih Özatay, Dr.
20 Ekim 2008
Önümüzdeki dönemde Türkiye ekonomisini zor günler bekliyor. Özellikle yurtdışı kredi kanallarının kurumaya yüz tutması şirketlerimizi etkileyecek. Bankacılık sektörümüz de eskisi kadar dış kaynak bulmakta zorluk çekecek. Bu durumda içeride küçük ve orta ölçekli şirketlerin finansa erişimleri her zamankinden daha zor olacak.Kur artma eğiliminde. Dış kredi kaynaklarının kurumasının kuru daha da artırma potansiyeli var. Bu olgu döviz cinsinden borcu döviz cinsinden alacaklarına kıyasla fazla olan şirketleri olumsuz yönde etkileyecek. Bu olumsuz tabloya bir de bankaların tüketici kredilerini de sınırlama yoluna gidebileceklerini ekleyin. Bu, şüphesiz daha az harcama yapılması anlamına gelecek. Yani, şirketler kesimi bu gelişmeden de olumsuz yönde etkilenecek. Kısacası, önümüzdeki dön
[Devamı]
İktisatçılar krizin şiddetini neden bilemediler
Hasan Ersel, Dr.
20 Ekim 2008
Yaşayan en büyük iktisatçılardan Arrow'a göre piyasa ekonomisinin dinamiği konusunda sağlam bir kuramsal çerçeve yok. Bu durumda ekonominin dengesinin var olduğunu bilmek pek fazla işe yaramıyor.
[Devamı]
Nasıl etkileneceğiz? Ne yapmalıyız?
Fatih Özatay, Dr.
19 Ekim 2008
Artık Türkiye'ye dönmek vakti geldi. Nasıl etkileneceğiz? Neler yapabiliriz? Bu sorulara yanıt verebilmek için son yazılarımda yaptığım gibi ikili bir ayrıma gideceğim: Küresel mali sistemin çöküntünün eşiğine gelmesi (yangın) ve uzun süreli durgunluk; son tahlilde ilişkili de olsalar, ayrı ayrı ele alıp incelemek yararlı oluyor. Zira böyle yapınca, mesela, "Mali sistemimiz sağlam." savını ileri sürmek yangın karşısında doğru oluyor, ama durgunluk karşısında bu sav bir şey ifade etmiyor. Son iki haftada alınan önlemlerle yangın kontrol altına alındı. Sönmesi ise zaman alacak. Durgunluk ise derinleşecek ve en azından tüm 2009 boyunca dünyayı saracak gibi görünüyor. Bunların nedenlerini perşembe günü ele almıştım. Şimdi yukarıdaki sorulara döneyim. Ama hemen belirteyim; cari işleml
[Devamı]
