İhracata dayalı büyüme yolu daralırken Türkiye ne yapacak
Hasan Ersel, Dr.
25 Mayıs 2009
Türkiye'nin yararlandığı küresel koşulların artık sürmeyeceği anlaşılıyor. Peki ne yapacağız? Akla mallarımıza olan dış talebi, iç talep ile ikame edip, iç talebe dayalı büyüme yolunu seçmek geliyor. Ancak bir sorun var. O da Türkiye'nin iç talebini karşılamak için üretim yapabilmek için ham madde, yarı mamul ve sermaye malı biçiminde ithalât yapmak zorunda olması. Küresel kriz sonrasında nasıl bir yeni dünya düzeni nasıl oluşacak? Doğrusu sorunun verilmesi gereken yanıtı "bilemiyoruz" olmalı. Ama insan bilmediği konularda düşünmeyi seviyor. Tabii belki bir işe yarar diye de umutlanmıyor da değil. Bu da o tür bir düşünce alıştırması... Küresel ekonomide, geçtiğimiz dönemde ortaya çıkan bazı gelişmelere göz atalım. Bunların başında dünya mal ve hizmet ticaret hacminin hızlı bir biçimde bü
[Devamı]
Bankalara kızmak yerine...
Fatih Özatay, Dr.
24 Mayıs 2009
Bankalara karşı yetkililer ne tür suçlamalar yapıyorlarsa yapsınlar bizler için sanırım işin özü açık: Kredi piyasası farklı bir piyasa; çanak çömlek piyasası gibi çalışmıyor. Borç isteyene para bugün veriliyor, karşılığında sadece ileri bir tarihte ödeme sözü alınıyor. Ya bu söz tutulmazsa? Bu nedenle normal koşullar altında bile kılı kırk yarıyor bankalar kredi açarken.
[Devamı]
2010 nasıl olur?
Güven Sak, Dr.
23 Mayıs 2009
Artık mayıs ayını da bitirmekte olduğumuza göre 2009'u bırakıp 2010'u düşünmeye başlamakta fayda var. Siz hiç düşünmeye başladınız mı "2010 nasıl olacak" diye? Gelin bugün beraber düşünmeye başlayalım. İnsan düşünmeye başlayınca, etrafında olup bitenleri daha iyi değerlendirmeye başlıyor. Böyle bir değerlendirme nasıl yapılır? İlk soru şu olabilir: 2009'dan 2010'a doğru giderken ekonominin temel parametreleri neler olabilir? Bize kalırsa ilk parametre ekonomimize yabancı tasarruf girişinin artmaya başlaması olabilir. Uluslararası finansal piyasaların istikrara kavuşmaya başlamasıyla tedrici olarak, fon akımları yeniden başlayabilir. Peki, bunun sonucu ne olacaktır? Bu gelişmenin sonucu bankaların elindeki dağıtılabilir fon miktarının artması olacaktır. Bu, ilk bakışta iyidir.
[Devamı]
Anglosakson ve Kıta Avrupası modelleri
Hasan Ersel, Dr.
22 Mayıs 2009
Dünyada tek tip kapitalizm uygulaması yok. Kapitalizm zaman içinde değiştiği gibi, ülkeler arasında da uygulama farklılıkları gösteriyor. Ülkeler arası farklılıklar bağlamında en ön plana çıkan ise Anglosakson ülkeleri (Örneğin, ABD ve Birleşik Krallık) ile Kıta Avrupası (Örneğin Almanya ve Fransa) uygulamaları. Tabii akla hemen bir de Japonya örneğinin var olduğu geliyor. Ama galiba, Japon sistemini hiç kimse anlayabilmeyi başaramadığı için hiç olmazsa şimdilik, bu tür karşılaştırmalar dışında tutuluyor. Herhangi bir sistemi bir-iki slogana indirgemenin anlamsız olduğu açık. Dolayısıyla burada kullanacağım sloganlar ilgili sistemleri değil, onların bir boyutunu (abartma yoluyla karikatürleştirme riskini de göze alarak) özetlemeye yönelik. Anglosakson iktisadi sisteminde "yasaklanmayan yap
[Devamı]
Nedir bu bankalardan çektiğimiz?
Fatih Özatay, Dr.
21 Mayıs 2009
Dünyanın hiçbir yerinde kriz yokken, büyük bir marifet göstererek çıkardığımız 1994 krizini hatırlıyor musunuz? Kriz öncesindeki takıntı Hazine'nin borçlanma faizinin yüksekliği üzerindeydi. Suçlanan da Hazine'ye 'para satan' bankalardı. Gerçekten de 1993 yılının son dört ayında borçlanma faizleri yüzde 80-92 aralığında seyrediyorlardı ve yüzde 66 düzeyinde olan enflasyonun çok üzerindeydiler.
[Devamı]
Ruh ikizlerini üslupları ayırdı
Güven Sak, Dr.
21 Mayıs 2009
Aynı dönemde iktidara gelen Başbakan Erdoğan ve Brezilya Devlet Başkanı Lula, kriz döneminde farklı üsluplarıyla ayrıştı. Erdoğan sert üslubuyla oy kaybederken, karizmasını ılımlı üslubuyla oluşturan Lula, hayalleri canlı tutarak kamuoyu desteğini sağlamlaştırdı. Brezilya'nın popüler Devlet Başkanı Luis Inacio Lula da Silva bugün Brezilya-Türkiye İş Forumu'na katılmak üzere İstanbul'da. Lula, Obama'dan sonra en yüksek kamuoyu desteğine sahip lider olarak biliniyor. Brezilya'da yapılan anketlerde yüzde 80 civarında kamuoyu desteğine sahip Lula, tıpkı Başbakan Erdoğan gibi 2002 yılında devlet başkanı seçildi. İktidarda kalma süresi ve dönemi açısından benzerlik taşıyan Lula ile Erdoğan arasında bazı farklar var. Bu farklar aynı zamanda son dönemde, IMF'ye borç verme noktasına gel
[Devamı]
IMF kesinlikle faydalıdır
Güven Sak, Dr.
19 Mayıs 2009
IMF'den bahsetmek bundan böyle ön izne tabi olacak galiba. Geçen hafta televizyondan izlediklerimiz bize bu iş için, öncelikle sayın savcımızdan bir ön izin almak lazım geldiğini gösterdi. Bu çerçevede, ikinci ön izni de galiba Asaf Savaş Akat Hocamızdan almamız gerekecek. Sayın Hocamız geçen gün televizyonda savcı yardımcısı gibiydi. Ne olur ne olmaz, dikkatli olmak lazım. Sayın Savcım ve de Sayın Hocam, müsaadenizle ben bugün, "Önümüzdeki dönemde IMF neden gereklidir" mevzuuna yeniden bir dönmek istiyorum. Evet evet, bendeniz IMF ile bugüne kadar bir anlaşma yapılmamış olmasının hatalı olduğunu düşünüyorum. Bu da yetmiyor, üstüne üstlük, anlaşmanın hâlâ yapılmamış olmasının hatayı katmerli hale getirdiği kanaatindeyim. Hadi o da yetmiyor, sonunda mutlaka bir anlaşma olacağına
[Devamı]
Olumluluğun temeli var mı?
Fatih Özatay, Dr.
18 Mayıs 2009
Son günlerde hem küresel kriz hem de Türkiye ekonomisi hakkında olumlu yazıların sayısı artmaya başladı. Bu köşede de olumlu yorumlanabilecek birkaç yazı çıktı. Olumlu olmak hoş elbette, tabii ki temeli olmalı bu olumluluğun. Dibi görmek iyi bir şey; işlerin daha kötü gitmeyeceğini gösterir. Ama öte yandan şu da gerçek: Diyelim ki 2009'un ilk çeyreğinde ekonomimiz yüzde 12 oranında daraldı. İkinci çeyrekte varsayalım ki daralama hızı yüzde 6, üçüncüde de yüzde 2 oldu. Bu durumda, evet ilk çeyrekte dibi görmüş oluyoruz, ama ekonomi önemli miktarda küçülmeye devam ediyor. Üçüncü çeyrekte de yüzde 12 küçülmediğimiz için sevinelim mi (olumlu görüş), yoksa küçülme devam ettiği için yerinelim mi (karamsar görüş)? Soru: Mahkûm muyuz bu kısırlığa?
[Devamı]
Uluslararası bankalar kredide nazlanırsa ekonomide çarklar beklenenden yavaş döner
Hasan Ersel, Dr.
18 Mayıs 2009
Türkiye'de yerleşik bir banka var. Bir şirket de kredi almak istiyor. Bu şirket, gidip o bankanın kendisine en yakın şubesi yerine aynı bankanın yurtdışındaki bir şubesinden kredi alıyor. Bu, bir defalık bir olay olmayıp bir eğilim olarak ortaya çıktığına göre tarafların böyle yapmaktan sağladıkları bir ek yarar olması gerekiyor. Küresel krizin Türkiye'yi etkileme yollarından birisi olarak özel kesimin yurtdışı borçlanma olanaklarındaki daralma hemen akla geliyor. TCMB'nin yayımladığı mart ayına ilişkin veriler, bu bekleyişi doğrulamakla birlikte, daralmanın korkutucu boyutta olmadığını da gösteriyor (Tablo-1). Bu görünümün önümüzdeki aylarda nasıl değişeceğine ilişkin öngörülerde bulunmak zor. Gerçi mali piyasalarda, geçen dönemdeki kadar olumsuz gelişmeler yok ama kredi piyasasında da
[Devamı]
Ucuzlayan otomobil, artan işsizlik
Fatih Özatay, Dr.
17 Mayıs 2009
Geçen sonbahardan beri üzerinde duruyorum. Sadece ben değil, başkaları da: İşsizlik yardımından yararlanmanın kolaylaştırılması, yararlanma süresinin artırılması, işsizlik yardım miktarının gözden geçirilmesi, işsizlerden özellikle vasıfsız olanlara yönelik beceri artırma eğitimlerine ağırlık verilmesi üzerinde.
[Devamı]
