Geçmişten bir öykü
Fatih Özatay, Dr.
10 Eylül 2021
TCMB Başkanı, bundan böyle gıda fiyatlarını dışlayan bir enflasyon göstergesine (çekirdek ya da temel enflasyon) odaklanacaklarını açıkladı. Bu satırlar bu açıklamadan birkaç saat sonra yazıldı ve döviz kuru bir önceki kapanış kuruna kıyasla %1 daha yüksek bir düzeyde seyrediyordu.
[Devamı]
Yeni OVP’de potansiyelimizin üzerinde bir büyüme öngörülüyor
Fatih Özatay, Dr.
08 Eylül 2021
2022-2024 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) dün açıklandı. Dikkatimi çeken birkaç nokta şöyle: Birincisi, büyüme oranına ilişkin yapılan tahmin oldukça iddialı. Üç yıllık dönemin ortalaması %5,3. Gelecek yıl %5, dönemin son iki yılında ise %5,5 oranında büyüyeceğimiz öngörülüyor. Bu oran uzun dönemli ortalama büyüme oranımızdan yüksek. Pandeminin olumsuz etkisini dikkate almamak için 2020’yi işin içine sokmayayım: 1980-2019 ortalamamız %4,6. Potansiyel büyüme oranımızın, son yıllarda verimliliğimizdeki düşüş dikkate alındığında bu ortalamanın altında olması beklenir. Dolayısıyla, hem son kırk yıllık ortalamamızın hem de potansiyelimizin belirgin biçimde üstünde büyüyeceğimiz düşünülüyor. Öte yandan, yatırım ağırlıklı sayılabilecek bir büyüme yapısı öngörülmüş. Tüketim harcamaları
[Devamı]
GSYH’ye bir de başka cepheden bakın
Fatih Özatay, Dr.
03 Eylül 2021
İkinci çeyrek GSYH verisi dün açıklandı. Bir yıl öncesinin aynı çeyreği, ‘kapanma’ nedeniyle önemli bir daralma yaşanan bir çeyrekti. Dolayısıyla, 2021’in ikinci çeyrek rakamlarını bir yıl öncesinin aynı çeyreğine oranlayıp “yıllık şu kadar büyüdük” diye övünmenin bir anlamı yok. Özellikle böyle zamanlarda bir çeyrek öncesi ile karşılaştırma yapmak gerekir. Böyle bakınca durum şöyle:
[Devamı]
Kredi piyasasında iki asimetri
Fatih Özatay, Dr.
01 Eylül 2021
Kredi arzını etkilemeyi amaçlayan iki karar üzerinde çalışıldığına ilişkin haberler çıktı basında. İlki, Kredi Garanti Fonu (KGF) ile ilgiliydi ve şirketler kesimine kredi açılmasını kolaylaştıracak bazı imkânların devreye sokulmasının düşünüldüğü yönündeydi. İkincisi ise tüketici kredilerinin artış oranlarını sınırlamayı amaçlayan bir mekanizma üzerineydi. Açık ki toplam kredi arzı üzerine ters etkiler yaratacak iki karar söz konusu. Elbette haberler doğruysa.
[Devamı]
Sanayi politikası yoksa Yeşil Mutabakat şoku şiddetli olur
Güven Sak, Dr.
01 Eylül 2021
2021 yılında Almanya’nın büyümesinin yüzde 0,5’i tek bir şirketten, Biontech’ten kaynaklanacakmış. Biontech Almanya’da kurulu bir biyoteknoloji şirketi. COVID-19’a karşı etkili bir aşıyı üstelik yeni bir yöntemle ilk geliştiren şirket.
[Devamı]
Üçüncü çeyrekte de yüksek üretim artışı mı?
Fatih Özatay, Dr.
27 Ağustos 2021
Son iki yazımda istatistiklerin ne kadar güvenilir ve kaliteli olduklarının önemi üzerinde durdum. Bu sorunu bir taraf bırakıp olası büyüme gelişmeleri üzerinde durmak istiyorum. Bu köşede daha önce yılın ikinci yarısında özellikle de son çeyrekte bir dönem öncesine kıyasla belirgin bir yavaşlama beklediğimi belirttim. Üçüncü çeyreğin ilk iki ayındaki veriler bu beklentimle uyumlu değil. Farklı bir ifadeyle, üçüncü çeyrekte de üretim tarafında işlerin yolunda gittiğine dair belirgin işaretler var.
[Devamı]
Veri sorunu deyip geçmeyin
Fatih Özatay, Dr.
25 Ağustos 2021
Türkiye’de yayınlanan verilerin kalitesi ve ne derece güvenilir oldukları artık yoğun biçimde tartışılıyor. Oysa birkaç yıl öncesine kadar böyle bir tartışma olduğunu hatırlamıyorum. Bu önemli bir ekonomik sorun ve ülkeye ilişkin risk algılamasına olumsuz etki yapıyor.
[Devamı]
Yeşil Mutabakat enflasyonu artırır mı?
Güven Sak, Dr.
24 Ağustos 2021
Bu hafta gündemin en temel konusu Afganistan’dı. Aslında Amerika’nın Afganistan’dan çekilme kararını biliyorduk. Amerikalıların, Afganistan ve Irak tecrübeleri, yabancı bir gücün bilmediği bir coğrafyada hem ulus hem de ulus devlet inşa etme projesinin nafile bir çaba olduğunu hepimize çoktan öğretmişti.
[Devamı]
TÜİK’e düşen görev
Fatih Özatay, Dr.
20 Ağustos 2021
Gelişmiş ülkeler ile Türkiye’yi kişi başına gelir düzeyleri açısından karşılaştıracağım. Amacım ‘büyük laflar’ etmek değil, sözü TÜİK’e getirmek. G7 ülke grubunu alıyorum: ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Kanada ve Japonya. Türkiye’nin (satın alma gücü paritesi ile ölçülen) kişi başına gelir düzeyine kıyasla bu ülke grubunun yine aynı şekilde ölçülen kişi başına gelir düzeyine oranı ile ilgiliyim. Grafikte 1980-2019 dönemi için bu oranın nasıl seyrettiği yer alıyor (kırmızı çizgi). 2020 pandemi yılı olduğu için dahil etmedim; zaten lafı getireceğim nokta açısından bunun önemi de yok.
[Devamı]
İtibar ve faiz
Fatih Özatay, Dr.
18 Ağustos 2021
ABD’de yıllık tüketici enflasyonu geçen yılın mayıs ayında sadece yüzde 0,5 düzeyindeydi. O tarihten bu yana sürekli yükseldi. Bu yılın mayıs ayında yüzde 5 oldu. Şimdi de yüzde 5,4 düzeyinde. Uzun vadeli enflasyon hedefi ise yüzde 2. Enflasyonun hedefin çok üzerinde seyretmesine karşın, bu gelişmenin fiyat istikrarı hedefi ile uyumlu olduğunu düşünüyor ABD yetkilileri. ABD Merkez Bankası (FED) “merak etmeyin, enflasyondaki yükseliş geçici; hedefimizle uyumlu bir düzeye düşecek yakında” mealinde açıklamalar yapıyor. Bu çerçevede de politika faizini yükseltmiyor. Elbette FED sadece fiyat istikrarını hedeflemiyor aynı zamanda da ‘maksimum’ istihdam hedefi de var. Ama sonuçta son dört aydır enflasyon, hedefe kıyasla oldukça yüksek bir düzeyde seyrediyor ve FED politika faizini yükseltmiyor. E
[Devamı]