Sermaye hareketlerine kontrol
Fatih Özatay, Dr.
28 Aralık 2009
Soru şu: Türkiye yeni bir ekonomik başarı hikâyesi oluşturabilir ve bunun sonucunda paramız değerlenme eğilimine girerse ne yapacağız? Hoş şu olup bitenlere bakıp, bırakın yeni bir hikâyenin oluşturulmasını, mevcut yarım yamalak, çok kısa ve kimsenin okumak istemediği ekonomik hikâyenin bile sürdürülebilirliğinden şüphe ediyor insan. Ama bu köşede benim işim ekonomi yorumları yapmak; bu sorduğum soru ilginç geliyor bana ve bir süredir de çalışma arkadaşlarımla tartışıyorum.
[Devamı]
Yeni mali düzenleme anlayışı için hemen harekete geçilmeli
Hasan Ersel, Dr.
28 Aralık 2009
Mali sistemin denetiminde iki yol görünüyor. Ya 'Merkez bankalarının bağımsızlığının kabul görmesi nasıl kabul gördüyse bu defa da öyle olur' diyerek işi oluruna bırakmak ya da düzenleme anlayışının gerektirdiği çerçeveyi doğru oturtacak çalışmaları bugünden yapmak. Geçen yazımda mali kesimde düzenlemenin gerekliliği ve zorluğundan söz etmiştim. Aynı konuyu çeşitli boyutlarıyla ele almaya devam edeceğim. 2007'de başlayan krizi değerlendirenlerin üzerinde durdukları bir nokta da mikro düzeydeki düzenlemelerin yeterli olup olmadığı sorunuydu. Konuyu bankacılık bağlamında ele alacağım. Sorun şu: Mevcut düzenlemeler bankacılık sisteminin sağlıklı çalışması için banka düzeyine bazı kurallar belirliyor. Sözgelimi sermaye yeterlik oranı: Bir bankanın faaliyetleri nedeniyle ne kadar risk aldığı t
[Devamı]
Yine iktisatta deprem üzerine
Fatih Özatay, Dr.
27 Aralık 2009
Ana akım iktisat kuramı çapraz ateş altında. Mevcut modeller ile krizleri incelemek mümkün değil: Finansal sistemi içermiyorlar, alınan borcun ödenmemesi gibi bir durum söz konusu değil ve hatta para bile doğru dürüst yer almıyor bu modellerde. Öte yandan bu modeller, insanların inanılmaz bir malumat kümesine ve bu malumatı işleme kapasitesine sahip olduklarını varsayıyorlar. Dahası ekonominin nasıl işlediğini biliyorlar. Kısacası modeldeki 'insanların' müthiş zihinsel yetenekleri var; her şeyi idrakindeler.
[Devamı]
Bir kamu kurumunun en popüler internet siteleri listesinde işi nedir
Güven Sak, Dr.
26 Aralık 2009
2008 yılı itibariyle Türkiye'de 26.5 milyon kişi internet kullanıyor. Bu rakam 2000 yılında 2.5 milyon kişiden ibaretti. 2008 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 40'lık bir artış olmuş. Yine öyle olsa, şimdilerde internet kullanıcısı sayısının 35 milyonu aşmış olması gerekir. Rakamlar yayımlanınca yine bir bakarız. Hiç merak ettiniz mi, bu kadar kişi internette ne yapıyor olabilir diye? Ben bir baktım. Başka ülkelere de baktım. Türkiye'de bir kamu kurumunun en popüler siteler listesinde otuz üçüncü sırada olduğunu biliyor muydunuz? Peki, başka ülkelerin internette en popüler siteler sıralamasında kamu kurumlarının bu sıralara pek ulaşamadıklarını biliyor muydunuz? Milli Eğitim Bakanlığımızın web sitesi, Türkiye'de en çok ziyaret edilen web siteleri sıralamasında otuz üçüncü sır
[Devamı]
Mali kesimde düzenleme ve gözetim
Hasan Ersel, Dr.
25 Aralık 2009
2007'de başlayan ve ne zaman biteceği, bence henüz belli olmayan kriz, mali sistemin düzenlenmesi ve gözetimine ilişkin sorunları ön plana çıkardı. Bu bağlamda, üzerinde durulan temel konuları iki başlık altında ele almak olanaklı. Bunlardan ilki, düzenlemeye ilişkin eksiklikler. Başka bir deyişle mevcut düzenlemelerin yetersizliği ve/veya yanlışlığından kaynaklanan sorunlar. İkincisi ise mevcut düzenlemelerin uygulanmasındaki eksiklik ve hatalar. Önce bir noktayı açıklığa kavuşturmak gerek. Bugün ve gelecekte olabilecek her olayı göz önüne alan bir düzenleme yapmak olanaksızdır. Çünkü zamanı sürekli alırsak, böyle bir düzenlemede "sayılamaz sonsuz" madde olması gerekir. O halde, düzenlemeler bazı temel konuları seçmek durumundadırlar. Öte yandan koşulların değişmesi düzenlemeleri değiştir
[Devamı]
2011'i kurtarabilecek miyiz?
Fatih Özatay, Dr.
24 Aralık 2009
2011'de ekonomimizin olası büyüme hızı üzerinde düşünmek beni bir ölçüde karamsar yapıyor. İki nedenle. Birincisi, erkene alınmazsa 2011'de genel seçim var. Ayrıca izleyecek yılda da cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. 2007'deki seçim ortamı politik kutuplaşmayı artırmıştı. Kutuplaşma ekonomiye yaramıyor. Ekonomik birimler daha tedirgin oluyor; uzun dönemli planlarını erteliyorlar. Dolayısıyla talep normalde artacağı hızla artmıyor. Öte yandan, böyle bir ortamda yapısal reformlar ile uğraşılmıyor. Reformlar bir tarafa, kısa vadeli ekonomik politikaların tasarlanmasına bile yeteri kadar zaman ayrılmıyor. İkinci nedenim ise ekonomik. Bu nedeni açabilmek için 2010 öngörülerimin arkasındaki nedenlere geri dönmem gerekiyor.
[Devamı]
2010'da şirketlerin dayanma gücü sınanacak
Güven Sak, Dr.
24 Aralık 2009
2010 yılı nasıl bir yıl olacak? Günün sorusu budur. İsterseniz hiç uzatmadan başlayalım. 2010 yılı, bankalarımızın ve de banka dışı şirketler kesiminin dayanma gücünün sınandığı bir yıl olacaktır. Buradaki "dayanma gücü" doğrudan doğruya şirketlerin, Sayın Başbakanımızın veciz ifadesiyle "zulalarının büyüklüğü" ile alakalıdır. Öncelikle bu zulanın manası iyi anlaşılmalıdır. Sonra ise şu dayanma gücü testine bir bakılmalıdır. İlk yanıtlanması gereken soru işe şudur: "2009 yılı neden bir göreli sükûnet içinde geçmiştir?" Yoksa hükümetimiz bir tedbir mi almıştır? Merak edenleri bekleriz efendim. "2010 yılını belirleyecek en temel eğilim ne olabilir?" deseniz, benim aklıma bu aralar hemen bu "dayanma gücü" kavramı gelir. Bence 2009 yılını belirleyen, bu kavram olmuştur. İsterseniz b
[Devamı]
Geçmişle hesaplaşma geleceğin yerini almamalı
Güven Sak, Dr.
22 Aralık 2009
Dün Referans "Genç girişimciler tedirgin" manşeti ile çıktı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) hafta sonu Ankara'da ülkemizin en geniş tabanlı genç girişimciler hareketini başlattı. Demokratik oda hareketi, kadın girişimcilerden sonra genç girişimcileri de bünyesinde örgütlemeye başladı. İyi de yaptı. Genç Girişimciler Kurulu Kongresi'nin ilki Ankara'da yapıldı. Toplantıya Türkiye'nin her tarafından 1500 delege katıldı. Toplantıya katılanlar gençlerdi. Katılımcıların yüzde 70'i 30-39, kalanı ise 20-29 yaşları arasındaydı. Peki, o manşet nereden çıktı? Genç girişimciler hakikaten rahatsız mıydı? Toplantıdan benim aldığım izlenimler azıcık farklıydı. Bakın nasıldı? Artık her toplantının başında salonun nabzını hemen tutabilmek mümkün oluyor. TOBB Genç Girişimciler Kurulu
[Devamı]
İktisat kuramı deprem geçiriyor
Fatih Özatay, Dr.
21 Aralık 2009
Küresel krizin sayısız kötü sonucu var. Bunlardan biri de yerleşik iktisat kuramını derinden sarsması oldu. İktisatçılar giderek artan sıklıkta iktisat biliminin içinde bulunduğu 'kötü' durumdan nasıl çıkarılabileceğini tartışıyorlar. Bu konu hakkında biri ağustosun sonunda, diğeri de kasımın başında olmak üzere iki yazı çıktı bu köşede. Büyük ihtimalle bundan sonra daha fazla yazı kaleme alacağım bu ilginç konu üzerinde. Özellikle doktora düzeyinde yapılan çalışmalarda çok sık kullanılan modeller finansal piyasaları tatmin edici biçimde içerecek bir şekilde oluşturulamıyorlar. Bazı hallerde finansal piyasalar bu modellerde yer bile almıyor. Yer almayınca da bu modeller gerçek dünyadan büyük ölçüde kopuyorlar.
[Devamı]
Samuelson iktisadı yeni ufuklara taşıdı
Hasan Ersel, Dr.
21 Aralık 2009
13 Aralık'ta vefat eden Paul Anthony Samuelson, iktisat kuramını yeni ufuklara taşıyan önemli isimlerden birisiydi. Samuelson, 1970'te Nobel İktisat Ödülü'nü de kazanmıştı. 13 Aralık 2009 günü 94 yaşında vefat eden Paul Anthony Samuelson, XX. yüzyılda iktisat kuramının gelişmesine en çok katkısı olan birkaç insandan birisiydi. Samuelson iktisadın hemen her dalında yaptığı katkılarla iktisadın yeni ufuklara yol açmasını sağlamıştı. Yakın dostu, meslektaşı Robert M. Solow onun katkılarını özetlerken herhangi bir iktisatçının çalışmasında kullandığı zihinsel araçların çok büyük bir kısmının Paul Samuelson'un çalışmalarının ürünleri olduğunun altını çiziyor. İsveç Merkez Bankası'nın Alfred Nobel anısına koyduğu iktisat bilimleri ödülü, 1970 yılında Samuelson'a verildi. Bu ödülün daha ikinci
[Devamı]
