Pandemi Tesla’ya neden iyi geldi?
Güven Sak, Dr.
01 Şubat 2022
COVID-19 ekonomide pek çok şirketi ve hatta sektörü olumsuz etkiledi. Ama pandemi Elon Musk’ın elektrikli vasıta (EV) üretmek için kurduğu Tesla’ya iyi geldi. 2021 yılında Tesla neredeyse 1 milyon elektrikli vasıta (EV) sattı. 2020 yılına göre satışını yüzde 87 oranında artırarak, 936.172 EV sattı.
[Devamı]
Enerji kısıtları altında talep fazlası
Fatih Özatay, Dr.
28 Ocak 2022
Yaşamakta olduğumuz enerji krizi üzerine Leyla Karakaya tarafından kaleme alınmış güzel bir yazı TEPAV web sayfasında yayınlandı. Karakaya, kısa vadede iki önemli sorundan söz ediyor: Enerji arz güvenliği ve enerji maliyeti. Yazıyı özetlemek değil amacım; meraklısı verdiğim adresten okur. Bir süredir bu sorun basında da önemli bir yer tutuyor. Enerji kesilince üretim de büyük bir darbe alıyor; çoğu fabrika üretimini durdurmak zorunda kalıyor.
[Devamı]
Yeni para politikası çerçevesi
Fatih Özatay, Dr.
26 Ocak 2022
Cumartesi günü ekonomistlerle yapılan toplantıda Hazine ve Maliye Bakanı “politika faizinin önemi kalmadı, devreden çıkardık” demiş. Para politikasına ilişkin olarak bir de 3, 6 ve 12 ay vadeli repo penceresi çalışması yapılacağını belirtmiş. Bakan’ın konuşmasının basına yansıyan kısmından dikkatimi çeken bir başka nokta ise kredi faizlerin enflasyonun oldukça altında seyretmesini (reel faizlerin negatif olmasını) çok olumlu bir gelişme olarak nitelendirmesi oldu.
[Devamı]
Para tabanına dikkat
Fatih Özatay, Dr.
19 Ocak 2022
Türkiye’nin risk primi (CDS) yüksek: 550 baz puan civarında seyrediyor. 2021 yılını %36 enflasyonla kapattık. Yılın son aylarındaki kur artışlarının ve zamların önümüzdeki birkaç ayda yıllık enflasyonu belirgin biçimde yükseltmesi beklenir. Buna karşılık politika faizi çok düşük. Politika faizinin en az 10 puan üzerinde seyreden kredi faizleri ise enflasyonun alabileceği değerler düşünüldüğünde reel olarak eksi düzeyde seyrediyorlar. Buna karşılık, döviz kuru son günlerde oldukça istikrar kazanmış görünüyor. Döviz kurundaki istikrarlı seyrin sürmesi hem enflasyonun yaz aylarından itibaren düşmesi açısından hem de uygulamaya konulan yeni sistemin düzgün çalışıp kamu bütçesine yük getirmemesi açısından önemli. Dolayısıyla, enflasyonu ve riski düşürecek politikaların uygulanması kritik önemde
[Devamı]
Bazı iktisatçılar özür borçlular
Fatih Özatay, Dr.
14 Ocak 2022
Ocak 2002’de %72 düzeyinde olan tüketici enflasyonu 2005’in sonunda %7,7’ye düştü. O dönemi, bazı köşe yazarları ve ekonomistler ‘yüksek faiz – düşük kur” politikasının uygulandığı bir dönem olarak nitelendiriyorlar. Bu politikanın cari işlemler açığını çok yükselttiğini vurgulayarak dönemin para politikasını eleştiriyorlar. Ciddiye alınacak bir eleştiri olduğuna şüphe yok. Bir şartla: Cari işlemler hesabındaki gelişmeleri sadece faiz-kur ikilisi çerçevesinde değil bu ikilinin de dahil olduğu ama daha geniş bir çerçevede incelemek gerekir.
[Devamı]
Finansman mühendisliği
Fatih Özatay, Dr.
12 Ocak 2022
Finansman mühendisliğini Investopedia şöyle tanımlıyor: “Finansman mühendisliği, finansal sorunları çözmek için matematiksel tekniklerin kullanılmasıdır. Finansman mühendisliği bilgisayar, istatistik, ekonomi ve uygulamalı matematik alanlarındaki bilgi birikimini ve geliştirilen araçları kullanarak mevcut finansal sorunlarla uğraşır ve aynı zamanda yeni ve çığır açıcı finansal ürünler tasarlar.”
[Devamı]
“Bir bilgisayar algoritmasına bu kadar para verilir mi?”
Güven Sak, Dr.
11 Ocak 2022
İklim değişikliği gündemi 2021’de harekete geçti. Amerika Paris İklim Anlaşmasına döndü. Türkiye Paris İklim Anlaşmasını nihayet onayladı. Glasgow’da yapılan COP 26 toplantısı ilk kez kömürle ilgili bir karar aldı.
[Devamı]
Geçmişten bir enflasyon öyküsü
Fatih Özatay, Dr.
07 Ocak 2022
Bugün otuz beş yıl öncesine gidiyorum; 1987’ye. 29 Kasım 1987’de genel seçim var Türkiye’de. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin kapattığı siyasi partiler bu seçimde ilk defa seçime giriyorlar. Dolayısıyla işbaşındaki Ana Vatan Partisi hükümeti önemli rakiplerle karşı karşıya. Seçimi kaybetmemek için, ekonomiye seçmenin hoşuna gideceği düşünülen müdahaleler yapıyor. Bunlardan biri de kamunun ürettiği mal ve hizmetlere mümkün olduğunca zam yapmamak.
[Devamı]
Önümüzdeki birkaç ayda enflasyon yükselebilir
Fatih Özatay, Dr.
05 Ocak 2022
Yeni tüketici fiyat endeksi 2003’ten bu yana yayınlanıyor. O tarihten bu yana gözlenen en yüksek aylık tüketici enflasyonu Aralık ayında gerçekleşti: %13,6. Uzun bir süre on iki aylık enflasyon oranımız %8’ler civarındaydı ve dolayısıyla Aralık ayındaki bir aylık enflasyonun altındaydı. 1969-2003 arasında açıklanan tüketici fiyat endeksini de işin içine katarak başka bir karşılaştırma yapayım. Şubat 1969’dan bu yana gözlenen en yüksek beşinci aylık enflasyon oranı oldu Aralık ayındaki enflasyon. Ocak 1996’dan beri de en yüksek aylık enflasyon gerçekleşti. Böylelikle 2021 yılını % 36,1 oranında bir yıllık enflasyon ile kapattık. Bu da Eylül 2002’den bu yana en yüksek yıllık enflasyon oranı. Bir de çok yüksek çıkan üretici enflasyonu var: %79,9 yıllık olarak.
[Devamı]
“2022 öncelikle yeni bir anayasaya odaklanma zamanı”
Güven Sak, Dr.
04 Ocak 2022
İklim değişikliği gündeminin ülke ülke nasıl siyasi sonuçlar yaratarak yayıldığını görüyor musunuz? Geçenlerde Almanya’dan bahsetmiştim. İkinciliği Şili’ye vermek gerekiyor. Şili halkı, 19 Aralık’ta, değişim korkusunu yendi ve umuda yürümeye karar verdi.
[Devamı]
