Bu yargıyla yerli otomobil olmaz
Güven Sak, Dr.
18 Ekim 2011
Fikri mülkiyet hakları ile ilgili ihtilafların yargıda kolaylıkla çözülemediği yerde, katma değeri yüksek üretim olmaz. Bu ara bildiğimiz dünyada isyan ateşleri yanıyor. Hafta sonu dünyanın bin yerinde isyan gösterileri vardı. Yeni normalin eskisine benzemeyeceğinin en güçlü kanıtı ortalığı saran bu isyan ateşidir. Ben bugün bizatihi isyanların kendisi ile alakalı değilim. Bugün, bu yılın başından beri, takip ettiğim isyan gösterileri ile ilgili üç adet tespit yapmak istiyorum. Hem de böyle yazının tam da başında. Benim ilk gördüğüm şudur: Dünyada iki tür ülke vardır: Gösteriler sırasında göstericiden çok polisin zarar gördüğü ülkeler ile polisten çok göstericinin zarar gördüğü ülkeler. İngiltere ilk grupta, Türkiye ise hala ikinci gruptadır. Suriye'yi müsaadenizle değerlendirmeye bile alm
[Devamı]
Mısır’ın da Özal’ına ihtiyacı vardır
Güven Sak, Dr.
15 Ekim 2011
Mısır’da yaşanan değişimin hızı hayal kırıklığına yol açıyor. Örneğin, 1958 yılında çıkarılan Olağanüstü Hal Kanunu’nu ele alın. Eski Devlet Başkanı Mübarek, Tahrir Meydanı göstericilerinin talepleri üzerine Kanun’u, uyuşturucu ve teröre ilişkin düzenlemelere indirgemişti. Buna karşılık ordu yakın zamanda Olağanüstü Hal Kanunu’nun kapsamını grevlerin ve söylentilerin bastırılması ve trafik karışıklıklarının düzenlenmesi gibi alanları da içine alacak şekilde genişletti. Bu geri dönüş İsrail Büyükelçiliği’ne yapılan saldırıdan sonra meydana geldi. Pazar günkü ölümler ise polis devletinin gelmek üzere olduğuna işaret etti. Yolun sonunda birileri çıkıp “Mısır’da işler böyledir. Daha fazla kısıtlamaya ihtiyaç var” diyebilir. Bu tuzak yakın dönem Türkiye tarihini iyi kötü bilen herkese fazlasıyl
[Devamı]
Tarihten bilimler akademilerinin yapılarının değiştirilmesi örnekleri
Fatih Özatay, Dr.
15 Ekim 2011
Napoleon, Fransız Bilimler Akademisi'nin yapısını değiştirmek için Laplace'ın 'toplumsal tercih kuramı'na ilişkin eleştiriyi kullanmış. Türkiye Bilimleri Akademisi'nin (TUBA) yapısı değiştirildi. Bu değişiklik 27 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kanun hükmündeki kararname ile gerçekleştirildi. Buna göre TÜBA'nın üyelerinin üçte biri hükümet, üçte biri de YÖK tarafından atanacak. Bir süredir TÜBA'nın yapısında yapılan değişikliğe dair bir şeyler yazmak istiyordum. Buna gerek kalmadı, Sayın Hasan Ersel, İktisat ve Toplum dergisinin eylül sayısında (on birinci sayı), konu hakkında o kadar güzel bir yazı yazmış ki, benim sorunu daha güzel anlatacak yeni ve daha derinlemesine bir şeyler yazmam mümkün değil; vazgeçtim. Yerine, Sayın Erselin yazısından kısaca söz etmek istiyorum. Y
[Devamı]
BB'min kırmızı ışığını özledim
Güven Sak, Dr.
14 Ekim 2011
BB'nin ilk yıl yalnızca 25 bin kullanıcısı vardı. Simdi ise BB'deki servis arızası 70 milyon kişiyi etkiledi. Birkaç gündür BlackBerry'im (BB) çalışmıyor. Dünyada bir BB servis arızası varmış. E-posta ve mesajlarımı zamanında okuyamıyorum. BB'min kırmızı ışığını ve mesaj alırken şöyle bir titreyivermesini özledim. Mutsuzum. Bir eksiklik varmış gibi hissediyorum. Halbuki çocukluk yıllarımda, 1960'lı yılların başında, şehirlerarası aramalarda, telefonla 'aranmaz', telefon bağlatılırdı'. Önce telefon santralini arardınız, sonra oradaki görevliye konuşmak istediğiniz kişinin telefonunu 'yazdırırdınız'. Sonra görevli o numarayı sizin hatta 'bağlardı'. Nereden geldiğim belli olsun diye bunu söylüyorum. BB'min kırmızı ışığını özleyeceğim o günlerde aklıma bile gelemezdi. BB'nin piyasaya çıkışı 19
[Devamı]
Ödemeler dengesine ilişkin iki saptama
Fatih Özatay, Dr.
13 Ekim 2011
Merkel ve Sarkozy ipe un serme 'becerisini' gösterdikçe ağustos ayında gözlediğimiz gelişmenin eğilime dönme olasılığı var. Bir süredir ödemeler dengesi verileri ile ilgilenmiyordum. Salı günü ağustos ayına ait veriler açıklandığında ekonomi kanallarından geçen altyazılar ve bazı yorumlar dikkatimi çekti: Cari işlemler açığının ağustos ayında çok belirgin biçimde azaldığından söz ediliyordu. Temmuz ayında cari açığımız 5.3 milyar dolarken ağustos ayında 3.9 milyar dolar olmuştu. Gerçekten de yüzde 25lik bir azalma söz konusuydu. Oysa cari işlemler hesabının ithalat, ihracat ve turizm gelirleri gibi önemli alt kalemleri mevsimlere bağlı olarak önemli oynamalar gösterebiliyor. Mesela Türkiye'nin turizm gelirleri yazın artıyor, kışın azalıyor. Dolayısıyla, çoğu makroekonomik veriye olduğu gib
[Devamı]
Nasıl oluyor da oluyor? Finansal krizler -5
Fatih Özatay, Dr.
12 Ekim 2011
Dizinin son yazısını üç hafta önce yazmışım; dizi, dizi niteliğini yitirmeden devam etmekte yarar var. Finansal krizlerin oluş biçimini açıklamaya çalışan kuramlardan söz ediyordum. Dizinin finansal krizlere ilişkin bölümünün bu beşinci ve son yazısında krizlere karşı hassasiyeti azaltmak için neler yapılabileceği üzerinde durmak istiyorum.
[Devamı]
Bulgaristan Etnik Modeli Sorgulanıyor
Erhan Türbedar, Dr.
11 Ekim 2011
Geçtiğimiz günlerde Bulgaristan kentleri, Romanlar’a karşı yapılan protestolar ve şiddet olaylarıyla çalkalandı. Protestoları tetikleyen, Filibe kenti yakınlarındaki Katunica köyünde bir Bulgar gencinin 23 Eylül 2011’de kaza görünümündeki bir cinayete kurban gittiği iddialarıydı. Yerel Bulgarlar söz konusu iddialardan dolayı kirli işlerle uğraşan Roman asıllı Kiril Raskov’u ve ailesini suçlayarak, intikam almak için evlerini ateşe verdi. Ardından yaşanan şiddet olayları yüzünden yüzlerce kişi tutuklandı. Ne var ki Katunica köyündeki olaylar, sosyal paylaşım siteleri üzerinden gerçekleştirilen örgütlenmeyle ülke çapına yayılarak, Bulgar-Roman etnik gerilimine dönüştü. Bulgaristan üst düzey yetkilileri yaşanan olayların daha ciddi etnik gerginliklere dönüşebilme ihtimalinden endişeleniyor.
[Devamı]
Sürat her zaman kötü değildir
Fatih Özatay, Dr.
11 Ekim 2011
Ekonomi politikalarının karşılaşabileceği en sevimsiz durum, içinde bulunduğu koşulların aniden tam tersine dönmesidir. Ağustosa ait sanayi üretim endeksi verileri dün açıklandı. Bir ay öncesine kıyasla sanayi üretiminde yüzde 2,6 oranında düşüş var. Temmuzda ise aynı oranda artış vardı ve bu artış şubattan bu yana gerçekleşen tek artıştı. Bir yıl öncesinin aynı ayma göre ise ocakta yüzde 19 artmıştı sanayi üretimi, Sonra artış hızında sürekli bir azalış yaşandı ve temmuza gelindiğinde üretim artışı yüzde 6,9'a geriledi. Ağustostaki yıllık üretim artış hızı ise yüzde 3,7 açıklandı. Kısacası, yıllık büyüme hızında hemen herkesin beklediği gibi düşüş var. Daha fazla rakama gerek yok; nasıl olsa sanayi üretimindeki son gelişmelere ilişkin ayrıntılar ekonomi sayfalarında kapsamlı biçimde ele a
[Devamı]
i-Pad kabını geçemeyen yerli otomobil yapamaz
Güven Sak, Dr.
11 Ekim 2011
Fikri mülkiyet haklan konusunda ne yapacağına karar verememiş bir ülke, üretimde katma değerini arttıramaz. Bu günlerde bizi bir yerli otomobil markası çıkartma merakı sarmış durumda. Bu da bizim memleketteki sağ popülizmin bir başka tezahür biçimi bana kalırsa. Eskiden ağır sanayi hamlesi vardı. Sonra Jet Fadıl araba üreteceğim dediğinde konunun gönül telini derin derin titretebildiği belli olmuştu. Simdi en son aşamadayız: "Nasıl yaparız?" diye milletçe bir yol arıyoruz. Olur mu? Neden olmasın? Ama nasıl olabileceği üzerinde düşünmeden ortada dolanmamakta fayda var. Bugün ilk noktayı koyayım, tartışma sürecine ben de dahil olayım. Söylenecek birçok laf var. Bugünün konusu şöyle olsun: Fikri mülkiyet hakları konusunda ne yapacağına karar verememiş bir ülke, üretimde katma değerini arttıra
[Devamı]
Arap Baharı’nın öncüsü Mübarek
Güven Sak, Dr.
08 Ekim 2011
Hüsnü Mübarek yargılanıyor. Ülkesi geçiş sürecinde, Tahrir Meydanı’ndaki Mısırlı gençler ise hayal kırıklığına boğulmuş durumda. Mübarek’in hasta yatağında yargılanmasını gösteren fotoğraflara bakıyorum. Trajik olmasına trajik, ama sanırım rüzgar eken fırtına biçiyor. Ulusal Ekonomi Araştırmaları Bürosu (National Bureau of Economic Research - NBER)’nun web sitesinde (www.nber.org) Fabrice Murtin ve Romain Wacziarg’ın son çalışması “Demokratik Geçiş” yayımlandı. Herkesin bu çalışmaya bir göz atmasını öneririm. Çalışmayı okuduktan sonra, Mısır’daki Arap Baharı dönüşümünü başlatanın bizzat Hüsnü Mübarek olduğu sonucuna vardım. Mısır’ın son 30 yılda İnsani Gelişme Raporu (IGR)’nda gösterdiği ilerleme bile başlı başına akıllara durgunluk vermektedir.
[Devamı]
