Yeni bir ekonomik program gereksinimi (2)
Fatih Özatay, Dr.
24 Kasım 2011
Üretimimiz ara malı, yatırımlarımız da yatırım malı ithalatına çok bağlı. Bir de net enerji ithalatçısı olunca ortaya çıkan resme şaşırmamak lazım. Fırsat buldukça, salı günü ‘yüksek büyüme – (değişmeyen yüksek) işsizlik oranı’ bakış açısından ele aldığım, ‘yeni bir ekonomik program gereksinimi’ konusuna eğilmek istiyorum. ‘Yeni bir ekonomik program’ yerine ‘yeni bir ekonomik model’ ya da ‘yapısal reformlar’ da diyebilirdim. Demiyorum; ikincisinin tam olarak ne anlama geldiği açık değil benim için, üçüncüsünün ise kullanıla kullanıla içi boşaldı/boşalacak. Bu konuda yazacağım yazılar, yeni olgular ortaya koymayı amaçlamıyor. Yazacaklarımın bir kısmı daha önce bu köşede ya da başka köşelerde dile getirildi. Belki arada az değinilen olgulara da yer verebilirim. Neyse... Daha önce tartışılmış
[Devamı]
İthalat, ihracat, işsizlik ve büyüme
Fatih Özatay, Dr.
23 Kasım 2011
Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin büyüme hızımızı öğrenmeye birkaç hafta kaldı. 2011'in tümü için yapılan büyüme tahminleri oldukça yüksek düzeyde. Mesela Orta Vadeli Program 2011 büyümesini yüzde 7.5 olarak öngörüyor. Uzun dönemli ortalama büyüme hızımızın yüzde 4.8 olduğu dikkate alınırsa oldukça yüksek bir rakam bu.
[Devamı]
Türk Diyasporası ilk onda
Güven Sak, Dr.
22 Kasım 2011
Türk diyasporası, bir Türkiye duyarlılığına sahip olduğu için, Türkiye lehine lobi faaliyetleri için de son derece önemlidir. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) bir süredir Türk Diyasporası’nı örgütlemeye çalışıyor. DEİK kendi bünyesinde bu amaçla önce bir Dünya Türk İş Konseyi (DTİK) kurdu. DTİK, bu yıl Dünya Türk Girişimciler Kurultayı’nın yedincisini topladı. Toplantı, dünyanın her tarafındaki Türkiye kökenli girişimcileri bir araya getiriyor. Türk Diyasporası, yurtdışında yerleşik Türkiye kökenli girişimcilerden oluşuyor. Katılımcılar, çeşitli ülkelerde, çeşitli alanlarda çalışıyorlar. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun “artık göçmen işçi topluluğu değil, Türk diyasporasıyız” dediği durum budur. Ben bir ülkenin güçlü ve yaygın bir diyasporaya sahip olmasının o ülkenin güçlü bir sa
[Devamı]
Yeni bir ekonomik program gereksinimi
Fatih Özatay, Dr.
22 Kasım 2011
Çok farklı açılardan bakarak Türkiye'nin yeni bir ekonomik programa ihtiyacı olduğu saptamasını kolaylıkla yapmak mümkün. Küresel kriz sırasında sıçrayan işsizlik oranı, bu yılın ilk aylarından itibaren ‘normal’ düzeyi olan yüzde 10 dolaylarında gezinmeye başlamıştı. Mevsim etkisinden arındırılmış ağustos işsizlik oranı yüzde 9.6 olarak açıklandı. Bu değer ‘normal’in (çok az) altında olsa da, birkaç ay sonra işsizlik oranının yeniden yüzde 10 civarına yükselişine tanık olacağız. Büyüme hızımızın önemli ölçüde düşmesinin beklendiği 2012’de ise işsizlik oranı daha da yükselecek.
[Devamı]
Suriye’nin uyanışının doruk noktası nedir?
Güven Sak, Dr.
19 Kasım 2011
2011 yılının olayı Arap Uyanışı’dır. Açıktır ki, tek tip Arap Uyanışı yoktur ve yeni gelişmelerle birlikte bu farklı uyanış türleri bir desen ortaya çıkarmaktadır. Uyanış hareketleri iki gruba ayrılmıştır. Bir tarafta Tunus ve Mısır, diğer tarafta ise Yemen ve Libya vardır. Birinci grupta siyasi değişim Internet erişimi, sosyal medya ve toplu gösterilerle sağlanmıştır. İkinci grupta ise değişimi sağlayan, ordudan ayrılıp muhaliflere katılan askerler, bunların operasyonlarını gerçekleştirilebilecekleri güvenli bir bölgenin varlığı ve direniştir. Suriye başta birinci grupta görünmekteydi. Ancak geçen hafta yaşanan gelişmelere bakılırsa Suriye Uyanışı doruk noktasına ulaşmış ve ikinci gruba geçmiştir. Dilerseniz bugün bunun uzun vadede ne anlama geldiğinden bahsedelim.
[Devamı]
Cari açık nereye?
Fatih Özatay, Dr.
19 Kasım 2011
Borç bulmakta zorlanacağımız için daha az yatırım yapacağız, daha az tüketeceğiz. Sonuçta bu da cari açığa olumlu katkı yapacak. Hafta içinde eylül ayına ilişkin ödemeler dengesi verileri açıklandı. Dikkat çekici gelişmelerin başında cari işlemler dengesindeki kötüleşme geliyor. Mevsimlik nedenlerle cari işlemler dengesinde belirgin oynamalar olabiliyor. Oysa iktisadi açıdan bunların dışındaki hareketler önemli. Bu nedenle mevsim hareketlerinden arındırılmış cari işlemler dengesine bakıyorum. Bunu yaparken de cari dengeye ulaşmak için kullanılan üç ana kalemin (mal ihracatı, mal ithalatı ve turizm ile müteahhitlik gibi hizmetlerden elde edilen net döviz girişleri) mevsimlik hareketlerini ayrı ayrı dikkate alıyorum. İkinci olarak da enerji ürünlerine yaptığımız net ödemeleri dışlayan enerji
[Devamı]
Şubattan beri faiz %50 arttı
Güven Sak, Dr.
18 Kasım 2011
Yalnızca 'Politika faizini yükseltiyorum' diyerek ulaşılabilecek bir sonuca, bizim Merkez Bankamız, kafa karıştırarak ulaşıyor. Geçenlerde bir dostum, “Sen şimdi neticeye bak” dedi. “Bu yıl şubat ayından beri benim kendi bankamdan alabildiğim kredinin faizi, yüzde 9,5’lerden yüzde 14’lere, yüzde 50 yükseldi. TL kredilerinde vaziyet böyleyken döviz kredilerinde ise artış yüzde 100’ü buldu. Ondan da olsa, bundan da olsa benim girdi maliyetim de, fırsat maliyetim de yükseldi. Artık eski hesap bozuldu.” Konuşmamız Merkez Bankası politikaları ile alakalıydı. Benim anlattıklarım, ona, İstanbul düşerken, meleklerin cinsiyetini tartışmak gibi geliyordu. O sonuca bakıyordu. Kendi açısından haklıydı. Ama doğrusu ya, ben sadece bugüne kadar olanlar değil, bundan sonra olacaklar da dikkate a
[Devamı]
Almanya cin fikirlere karşı
Fatih Özatay, Dr.
17 Kasım 2011
Almanya tarafından karşı çıkılan cin fikirlerden biri, Avrupa Finansal İstikrar Fonu'nun (EFSF) bankaya dönüştürülmesiydi. Türkiye’nin yirminci yüzyılın son dönemlerinde yaşadığı ‘cin fikir’ bolluğu Avrupa’da da yaşanıyor. Garip bir şey yok; sonuçta çok zor durumdalar ve çıkış arıyorlar. Onlar da biliyor öncelikle sorunlu ülkelerin kendilerine hemen çekidüzen vermeleri gerektiğini, bunun asla yeterli olmayacağını, temel çözümün Euro Bölgesi’ni sil baştan yeniden kurgulamaktan geçtiğini. Özellikle de maliye politikasının daha ‘merkezileşmesi’ gerektiğini.
[Devamı]
Cari açık
Fatih Özatay, Dr.
16 Kasım 2011
Dün, eylül ayına ait ödemeler dengesi verileri açıklandı. Ağustos verilerine ilişkin yaptığım değerlendirmede iki noktayı ön plana çıkarmıştım. Birincisi, cari işlemler hesabında (mevsim hareketlerinden arındırılmış verilerle) yılın ilk aylarından bu yana belirgin bir iyileşme vardı. İkincisi ise temmuz ve ağustos aylarında cari açığın net sermaye girişleri ile finanse edilen kısmında bir azalma gerçekleşmişti. Eylül ayında bu iki değişken de ters yönde hareket etti. Mevsim etkisinden arındırılmış cari açıkta artış gerçekleşti. Net sermaye girişi, yılın ilk yarısındaki düzeyine gelmese de yükseldi.
[Devamı]
Dubai, İstanbul'u yener
Güven Sak, Dr.
15 Kasım 2011
Türkiye, 2007 yılından beri, yapısal tedbir paketlerini ötelemektedir. Biraz daha ötelerse ne olur? Türkiye, İtalya olur. Ben bugünlerde Türkiye’de iktisat politikası tasarımı dahil her alana hâkim olan kısa vadecilikten şikâyetçiyim. Geçenlerde açıklanan bir endeks Türkiye’nin meselelere nasıl bakması gerektiği konusunda kafa açıcıydı. Bugün size onu anlatacağım. Anlatınca bana hak vereceksiniz.
[Devamı]
