Türkiye, Amerika'dan daha mı zengin?
Güven Sak, Dr.
17 Ocak 2012
Türkiye, Amerika'dan daha kötü bir vergi idaresine sahip olduğu için, benzini pahalı satıyor. New York geçen hafta sonu çok soğuktu. Öyle böyle değil, çok soğuktu. Arabanın termometresi eksi 6 diyordu. Ama havadaki yüksek nem ve sert rüzgâr onu daha bir soğuk yapıyordu. Bir nevi İzmir gibi yani. Bugün sizinle New York izlenimlerimi paylaşabilir miyim?
[Devamı]
Uludere’den çıkardığım dersler
Güven Sak, Dr.
14 Ocak 2012
Öncelikle, Uludere’de yaşananların ciddiyetini, Şırnak Valisi’nin basın açıklamasını duyduktan sonra idrak ettiğimi itiraf etmek isterim. Tamamen benim hatam. Bugün, müsaadenizle Türkiye uyruklu bir iktisatçı olarak Uludere olayıyla ilgili düşüncelerimden bahsetmek istiyorum. Vali’nin yaptığı basın toplantısının amacı, olayda ölen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sayısının ilk önce açıklandığı gibi 35 değil 34 olduğunu açıklamaktı. Açıklamada özetle şöyle deniyordu: “Bir vatandaşımızın uzuvlarının yanlışlıkla bir başka vatandaşımızın uzuvlarıyla karıştığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, olaylarda hayatını kaybedenlerin sayısı 35 değil 34 olarak belirlenmiştir.” Korkunç, değil mi?
[Devamı]
Yeni bir kategorileştirme çabası
Fatih Özatay, Dr.
14 Ocak 2012
Sağda solda neredeyse futbol taraftarı ağzıyla 'tartışma' yapılıyor. Ama amaç taraf olmak değil, doğruyu bulmaya çalışmak. Bu alışkanlıktan daha önce de yakındım. Öte yandan oldukça eğlenceli de geliyor bana. ‘Kategorize’ etme alışkanlığı bayağı yaygın bu ülkede. “Başka hangi ülkelerde bu kadar yaygındır” sorusunun peşine düşmek ilginç bir araştırma konusu olabilir. Olmasına olur da önemli bir ölçme sorununu göz ardı etmemek gerekir. Hadi ölçüm için birtakım ‘metreler’ buldunuz diyelim, nasıl uygulayacaksınız? Korkunç bir çaba gerektiriyor.
[Devamı]
Kuzey Marmara Otoyolu iyi fikir midir?
Güven Sak, Dr.
13 Ocak 2012
Bütün rüyalarımızın İstanbul'u imar etmekle ilgili olması hastalıklı bir durumdur. İstanbul Boğazı üzerine düşünülen üçüncü köprüyü de içeren Kuzey Marmara Otoyolu’nun tahmini maliyeti 5 milyar dolar civarındaydı. Geçen gün yapılan ihaleye hiç teklif gelmedi. Ben bunun 2012’de ekonomik olarak neleri beklememiz gerektiği konusunda ilk alamet olduğunu düşünüyorum. Ben size boşuna “Bu yıl eldekini çoğaltma değil, muhafaza etme yılı” demiyorum. Neyse bugün derdim sizlere yeni bir “Pastırma yazının sonunda ne gelir?” yazısı yazmak değil. Uzatmayayım. Bugün otoyolun bizatihi kendisi üzerinde durmak istiyorum. İki yazıdır Türkiye’de kentleşme ile ilgili birkaç noktanın altını çizmeye çalışıyorum. Bugün Kuzey Marmara Otoyolu vesilesiyle devam edeyim müsaadenizle. Mesele şudur: Kuzey Mar
[Devamı]
Cari açığın finansmanı
Fatih Özatay, Dr.
12 Ocak 2012
Rahat dış kaynak için Avrupa'da sermaye açığı olan bankaların bunu kredi arzında frene basmadan karşılamaları şart. Bu yıl ekonomimizin 2011’e kıyasla belirgin biçimde daha az büyüyeceği öngörüsü yaygın. Son açıklanan verilerin uyumlu olmadığı bu öngörünün arkasındaki temel nedenlerin başında Avrupa’daki kriz nedeniyle Türkiye’ye daha az dış kaynak geleceği var. Dün Kasım 2011’e ait ödemeler dengesi verileri açıklandı. Açıklanan rakamlar bu öngörüyle ne kadar uyumlu?
[Devamı]
Para politikası bu duruma neden ve nasıl geldi (2)?
Fatih Özatay, Dr.
11 Ocak 2012
Çoğu piyasa ekonomisinde merkez bankasının temel amacı fiyat istikrarı olarak belirleniyor. Özellikle 1990'ların sonlarından itibaren birçok ülkede enflasyon oldukça düşük düzeylere indi. Birkaç rakam vereyim. 1980'den itibaren beşer yıllık dönemler itibariyle ortalama tüketici enflasyonunun dünyada en yüksek olduğu dönem 1990 - 94 dönemi: Yüzde 28.4. 1995 - 99 arasında bu değer yüzde 8.1'e, 2000 - 2007 arasındaki sekiz yılda ise ortalama tüketici enflasyonu yüzde 3.9'a düşüyor. Küresel finansal krizin özellikle gelişmiş ülkelerde fiyat istikrarı sağlanmışken ortaya çıktığı açık: Fiyat istikrarı otomatik olarak finansal istikrarı sağlamaya yetmiyor.
[Devamı]
Türkiye'de Shenzen olur mu?
Güven Sak, Dr.
10 Ocak 2012
Gelin adını koyayım: Bursa'nın, Diyarbakır'ın ve Gaziantep'in güdük kalmasının nedeni Türkiye'nin idari yapısıdır. Geçen gün size “Bursa neden böyle güdük kaldı?” diye sormuştum. Argüman şöyleydi: Amerika’nın dördüncü büyük şehri Dallas, Amerika’nın en kalabalık şehri New York’un üçte biri kadardı. Türkiye’nin dördüncü büyük şehri Bursa ise ola ola Türkiye’nin en kalabalık şehri İstanbul’un altıda biri bile olamıyordu. Mesele Bursa’nın küçüklüğü değildi. İstanbul fazla iriydi. Herkes İstanbul’da toplanıyor, diğer yerlerde bir beceri açığı ortaya çıkıyordu. Derdim esasen buydu. Peki, ne yapmalı? Gelin bugün size daha doğrudan bir sorayım: Türkiye’den, Çin’in ekonomik büyümesini tetikleyen Shenzen bölgesine benzer bir bölge çıkar mı? Honduras‘ta şimdilerde yapılmaya çalışıldığı gib
[Devamı]
Sanayi üretiminde gelişmeler
Fatih Özatay, Dr.
10 Ocak 2012
Birkaç rakamdan ortaya çıkan ilk sonuç şu: Kasım 2011 itibariyle sanayi üretiminde bir yavaşlama yok. Kasım ayına ait sanayi üretim endeksi verileri dün açıklandı. Küresel krizin etkisini çok şiddetli biçimde gösterdiği 2008’in sonu ile 2009’un ilk yarısı arasında, sanayi üretiminde keskin düşüşler yaşanmıştı. O tarihten sonra 2011’in ilk aylarına çok hızlı bir toparlanma görüldü. 2009’un son ayı ile 2011’in şubat ayı arasındaki dönemde sanayi üretiminde gerçekleşen yıllık artışların ortalaması yüzde 14.4 düzeyinde oldu. Mart ayından bu yana ise daha düşük yıllık artış hızları var. Mart 2011-Kasım 2011 ortalaması yüzde 8.1. Kasım ayındaki üretim artışı da bu değere çok yakın gerçekleşti: Yüzde 8.4. Grafik 1’de hem sanayi üretimindeki yıllık yüzde değişimler hem de sözünü ettiğim
[Devamı]
Yoksa kentlerimizdeki kadınlar metro olmadığı için mi çalışmıyor?
Esen Çağlar
09 Ocak 2012
Bu haftanın curcunalı gündemi içinde bir tartışma gözden kaçtı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul’da artık yavaş yavaş dolmuşların trafikten çekileceğini açıkladı. Bu açıklamanın yapıldığı gün haber bültenlerinde 1-2 dakika vatandaşa mikrofon tutuldu, sonra mesele hemen unutuldu. Türkiye’nin normal bir ülke haline gelmesi için bu konu aslında çok önemli.
[Devamı]
2012'de TL güçlenecek mi?
Fatih Özatay, Dr.
07 Ocak 2012
Başçı'nın görüşünün doğru çıkması için FED'in parasal genişlemeyi sürdürmesi, Avrupa'nın da toparlanması gerek. İki ayrı gazeteden arayıp görüş sorduklarında Merkez Bankası (MB) Başkanı Sayın Erdem Başçı’nın Bursa’da yaptığı konuşmadan haberdar oldum. İnternet sayfalarından konuşmanın geniş bir özetini okudum. Bu özetlerde iki vurgu dikkatimi çekti. Birincisi, Sayın Başçı “2012, liranın dünyada en çok güçlenen, en çok değerlenen paralardan birisi olduğu bir yıl olacak” demiş. İkincisi, son yıllardaki yüksek cari açığın -özetlerde bir yanlışlık yoksa- bol ve ucuz finansmandan kaynaklandığını belirtmiş. Bu değerlendirmeyi, cari açığın liranın yıllarca aşırı değerli tutulduğu görüşünün yanlışlığını vurgulamak için yapmış.
[Devamı]
